Çocuğun duygusal zekasını nasıl geliştiririz?

Çocuklarınızın zorlukları aşabilmeleri, sağlıklı, sorunsuz ve mutlu bireyler olabilmeleri duygusal zekaları ile ilgilidir.

Duygusal zeka nedir?

Duygusal zeka, kendi duygularımızı anlamak ve pozitif olarak ifade edebilmek, başkalarının hislerini anlamak, önemsemek ve duyarlılık göstererek ihtiyaçlarına karşılık verebilmektir. Duygusal zeka, empati, duyguları ifade etme ve anlama, mizaçını kontrol etme, bağımsızlık, uyum sağlayabilme, beğenilme, kişiler arası sorunları çözme, sebat, sevecenlik, nezaket, saygı niteliklerini kapsar.

Duygusal zeka beş önemli esastan oluşmaktadır:

1 - Özbilinç: Kişinin kendisini ve duygularını tanıması, anlaması ve ifade edebilmesi ve aynı zamanda başkaları tarafından anlaşılabilmesidir

2- Duyguları Yönetmek: Duygularla başa çıkabilme yeteneğidir. Duygular oluşurken bunun nedenlerini anlamak ve o duyguyu kontrol edebilmektir.

3- Kendini motive etmek: Motivasyon, hedefe ulaşabilmek için heyecan ve istek duymaktır. Motivasyon kişinin kendisini ve başkalarını yüreklendirebilmesi ve yapılan bir işe odaklanarak o işin sonuçlandırılabilmesi için üretken bir biçimde çalışılmasını sağlamaktır.

4- Empati: Başkalarının duygularına ve ihtiyaçlarına duyarlı olma yeteneğidir. İnsanlarla ilişkilerin iyi olmasında esas, onları anlayabilmek, gereksinimlerine cevap verebilmektir.

5-İlişkileri yönetmek: İnsanlar arası ilişkilerde başarılı olmak ve kar-şımızdakilerin duygularını anlayarak onları yönetebilme becerisidir



Çocuk ve duygusal zeka

Günümüze kadar eğitim kurumlarında, sadece çocukların derslerden aldıkları notlar ve tek yönlü zekaları başarıları konusunda değerlendirme kriteri olmuştur. Ancak, onların günlük hayadarındaki sorunlarına çözüm bulabilmeleri, arkadaşları ile iyi ilişki içinde olabilmeleri gibi, başarılı ve mutlu birer birey olmalarını sağlayacak duygusal ve sosyal becerilere yeterince önem verilmemiştir.

Neden duygusal zeka?

- Duygusal becerileri yüksek olan çocukların gerek okulda, gerekse okul dışında öğrenmeye ve başarılı olmaya istekleri vardır.
- Motive olmakta etkili olan heyecan, merak ve gurur duyma gibi pozitif duygular, çocukları hedeflerine daha kolay ulaştırır.
- Okulda ve aile içinde duygusal zekanın kazandırılması, çocukların hayatlarındaki engelleri aşmalarına yardımcı olur.
- Duygusal becerisi olan çocuklar kavga türünden anlaşmazlıklara daha az girmekle kalmaz, kendilerine zarar verecek davranışlardan da kaçınırlar.



Ailede duygusal zekanın geliştirilmesi

Duygusal zekanın gelişimine ilk yön veren ortam ailedir. Ebeveynlerin davranışları, çocuğun duygusal yaşantısında kalıcı etkiler yaratır. Çocuklara özel zaman ayırmak; onlarla iyi ilişkiler içinde olmak çocukların özgüvenlerini geliştirecek ve başkalarıyla da iyi ilişkiler içinde olmalarında etkili olacaktır. Aile ve okul ortamları çocuklar için eğlenceli ve zihinsel gelişimlerini olumlu yönde etkileyecek, şekillendirecek yerler olmalıdır. Çocukların duygusal sağlıkları ile etkili düşünme ve öğrenme yetenekleri birbirleriyle yakından ilişkilidir. Çocuklara gerginliğin çok yaşanmadığı, mutluluğun yoğun olduğu, kendilerini güven içinde hissettikleri bir ortam sağlanması, öğrenmelerini olumlu yönde etkileyecektir.



Okulda duygusal zekanın geliştirilmesi

Öğrencilerin duygusal gereksinimlerine önem veren, onların olumlu duygular içinde olmasını sağlayan sınıf ortamı, çocuklann hem öğretmenleri, hem de arkadaşları ile iyi ilişkiler içinde olmasını sağlar. Okullarda başarı gösteremeyen çocukların hemen hemen hepsi duygusal zekanın bir ya da birden fazla unsurundan yoksundur.

Çocukların duygusal zeka eğitimi, çok yönlü olarak planlanmalıdır. Okullarda uygulanmak üzere planlanan duygusal zeka müfredatının, okulda bulunan tüm çalışanların ve anne babaların duygusal yeteneklerinin geliştirilmesi çalışmaları ile desteklenmesi gerekir.