Doğum – 18 ay: Bebekler evdeki gerilimi hisseder ama nedenini anlayamaz. Bu bebekler huysuz olur, çok ağlar, tanımadıkları kişilerin varlıklarını reddeder, gelişimlerinde gecikme göstere-bilirler.
Ne yapmalı? Bebekler süreklilikten ve tanıdık yüzlerden hoşlanır. Günlük rutininizin aksamasına izin vermeyin. En sevdiği oyuncağı ve ona güven veren nesneleri yanında bulundurun. Onu daha fazla kucağınıza alın. Bu süreçte dimdik ayakta kalabilmek için arkadaşlarınızdan ve ailenizden yardım isteyin.
18 ay – 3 yaş: Bebeklik ve çocukluk arası bu dönemde, çocuğun en kuvvetli bağı ailesidir. Ayrılığı kabul etmesi ve anlaması güç olacaktır. Bu yaş çocukları çok kendiyle alakalıdır ve onun yaptığı bir şeyin ayrılmalarına neden olduğunu düşünebilir. Ağlarlar, normalden fazla ilgi isterler. Parmak emmeye başlayabilir, tuvalet eğitimini reddedebilir, terkedilme korkusu yaşayabilir, geceleri sık sık uyanabilirler.
Ne yapmalı? Ayrılmış olsanız da, haftada birkaç gün biraraya gelip ailecek program yapmanız bu yaş çocuğu için çok önemlidir. Ona ekstra ilgi gösterin. Konuşuyorsa duygularını anlatmasına yardımcı olun ve boşanmadan onun sorumlu olmadığını anlatın.
3 – 6 yaş: Okul öncesi çocuklar “boşanma” kavramını bilmez, evdeki ortam ne kadar gergin olursa olsun, anne ve babanın ayrılmasını istemezler. Bu dönem çocukları her konuda kontrolün ellerinde olduklarını hissettikleri için bu konuda bir şey yapamamaları onları güçsüz hissettirir. Gelecek ile ilgili kaygı duyarlar, kızgınlıklarını içlerine atarlar, geceleri sık sık kabus görebilirler.
Ne yapmalı? Bu dönem çocuğu ebeveynlerinin psikolojisinden ve davranışlarından çok etkilenir. Siz ne kadar rahat ve güvenli olursanız, o da bu süreci o kadar normal geçirir. Konuşacak, duygularını anlatacak birine ihtiyaç duyacağı için sizin ve aile bireylerinin yanında olması çok önemlidir. Ebeveynlerini istedikleri zaman görebileceğini bilmesi, güven duygusunun gelişimi adına çok önemlidir.
6 – 11 yaş: Terk edilme korkusu yaşarlar. 5-8 yaş arası çocuklar anne ve babalarının onlardan boşandığını zannedebilir. Yanında yaşamadıkları babayı veya anneyi ebediyen kaybettiklerini düşünürler. Tekrar birleşme üzerine fantazi kurar, anne ve babayı sürekli biraraya getirmeye çalışırlar. 8-11 yaş dönemindekiler ise ayrılıktan bir tarafı sorumlu tutabilir ve küsebilirler. Öfkelerini çeşitli şekilde açığa çıkarırlar. Oğlan çocukları sınıf arkadaşlarıyla kavga edebilir, kız çocukları depresyona girebilir. Strese bağlı mide ve baş ağrıları yaşayabilirler.
Ne yapmalı? İki tarafın da onu terk etmeyeceğine ikna olmalıdır. Tarafların birbirlerini suçlamadan durumu izah etmesi, çocuğun konu hakkındaki sorularına mantıklı cevaplar vermesi işleri bir nebze kolaylaştıracaktır. Onunla kaliteli zaman geçirmeniz, sevdiği şeyleri yapmanız çok önemlidir.