Bebeğinizin Oyuncakları
Şehirleşme arttıkça, çocukların oyun alanları daraldı. Hele trafiğin yoğun olması çocukları evlere hapsetti. Sokaklardan araç geçmediği dönemlerde çocukların çok fazla oyuncağa da ihtiyaçları yoktu. Bir araya gelir gelmez bir yığın oyunu hep birlikte oynayabiliyorlardı. Şimdi apartman katlarına sıkıştırılan ve yalnızlığa mahkûm edilen minikleri oyalamak, yeteneklerini geliştirmek, dünyayı algılamalarına yardımcı olmak için üretilen sayısız oyuncak var. Ancak çocuklar sevgiyi ve insanî diğer duyguları insanlardan öğrenir, oyuncaklardan değil. Bu yüzden, hem oyuncak seçiminde dikkatli olmak hem de onlarla birlikte oynamak gerekir.
Oyuncaklar çocuklar için oyun vazgeçilmez bir öğrenme aracıdır. Oyun, çocuğun fiziksel, sosyal, psikolojik ve dil gelişimine katkıda bulunur.
Erişkinler oyuna dahil olduğunda çocuğun öğrenmesi artmaktadır. Anne ve baba, kitap ve dergilerin de oyun amaçla kullanılabileceğini ve birlikte okumanın çocuk gelişimini destekleyeceğini unutmamalıdır.
Televizyon, video ve bilgisayar oyunları sınırlanmalı, günde en fazla 1-2 saat olmalı. 5 yaş altı çocuklara, bilgisayar oyunları esnasında bir erişkin eşlik etmelidir.
Çocuklar zeka geliştirici oyunlardan hoşlanır, bu nedenle basit ve doğal oyuncaklar ilgilerini çeker. Örneğin boş kutular, su, kum gibi ev içinde kullanılan (zararsız olduğundan emin olmak kaydıyla) birçok malzeme oyuncak olabilir.
Ahşap oyuncaklar diğer malzemelere göre daha sağlıklıdır.
Oyuncakları seçerken çocuğa zarar vermeyecek oyuncakların seçilmesi önemlidir.
Oyuncak güvenliği her zaman düşünülmelidir. Oyuncaklar kimyasal boyalar, yutulabilecek küçük parçacıklar, kokular, keskin uçlar içermemeli, uzun tüylü oyuncaklar tercih edilmemeli, kolay yıkana-bilenler seçilmelidir.
ilk yaşlarda, cinsiyete göre sınırlamalar getirmek doğru değildir. Erkek çocuklar da bebeklerle veya kız çocuklar da arabayla oynamak isteyebilir, bu normaldir. Ancak 2 yaştan sonra cinsiyetine ait oyuncaklar tercih edilmelidir. Oyuncak seçiminde çocuğun yaşını göz önünde bulundurmanın yanı sıra, oyuncak hakkında onun da fikrini almak en iyisidir.
Savaş oyuncakları uygun açıklamalarla birlikte çocuğun bilgilenmesi amacıyla kullanılabilir. Ancak bu oyuncakların şiddeti cazip göstermemesine dikkat edilmelidir.
Elbette çocuğun yaşına uygun oyuncaklar hakkında fikir sahibi olmak gerekir, fakat bir çocuğun gelişimini ve insanlarla iyi geçinebilen bir kişi olmasını sağlayan en önemli şey, ona verilen anne-baba sevgisidir. Çocuklarınıza vakit ayırın ve onları sevdiğinizi her fırsatta kendilerine söyleyin.
0-6 ay arası:
Ses, şekil ve renklere karşı duyarlıdır. Parlak renkli ve ses çıkaran oyuncaklar ilgisini çeker ve onu neşelendirir. Yatağın üstüne asılabi- | len, ses çıkaran renkli objeler ve çıngırak bu dönemin vazgeçilmez j oyuncaklarıdır. 6-8 ay arası:
Oturmaya, uzanıp yakalamaya ve yakaladığı şeyleri ağzına götürmeye başlar.
En çok hoşlandıkları bir elinden diğerine geçirebileceği renkli halkalar, avuçlayabileceği plastik küpler, kemirebildiği kauçuk cisimler, yırtılmayan ve yıkanabilen bebek ve hayvanlardır.
9-12 ay arası:
Tutunarak da olsa ayağa kalkabildiğinde eline geçen cisimleri yere atmaktan hoşlanır.
Zıplayan, yere düşünce ses çıkaran oyuncakları, değişik büyüklükteki renkli topları, iç içe geçebilen kutuları sever. Tef, zil, davul, telefon, kapaklı kutular ilgisini çeker.
12-15 arası:
Sonucu görmek için davranışlarda bulunur, deneyleriyle etrafındaki olayları ve cisimleri tanımaya çalışır.
Oynamak isteyen yetişkinlere kolayca yaklaşır.
Toplar, itilen veya ip ile çekilebilen tekerlekli oyuncaklar, tahta ve mukavva kutular, doldurulup boşaltılabilen ve sıralanabilen oyuncaklar, kurmalı ve hareketli cisimler ilgisini çeker.
Yürümeye başladığında üstüne binip oturabileceği büyük hayvan türü oyuncakları, küçük sandık ve tabureleri sever.
15-18 ay arası:
Eşyaları iterek, çekerek, sürükleyerek bir odadan diğerine taşımayı sever. Taklitçi dönemde olduğundan gerçek hayatta kullanılan eşyaların minyatürleriyle oynayabilir. Yukarıdaki oyuncaklara ilâveten ev ve işte kullanılan aletler, telefon, tencere, bebekler, otomobil, fincan takımları, oyuncak süpürge, askerler... ilgisini çeker.
2-4 küple kule yapmaya başlar. Resimli-müzikli kitapları sever.
18-24 ay:
Su ve kum havuzu, kova, kürek, süzgeç, boş kutular, kitaplar, resimler, müzikli aletler, balonlar hoşlarına gider.
2 yaş:
Gördüğü eşyaları ellemek ve onlarla oynamak ister. Suyla oynamayı sever. Objeleri değişik şekillerde kullanabilir, bir nesneyi başka bir nesnenin yerine koyarak oynayabilir. Arabasına oturmaktansa onu itmeye heveslidir. Oyuncak bebekler ve malzemeleri, mutfak ve bahçe aletlerinin minyatürleri, basit müzik aletleri, pastel boya, oyun hamuru, kâğıtla oynamayı sever.
Pelüş Oyuncaklar
Sarılıp uyuyabileceği yumuşacık bir pelüş oyuncak, bebeğinizin yatağında kendisini güvende hissetmesini sağlayacaktır. Aynı zamanda onun için bir arkadaş görevi görecek ve belki de ileride ilk sohbetlerini onunla edecektir. Ayrıca, yumuşak bir oyuncağın bebeğinizin tenine değmesi onu uyaracak ve dokunma duyusunu geliştirecektir.
Egzersiz Oyuncakları
Yetişkinlerin olduğu gibi bebeklerin de sağlıklı bir bedene sahip olmak için bazı egzersizlere ihtiyaçları vardır. Egzersiz oyuncakları, sağlıklı bir şekilde bebeğinizin, kollarını, bacaklarını ya da tüm vücudunu hareket ettirmesini sağlar. Böylece bebeğiniz, eğlenirken bir yandan da fiziksel gelişimini destekleyici hareketler yapabilir.
Şekilli Kutular
Birbirinden farklı boyut ve şekillerdeki kutularla oynamak çocuğunuzun el becerisini geliştirme, nesne-boşluk uydurma, ayırt edebilme yeteneklerini destekleme açısından çok yararlıdır.
İç içe Geçebilen Kaplar
iç içe geçebilen kaplarla oynama, çocuğun birçok becerisini geliştirir. Kapları birbirine vurabilir, iç içe koyabilir, kuleler yapabilir, renklerine göre ayırabilir, altlarına bir şeyler saklayabilir. Böylece hem el becerileri, hem de hayal gücü gelişir.
Müzikli ve Sesli Oyuncaklar
Bütün çocuklar müzik sever! Üstelik müzik çalan ve farklı sesler çıkaran oyuncaklar, bebeğin dinleme ve belleğini kullanma yeteneklerini geliştirir. İlk başlarda gelişigüzel basıp sesler çıkarabildiği düğmelere daha sonra bilinçli olarak basarak yaratıcılığı da gelişecektir.
Hareketli Oyuncaklar
Bebekler için emeklemeye ve yürümeye başlamak özgürlüklerine kavuşmanın ilk adımıdır. Hareket yetenekleri arttıkça, gördükleri her hareketli nesneyi yakalamak ve incelemek için istek duyarlar. Bu dönemde, peşinden emekleyebileceği ya da minik adımlarıyla yetişmeye çalışacağı hareketli oyuncaklar, bebeğiniz için teşvik edici bir rol üstlenerek onun daha kısa bir sürede başarıyla emeklemeyi ve daha sonra da yürümeyi öğrenmesini sağlayacaktır.
Şekillendirme Malzemeleri
Kil ya da hamur ile çocuğunuzun yaratıcı deneyimler yaşamasını sağlayabilirsiniz. Bu malzemelerle çeşitli şekiller yaparken çocuğunuzun yaratıcılığı gelişir, el kasları güçlenir, renkleri ve şekilleri öğrenir.
Banyo Oyuncakları
Bebeğinizin sudan korkmasını ye yıkanmaktan kaçmasını önlemek için banyoyu onun için keyifli bir hale getirmelisiniz. Suyla oyunlar oynamasına izin vererek ve ona sadece banyoda kullanabileceği çeşitli su oyuncakları alarak bebeğinizin yıkanmayı bir oyun olarak görmesini sağlayabilirsiniz.
Bebeğinizle oynayacağınız oyunlar
Bebekler müziği çok severler, alkıştan, şarkı söylenmesinde, dans etmekten, tekerlemelerden büyük keyif alırlar.
Bebekler dönence ve kendisinin uzanabileceği bir şerit üzerinde asılı duran ve ses çıkaran oyuncakları severler.
Bir şeyin başka bir şeyin içine saklanmasından çok hoşlanırlar.
Bebeğinizin vücudunu tanımasını sağlayacak bir takım oyunlar geliştirebilirsiniz.
Bebeğinizin farklı şekil, doku ve tatları deneyimlemesini sağlayabilirsiniz.
Onunla birlikte bloklardan kale ve ev gibi yapabilirsiniz. Yumuşak oyuncakları çok severler.
Bebekler küçük mutfak aletlerinin ellerine verilmesini isterler. O nedenle evinizde plastik ya da kağıttan bebeğinize zarar vermeyeceğinden emin olduğunuz bir malzemeden yapılmış tabak, bardak, kaşık gibi şeyler bulundurabilirsiniz.
Bebeğinizle bulduğunuz her fırsatı değerlendirerek bolca
onunla parklarda vakit geçirebilirsiniz.
Şarkı ve tekerlemeler söyleyin.
Çocuğun sayılarla tanışmasına imkan verin.
Her ne kadar şu anda bizim eğitim sistemimizde tümden gelim yöntemi izlense de Türkçe'nin fonetik bir dil olduğunu düşünürsek çocuğun harfler ve harflerin çıkardığı seslerle tanıştırılmasının yararlı olduğunu unutmayın.
Çocuğun kitaplarla eğlenceli bir şekilde daha çok zaman geçirmesini sağlayın
Anne babaların başlangıçta oyunu başlatması önemlidir. Fakat önemli olan anne babanın ya da çocuğa eşlik eden yetişkinin değil, başlangıçta oyunu kuran yetişkin bile olsa çocuğun oyunu yönlendirmesine izin vermesidir. Renkleri öğretin.
Büyük küçük, boş dolu, uzun kısa... gibi bizim zıt anlamlılar olarak ifade ettiğimiz kavramlarla çocuğun görerek tanışmasını sağlayın.
Dans aktiviteleri yapın.
Kare, yuvarlak, kalp... olarak çocuğun şekillerle tanıştırın.
alıntı