ÇOCUKLARDA DEPRESYON NASIL ANLAŞILIR VE NELER YAPILABİLİR?
Depresyon, belirtileri hafif, orta ve şiddetli yaşanabilen, etkili biçimde tedavi edilebilen, tedavi edilmediğinde kimi vakalarda intiharla sonuçlanabilen yaygın ve ciddi bir ruhsal rahatsızlıktır. Depresyona biyolojik, psikolojik, ekonomik, sosyal ve çevresel etkenler neden olabilir. (Kartal,2007)
Depresyonun Belirtileri:
Depresyonlarda ortak olan ve genellikle sık sık görülen temel bozukluk kederli duygu durumudur. Kederli duygu durumu, elem doğrultusunda artmış olan duygulanımdır. Karamsarlık, kötümserlik, mutsuzluk, sıkıntı, umutsuzluk, yalnızlık gibi duygulanım durumlarını kapsar. Duygu durumunda huzursuzluk, tedirginlik durumu da bulunabilir. Kederli ya da tedirgin duygu durumu, zihinsel işlevlerde azalma, yavaşlama yapar. Buna paralel olarak hareketler azalır, yavaşlar. Böylece hastalarda ruhsal etkinliklerde azalma ve yavaşlama olur.
Eğer çocuğunuzda aşağıdaki belirtileri iki haftadan daha uzun bir süredir gözlemliyorsanız, bir an önce çocuğunuza yönelmeniz ve onunla ilgilenmeniz gerekmektedir.
1-Çoğu zaman kendini üzüntülü ve “bomboş” hissediyor mu?
2-Çoğu zaman sıkıntılı ve huzursuz biri mi?
3-Bütün faaliyetlere karşı ilgisini kaybetti mi?
4-Kendi kontrolü dışındaki şeyler yüzünden kendini değersiz, çaresiz ve aşırı suçlu hissediyor mu?
5-İştahında(aşırı iştah veya iştahsızlık) veya kilosunda (artış veya genellikle azalma) belirgin bir değişme var mı?
6-Uyumakta zorluk çekiyor mu?
7-Davranışlarında veya konuşmasında hızlanma ya da yavaşlama var mı?
8-Bitkin ve enerjisiz mi?
9-Konsantre olmakta veya karar vermekte zorlanıyor mu?
10-Ölümle ilgili tekrarlayan düşünceleri var mı? Ya da kendini yaralamayı veya öldürmeyi düşündüğüne dair belirtiler gösteriyor mu?
Yukarıdaki sorularda,eğer 1., 2. ve 3.soruya ve en az dört ayrı soruya evet cevabı vermişsek, çocuğumuzda büyük ihtimalle depresyon olabilir.(özellikle belirtiler iki haftayı aşkın zamandır her gün ya da gün aşırı görülüyorsa) Eğer 10. soruya evet cevabı vermişsek, çocuğumuz intihar riski taşıyordur ve hemen uzman yardımı alınmalıdır. (Nar,2005)
Neler Yapılabilir?
Çocuğunuz okulda öğrenim görüyorsa, öncelikle sınıf öğretmeni ve okulda görevli psikolojik danışmanla bu konuda görüşerek iş birliği yapmalısınız. Çünkü psikolojik danışman, çocuğunuzla psikolojik danışma sürecinde özel bir iletişim kurarak, problemlerinin temeline inerek onunla beraber çözüm yolları bulacak ve çocuğunuz bu çözümlerden kendisi için uygun olanı seçip uygulamaya başlayacaktır.
Sizin Evde Yapabilecekleriniz
1-Okulda başarılı olacağı ve iyi yapacağı faaliyetlerle onları yüreklendiriniz.
2-Çocuğunuzu samimi bir şekilde sürekli takdir edin.
3-Eğlenceli faaliyetler planlayarak bunlar üzerinde konuşabilir ve olumlu fikir alışverişinde bulunabilirsiniz.
4-Aile içinde yaşanan olumsuz ve kaygı verici etkenleri en aza indirmelisiniz.
5-Çocuğunuzu oyun oynamaya, etkinliklere ya da tartışmalara katılmaya teşvik etmelisiniz.
6-Eğer çocuğunuz yaşamış olduğu bir felaketten sonra (deprem, sel, yangın, sevdiği bir yakınını kaybetme) depresyon belirtileri yaşıyorsa, sınıf öğretmeni ve okuldaki psikolojik danışmanla görüşme yapıp sınıf içi psikososyal müdahale ile problemin çözülmesini sağlamalısınız. (Nar,2005)
Depresyona Neler Yol Açar?
Biyolojik Faktörler
Kalıtım
Beyindeki değişimler
Hormonlardaki değişimler
Beyin kimyasındaki değişimler
Beynin elektriksel etkinliğindeki değişimler
Psikolojik Faktörler
Belli durumlara tepki olarak depresyon
Psikolojik risk faktörleri
Düşünce ve hareket tarzınız. (Blackburn,1996)
Erken Teşhis ve Tedavinin Önemi
Depresyon geçiren çocuklarda erken teşhis ve tedavi çok önemlidir. Depresyon profesyonel yardım gerektiren gerçek bir hastalıktır. Kapsamlı bir tedavi genellikle hem bireye, hem de aileye terapi uygulanmasını içerir. Örneğin kognitif (bilişsel) davranış terapisi ve kişisel psikoterapi özellikle çocuklarda depresyon tedavisinde etkili kişisel terapi yöntemleri olmaktadır. Tedavi antidepresan ilaç kullanımını da gerektirebilir. Son yıllarda çıkan yeni antidepresan ilaçlar küçük çocuklarda da güvenle kullanılabilmekte, alışkanlık, bağımlılık özellikleri de bulunmamaktadır. Yardım için çocuk ve ergenlerde depresyonu teşhis ve tedavi edebilecek bir çocuk ve ergen ruh sağlığı uzmanına başvurulması şarttır.
alıntıdır.