“Medya Sever” Bir Dünyada “Doğa Sever” Çocuklar Nasıl Yetiştirilir?

Büyük oğlumuz yemekten sonra açık kapının önünde durdu, “Dışarısı mis gibi!” diye bağırdı. Hava bütün hafta mevsime göre çok iyi geçmiş, baharın ilk belirtisi ılık meltemler esmeye başlarken montlar askılara terk edilmişti. Bir günlük yağmurdan sonra şimdi gece gökyüzü yine berrak ve pırıl pırıldı. Hava oksijen yüklüydü, taze toprak ve çimen kokuyordu. Abisi yemekten sonra kapıda durmuş, sanki hâlâ açmış gibi kocaman yutkunmaya devam ederken küçük kardeşi de hemen yanındaydı. Dışarıdan gelen sesi fark ederek başını hafifçe ileri uzattı.

“Bu ne anne?” diye sordu. “Bu ne sesi? Kuşlar mı?” Ben de yanlarındaydım, mevsimin ilk kurbağa seslerini duydum.

“Onlar kurbağa sesleri hayatım. Arkadaki bataklık alanda yaşayan minicik, ufak kurbağaların sesleri.” Abinin gözleri kocaman açıldı, ağzı açık kaldı. Ufaklık da onu taklit etti hemen. Keşke o anın fotoğrafını çekebilmiş olsaydım. Doğa karşısında nasıl büyülendikleri yüzlerinden okunuyordu.

Çocuklarım her gün dışarı çıkıyorlar çünkü her gün dışarı çıkmayı istiyorlar. Aslında dışarıda olmak hoşlarına gidiyor, dışarısı onların mutluluk alanı.

Nasıl bu kadar şanslı olabildim? Bu genetik bir özellik mi? Aslında çocuklarıma bu değerleri aşılayabilmek için bilinçli bir şekilde uğraştım ve böyle büyümeleri bir tesadüf değil. Aynı zamanda o kadar zor da değil. İşte sizin de doğayı seven çocuklar yetiştirebilmenizin altı yolu:

1. Doğada zaman geçirebileceğiniz aile gelenekleri yaratın


Fırtınada dolunay yürüyüşü
Açık havada vakit geçirdiğimiz pek çok aile geleneğimiz var ama ben en çok dolunay yürüyüşlerimizi severim. Her ay, hava nasıl olursa olsun, akşam yemeğinden sonra hazırlanır, dışarıda dolunayın keyfini çıkarırız. Fırtınalı havalarda, ayı görmek mümkün olmasa bile çıkarız dışarı. Çocuklar için karanlıkta dışarıda olmak büyük bir macera gibi geliyor ve giderek ayın evrelerini öğreniyorlar. Onları mutlaka katılmaları için zorlamam ama şu ana kadar yürüyüşlerime ikisinden biri mutlaka katıldı, çoğu zaman ikisi birden vardı. Dışarıda zaman geçirebileceğiniz yeni bir aile geleneği başlatın. Sevdiğiniz bir yerde deniz kabuğu, kaya ya da palamut toplayabilirsiniz. Pazar sabahları yürümeyi deneyebilirsiniz. Yürüyüş yolu boyunca mumlar yakabilir ya da akşam masalını dışarıda okuyabilirsiniz. Devam etme şansınızı artırmak için zor olmayan ama yine de özel bir his uyandıran bir şey yapmayı seçin.

2. Hayret ve merak hissini yüreklendirin


Donmuş göl üzerindeki taze karda oynamanın mutluluğu
Dünyamızın nasıl da büyülü bir yer olduğunu çok çabuk unutuyoruz. Kendi adıma, bu hafta bahçemizin arka çitinin ötesinden gelen ilk kurbağa korosu seslerini fark etmeyebilirdim. Doğadaki güzelliklerle ilgili en ufak işaretleri bile fark etmeye çalışın ve bunları çocuklarınıza sık sık, hayranlık duygunuzu belli ederek gösterin. Yazın onlara solucanları ve kelebekleri; bütün mesvim boyunca tomurcuklanıp ertesi hafta solan çiçekleri; yıldızları ve ateş böceklerini; ufuktaki pofuduk bulutları ve gökgürültülü fırtınaları gösterin. Sonbaharda bir yaprağın renginin nasıl değiştiğini, güneşin daha geç doğduğunu ve sabahların nasıl sert olduğunu; ilk kırağını ve yazdan kalma sıcak günleri birlikte izleyin. Kışın kar, sulu sepken yağış, dolu ya da yağmur olabilir; yılın en kısa gününü ve camlardaki buz kristali desenlerini kaçırmayın. İlkbahar minicik tomurcukları ve bitki soğanlarını getirir beraberinde, otlar yine yeşerir; günler uzar, toprak aylarca tazecik çamur olur. Kanıksadığınız küçük değişiklikleri gösterin onlara. Bırakın sorular sorsunlar, cevabı bilmiyorsanız birlikte araştırın. Doğayı önemseyen çocuklar, doğadaki inceliklerin değerini daha kolay takdir ederler.

3. Kendi yaşadığınız maceraları çocuklarınızla paylaşarak onlara yeni maceralar yaşamaları için ilham verin

Çocuklarla eski fotoğraflara bakmayı çok severiz. Onlara, onlar doğmadan önce en çok yürüyüşe gittiğimiz yerlerin ve denize açıldığımız zamanların fotoğraflarını gösteririz. Çocuklar bizim maceralarımızı dinlemeye bayılırlar ve bir gün kendi maceralarını yaşamak için can atarlar. Maceralarımızı onlarla paylaşmak çocuklarımızın hayal güçlerini ve tutkularını harekete geçirir. Birlikte yeni hedefler belirler, bu hedeflere ulaşmak için ne yapacağımızı konuşuruz. Çocuklar ücra yerlerde kamp kurmanın çok fazla malzemeyle yürüyüş yapmak anlamına geldiğini öğrenince daha kısa yürüyüşlere razı olurlar ama bu da hedeflerine ulaşmak için daha dayanıklı olmalarını sağlar.

4. Çocuklarınızın açık havada, çocuk parklarından uzak, yapılandırılmamış oyun zamanları olsun


Bir sopa ve bir parça hayal gücü doğada oynamaya yeter.
Çocuklarınıza doğayı yapılandırılmamış bir şekilde, kendi kendilerine keşfedebilmeleri için zaman tanıyın. Oyun alanları arkadaşlarla bir araya gelmek ya da uyumadan önce enerji fazlasını harcamak için harika yerler olabilir ama çocukların doğayı gerçekten anlayıp sevebilmesi için kendilerini gerçekten doğaya vermeleri gerekir ve çocuk parklarının çou doğal yerler değildir. İnsan yapımı malzemelerden uzak olduklarında çocuklar kendi hayal güçlerini kullanarak oyunlar oynarlar ve çevrelerine daha fazla dikkat ederler. Ağaç kütükleri denge aaleti olur, ağaçlar tırmanma isleletlerine dönüşür, çalılıklar ise saklambaç oynamak içindir. İlk başta zor görünse de dilinizi tutun ve çocuklarınızın kendi dünyalarını bağımsız bir şekilde keşfetmelerine izin verin. Kendileri tecrübe ettiklerinde ne kadar çok şey öğrendiklerini görünce şaşıracaksınız.

5. Çevrenizde sizin gibi düşünen insanlar olsun


Arkadaşlarınızla paylaşıyorsanız yağmurda yürüyüş yapmak çok daha zevkli bir maceradır.
Akran baskısını avantaja çevirin. Sizin değerlerinizi paylaşan aileler bulun ve bazı maceraları ortak planlayın. Hafta sonu yürüyüşe kimi davet edeceğinizi bilemediğinizde çocuklarınıza sorun. Çocuklar yapılan planlara bu şekilde katıldıklarında daha da çok katılmayı isteyeceklerdir. En iyi arkadaşlarımızın ve anılarımızın bazılarını yağmurlu günlerde yaptığımız orman yürüyüşlerinde edindik.

6. Evinizde doğadan yana zengin bir ortam yaratın

Doğayla ilişkinizin sürmesi için hep dışarı çıkmak zorunda değilsiniz. Dışarıda bulacağınız bitkileri eve getirebilir, kitaplığınızda çevreyle ilgili rehberler bulundurabilir, birlikte doğayla ilgili hikâyeler okuyabilirsiniz. Bunların hepsi doğaya karşı merak duymayı yüreklendirir, tutku kıvılcımları uyandırır. Biz evimizi süslemek için taşlar, deniz kabukları, çam kozalakları ve palamutlar topluyoruz. Çocukların bulut türlerinden ağaç çeşitlerine, kuşların seslerinden hava tahminlerine kadar, çevreleriyle ilgili sorularının cevaplarını kitaplarda ya da internete araştırırken onları da sürece katarız.

Medya çocuklarımıza her gün teknoloji, işlenmiş yiyecekler, ilaçlar, yaptığımız her şeyde daha hızlı ve iyi olmamız gerektiğiyle ilgili şeyler pompalıyor. Onlara yavaşlama ve çevrelerindeki doğal dünyayı takdir etme fırsatı verdiğimizde onları daha büyük bir resmin içine yerleştirerek daha basit bir çocukluk yaşamalarını sağlıyoruz. Zaten yetişkin olmanın gerektirdiği öncelikleri hayatları boyu tecrübe edecekler. Şimdiden acele etmenin ne gereği var?

Kaynak: eğitimpedia

How to Raise Nature-Loving Kids in a Media-Loving World ? 365Outside

Teşekkürler paylaşım için.