PLASTİK BİBERONLAR ZARARLI MI?

Bebeğime hangi biberonu kullanayım? Süt sağma makinemin malzemeleri için hangi markaları önerirsiniz?

Yıllardır tartışılan bu konu son günlerde gündemde tekrar önemli bir yer işgal etmeye başladı. Hatta bugünkü (27 Kasım 2010 tarihli) gazetelerden bazılarında ‘Tehlikeli biberonlar yasaklansın’ başlıklı bir haber yer aldı.Bu yazıyı bu vesileyle hazırladım.
Çocuk doktoru olarak yukarıdaki sorulara bütün meslek hayatım boyunca muhatap oldum.Ama son aylarda daha sık karşılaşıyorum.Hatta toplumda ve anne babalarda bu konularda giderek artan bir kaygıdan söz edebiliriz.Giderek artan bu kaygının kaynağı nedir? Haklılık payı ne kadardır? Bu kaygılar bilimsel araştırmalarla ve gerçeklerle ne derecede uyuşmaktadır?

Geleceğimiz ve mutluluk kaynağımız olan yavrularımız bizim için her şeyden daha değerlidir.Onları her türlü tehlikeden gözümüz gibi sakınırız.Onlara kendi ellerimizle küçücük bile olsa bir zarar vermeyi, düşünmek şöyle dursun, aklımıza bile getirmeyiz.
Peki günlük hayatımızda kullanageldiğimiz bazı eşyalarla ve bebek malzemeleriyle kendi ellerimizle yavrularımıza, farkında olmadan, zarar veriyor olabilirmiyiz? Örneğin biberonlar zararlımıdır? Biberonlardan başka emzikler (yalancı memeler), süt sağma makinalarının kapları ve süt saklama torbaları ne kadar sağlıklı? Bu ürünlere ne kadar güvenebiliriz?
Emzikler (yalancı memeler), biberonlar ve süt sağma makinaları.Eğer bebek sahibiyse yukarıdaki eşyaların hiç olmazsa bir kaçını her anne baba kullanmıştır.Hele çalışan annelerin yavrularını kendi sütleriyle besleme tutkusu son yıllarda süt sağma makinalarının kullanımının çok yaygınlaşmasına neden olmuştur.Yani bu bebek malzemeleri anne babaların günlük hayatlarının ayrılmaz bir parçasıdır.

Peki kullandığımız bütün markaların ürünleri yeterince sağlıklı mı? Biberonumuza veya süt sağma cihazımızın malzemelerine ne kadar güvenebiliriz?

Son yıllarda anne babaların çok ilgilendikleri bir konu bu.En son aylarda bu konudaki merakın giderek artarak endişe verici bir kaygı haline geldiğini anlamak için medyaya veya internet sitelerine kısa bir göz atmak yeterli.Peki dünya kamuoyunun giderek artan bir şekilde ilgilendiği bu konunun ve onun doğurduğu kaygının kaynakları nelerdir? Niye gündemde önemli bir yer işgal etmeye devam ediyor?:

Bildiğiniz gibi bazı emzik,biberon ve süt sağma ve saklama kapları polikarbondan yapılmıştır.Polikarbon (PC) bir çeşit plastik olup ana maddesi bisphenol A dır (BPA).Bir çok ülkede yapılan araştırmalarla BPA maddesinin fare sağlığına zararlı olduğu gösterilmiştir.

BPA'nın sağlık üzerindeki bazı zararlarını şöylece özetleyebiliriz:
1)Obeziteye yani şişmanlığa yol açabilir.
2)Diyabete yani şeker hastalığına yol açabilir.
3)Hiperaktivite yapabilir.
4)Düşüklere yol açabilir.
5)Sperm kalitesini bozarak ve sperm miktarını azaltarak kısırlığa neden olabilir.
6)Prostat kanserine ve meme kanserine yol açabilir.

BPA'lı eşya ve malzemelerin kaynatılması veya sterilize edilmesi sırasında ortaya çıkan polikarbonun sağlığı tehlikeye atmasından endişe ediliyor.Peki bu kaygının gerçeklik payı nedir? Bilimsel bir temeli varmıdır?:

Bu konuda çok sayıda ülkede çok sayıda araştırma yapılmakta olup bu araştırmaların bir kısmı sonuçlanmıştır.Bir kısım araştırma ise halen yürütülmektedir.Şimdiye kadar elde edilen sonuçlara göre (KASIM 2010 ayı itibariyle); halen piyasada bulunan BPA’lı ürünlerin ve BPA’lı çocuk malzemelerinin içeriğindeki mevcut BPA düzeyi sağlığa zarar verecek derecede değildir.Ancak bu konudaki araştırmaların henüz bitmediğini ve ileride sonuçlandırılacak araştırmalardan farklı sonuçlar ortaya çıkabileceğini akılda bulundurmakta fayda vardır.
Bazı ülkelerin tedbir olarak BPA’ lı biberonları yasakladığını burada vurgulamak isterim.

Bu aşamada benim çocuk doktoru olarak topluma ve özellikle anne babalara önerilerim şunlardır:

1)Piyasada BPA kullanılmadan üretilmiş biberon ve süt sağma kabları mevcuttur.Anne babaların özellikle bunları kullanmalarını öneririm.Bu ürünlerin üzerinde Türkce BPA sız veya İngilizce BPA free yazısını özellikle aramanız iyi olur.
2)Bu ürünlerin BPA’sız (BPA free) çeşitlerini bulamazsanız cam şişe kullanılarak üretilmiş ürünleri tercih edebilirsiniz.
3)BPA’nın sağlığa zararları konusundaki araştırmalar yüksek miktarlardaki BPA’ nın fareler üzerinde uygulanmasına dayanmaktadır.Ama henüz insanlar üzerinde yapılmış yeterli araştırma yoktur.Bu konuda çok önemli bir nokta olarak dikkatinizi çekmek isterim ki: deney ve araştırmalarda kullanılan BPA düzeyleri günlük hayatta karşılaştığımız piyasa ürünlerinde kullanılan miktarlardan çok ama çok daha fazladır.Bu yüzden dikkati elden bırakmaksızın halen devam etmekte olan araştırmaların sonuçlarını sabırla beklemeliyiz.
4)Kendi çocuğum veya yakınım için bir tercihte bulunacak olsaydım haklarındaki şüpheden temizleninceye kadar BPA’lı ürünleri kesinlikle kullanmaz mutlaka BPA sız (BPA free ) ürünleri seçerdim.



Dr.Seydi Battal Gölgeli.
Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı

teşekkürler Cihan