Menenjit Aşısı

Menenjit ciddi bir çocukluk hastalığıdır. Bir enfeksiyon hastalığı olarak bulaşıcı niteliği vardır.

Menenjit ciddi bir çocukluk hastalığıdır. Bir enfeksiyon hastalığı olarak bulaşıcı niteliği vardır.
Bir çok enfeksiyon ajanı menenjite yol açabilir. Bunlar arasında virüsler, bakteriler, mantar ve parazitler sayılabilir.
Bakteriyel menenjitler diğer menenjit tipleri arasında en ciddi seyirli olanlarıdır. H. influenzae tip b bakterisi (Hib) ise tüm dünyada bakteriyel menenjit etkenlerinin en önde gelen nedenidir.
Bazı menenjit etkenlerinin aşısı vardır. Bunlardan en önemlisi Hib'dir. Bu nedenle menenjite yol açabilecek birçok mikrop olmasına rağmen, menenjit aşısı genellikle Hib aşısı olarak bilinir.

Hib Nedir?
Hib bütün dünyada yaygın görülen bir bakteri türüdür.
En çok süt çocuklarında (6-18 ay) hastalık yapar. Tüm yaşlarda görülmekle birlikte özellikle 5 yaş altında en sık çocukluk hastalığı etkenlerindendir.

Hib, bütün dünyada bakteriyel menenjitin 1 numaralı etkenidir. Hib, menenjit dışında başka ciddi hastalıklara da yol açabilir ve çocuklarda zatürre, kana mikrop karışması (sepsis), yutak iltihabı, eklem ve kemik iltihapları gibi ağır hastalıkların en önemli etkenlerindendir.

Hib nasıl bulaşır?
Hib, menenjit veya diğer ciddi hastalıklara yol açmadan önce kişinin boğazına yerleşir, buradan vücudun hastalık yapacağı bölgelerine yayılır ve bu bölgelerde hastalık yapar.
Hasta çocukların solunum salgıları yoluyla ( havadaki tükürük damlacıkları, hasta çocukların burun- ağız akıntıları gibi) başka çocuklara bulaşır.
Hasta olan kişilerin hastalığı bulaştırma riski okul, kreş ve ev içi bireylerinde çok daha yüksektir.

Menenjit Nedir?
Menenjit beyin zarlarının iltihabıdır. Beyin dokusu ile kafa kemiği arasında üç tane ince beyin zarı vardır. Menenjit özellikle beyne yakın ilk iki zarın ortak iltihaplanmasına verilen addır. Ancak bu zarlar beyinle çok yakın temasta oldukları için buradaki iltihap aynı zamanda komşu beyin dokusu iltihabı bulgularına da yol açar. Bu nedenle menenjit bir çeşit beyin enfeksiyonudur denilebilir.

Menenjit bulguları nelerdir?
Menenjtin birçok bulgusu olabilir. Genel bir üst solunum yolu enfeksiyonu tablosuna ( ateş, öksürük, kırgınlık, nezle vb) ek olarak;
başağrısı
kusma
şuur bozukluğu
genel durum bozukluğu varsa, menenjitten şüphelenilmesi ve acil doktor değerlendirmesi gereklidir.

Menenjit ciddi bir hastalık mıdır?
Dünyanın en iyi sağlık merkezlerinde bile %20 'ye varan oranlarda ölüm riski vardır.
Yaşayan olgularda, kalıcı beyin özürü (zeka düşüklüğü, sağırlık, konuşma bozukluğu, yürüme ve diğer hareket bozukluğu gibi) olma ihtimali % 30' a varan oranlarda görülebilir.

Hangi mikroplar menenjit yapar?
Çok nadiren enfeksiyon dışı nedenler de menenjit yapabilmesine rağmen , menenjit esas olarak bir enfeksiyon hastalığıdır ve değişik mikroplar tarafından oluşturulur.

Çok sayıda ve çeşitli mikrop, menenjite yol açabilir. Bunlar arasında virüsler ( Yüzlerce değişik virüs menenjit yapabilir.) bakteriler (özellikle Hib, pnömokok, meningokok olmak üzere birçok bakteri), mantarlar, parazitler sayılabilir.

Virüsler en sık ve nispeten daha hafif seyirli menenjit etkenleridir. Bakteriler ve verem en ağır seyirli ve hasar bırakma riski daha yüksek olan menenjit etkenleridir.

Menenjit aşıyla önlenebilir bir hastalık mıdır?
Bazı menenjit etkenlerinin aşısı vardır. Kabakulak aşısı, bir virüs olan kabakulak menenjitinden; verem aşısı, verem menenjitinden korur.

Kızamık, kızamıkçık, su çiceği gibi nadir de olsa menenjit etkeni de olabilen virüslerin yol açtığı menenjitler, söz konusu aşılarla önlenebilir.

Ancak aşının koruma sağladığı bakteriyel menenjit etkenlerinin en önemlisi Hib'dir. Hib aşısı, uygun zaman ve dozlarda kullanıldığında, Hib menenjitlerini neredeyse tamamen önler.

Hib aşısı, aynı zamanda menenjit dışındaki ciddi Hib hastalıklarından (zatürre, sepsis, kemik eklem iltihapları gibi) korunmayı sağlar.

Hib aşısı güvenli midir?
Aslında bütün aşılar dünyada mevcut ilaçlar arasında en güvenli tıbbi ürünlerdendir. Aşıların geliştirilme ve uygulanmasında Dünya Sağlık Örgütü tarafından son derece sıkı denentlenen etkinlik ve güvenilirlik testleri yapılır.

Yan etkisi olmayan aşı veya ilaç yoktur. Ancak aşıların yan etkileri genellikle önemsiz derecededir. Bu yan etkiler genellikle aşı yerinde kızarıklık, ağrı, hafif-orta ateş, huzursuzluk şeklindedir. Daha ciddi yan etkiler çok nadir oranlardadır.
Hib aşısı etkili midir?
Hib aşısı uygun zaman ve dozlarda uygulandığı takdirde Hib menenjitini %95 ve daha yüksek oranlarda önler.

Ancak şunu unutmamak gerekir ki; Hib aşısı sadece Hib'in oluşturduğu menenjit ve diğer hastlıklardan korur. Örneğin, Hib aşısı Hib menenjitini önlerken, kabakulak virüsünün oluşturduğu menenjite karşı etkisizdir.

Hib aşısı kimlere uygulanır?
Hib aşısı 5 yaş altındaki bütün sağlıklı çocuklara, ikinci aydan itibaren belli aralıklarla toplam 4 defa uygulanır.

Bunun dışında, sık ve tekrarlayan ciddi hastalık riski olan bütün çocuklara, yaş grubuna bakmaksızın doktorun uygun görmesiyle de yapılabilir.

Hib aşısı ne zaman ve kaç defa uygulanır?
Hib aşısının ilk dozu 2 ayı bitirmiş çocuklara yapılır, daha sonra 4. ve 6. aylarda 2 doz, 15-18. aylar arasında da pekiştirme dozu olmak üzere uygulanır.

7 ila 14 ay arasında daha önce hiç Hib aşısı yapılmadıysa, doktorun önerisine göre toplam 2 veya 3 doz yapılır.

15. aydan sonra 5 yaşa kadar tek doz uygulanır.

Eğer çocukta enfeksiyon hastalıkları yönünden ek bir risk faktörü yoksa 5 yaştan sonra Hib aşısı uygulanmaz.


.ALINTIDIR.