Ödev ailenin değil çocuğun sorumluluğu
Çocuğun ev ödevine yardım edip etmemek, yardımın düzeyini belirlemek, özellikle ilköğretim döneminde annelerin kafasını kurcalayan bir mesele. Kimi çocuğu ödevleriyle başbaşa bırakırken, kimi yanına oturup el birliğiyle yapar. Ödev bazen ailenin olur. Anne baba, eline makası, kağıdı aldığı gibi bütün çalışmanın tamanını hazırlar. Çocuk ise sadece seyreder. Ertesi gün, anne babasının elinden çıkma ödevini bazen utanarak, bazen de kendi yapmışcasına gururlanarak okula götürür. Konuyu işin uzmanına sorduk. Boğoziçi Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Bölüm Başkanı Prof.Dr. Fatma Gök, sorularımızı yanıtladı.
Annelerin ödevde çocuklarına yardım ederken sınırı ne olmalı?
- Ev ödevi çocuğun ödevidir. Annenin, babanın ödevi değildir. Annelerin ve çocuğun diğer yakınlarının bu konuda çok duyarlı olması gerek. Elbette çocukla ilgilenilmeli ve ona destek olunmalı. Çocuklar bazan ödev hazırlarken kaynaklara ulaşmakta zorluk çekebilirler, çeşitli kaynaklardan ulaştıkları bazı bilgileri anlamakta zorlanabilirler. Ödev yaparken bazı noktaların daha açıkça anlaşılması için çocukla konuşulur, tartışılabilir. Çocukların diğer bütün işleri gibi ev ödevlerine yardım etmek de anneye yüklenen bir iş haline geldi. Pedagojik olarak bu doğru değil. Çocukla ilgilenmek babanın da görevi olmalı.
Çocuğa yardım ederken, hangi yöntemleri izlemeli, ne kadar yardım etmeli?
- “Yardım”, çocuğun gizil güçlerini harekete geçirici, öğrenme ve merakını tatmin etme yolunda olmalı. Anne veya çocuğun diğer yakınları insiyatifin çocukta olması gerektiğini asla unutmamalı. Bu, oturup çocukla beraber onun ödevlerini yapmaktan daha zor bir iş olabilir, ama doğrusu bu. Her çocuk ayrı bir dünyadır ve onlara hitap edecek tek bir yöntem yok. Öğrenmeye meraklı, özgür bireyler olarak yetişmeleri için baskı yapmadan, birlikte bir yol bulunmalı.
Ödev gerekli mi? Yani okullar ödev vermeli mi?
- Bu aslında en can alıcı mesele. Ödev gereksizdir demek isterdim, ama kimi zaman ve kimi çocukların okulda yapılanlar üzerinde de desteğe ihtiyacı olabilir. Bence okulda kapsanan bilgilerle sınırlı bir ödev anlayışı terk edilmli. Çocuğa dünya ve ülke kültürünü, edebiyatını tanıtacak, sevdirecek, televizyon ve bilgisayar başına mahkum eden boş zaman anlayışından uzak, dinamik ve yaratıcılığını harekete geçirecek ortam yaratılmalı. Çocuklar küçük yaşlarda sanat ve müzikle mutlaka ilgilenmeli.
Ödev yaparken anneler öğretmen rolüne girmeli mi?
- Hayır, anneler veya çocuğun diğer yakınları asla öğretmen rolüne girmemeli. Annelik ve öğretmenlik ayrı rollerdir. Çocuklar ve de anneler böylesi bir rol çatışmasının öznesi olmamalı.