Güneş Nedir?

Büyüklüğünün saptanabilmesi günümüz modern teknolojisi ile mümkün olmayan evrende, yapılan uzay araştırmaları sonucunda birçok galaksinin olduğu saptanabilmiştir. Evrende yer alan galaksiler içerisinde birçok yıldızlar ve gök cisimleri de bulunmaktadır. Üzerinde yaşamış olduğumuz dünyamız ise, Samanyolu Galaksisi içerisinde yer alır. Samanyolu galaksisi içerisinde yer alan Güneş Sisteminin bir parçası olan dünyamız, yaşam için gerekli olan bütün enerjiyi güneşten almaktadır. Güneş bir yıldızdır ve güneş sisteminin merkezinde yer almaktadır. Güneş adı verilen yıldızın kütlesi, sistemde yer alan gezegenlerden oldukça büyüktür. Öyle ki güneşin kütlesi, güneş sistemini meydana getiren gezegenler ve diğer gök cisimlerinin %99.8’ini kapsamaktadır. Bakıldığında bu oran, güneşin sistem içerisindeki devasa büyüklüğünü gözler önüne sermektedir. Samanyolu Galaksisinde güneşten çok daha büyük yıldızların bulunduğu da saptanmış bir durumdur.

Güneş adı verilen yıldız ile güneş sisteminde yer alan diğer gezegenlerin “big bang” yani büyük patlama teorisi ile oluştuğuna inanılmaktadır. Büyük bir yıldızın süpernova ile patlaması sonucu uzaya dağılan bulutumsu yapılar, yoğunlaşarak gök cisimlerini oluşturmuştur. Güneş; dünya için en büyük enerji kaynağıdır. Aynı zamanda yaşamın devamlılığı için olmazsa olmaz bir yapıdır. Güneşin oldukça büyük potansiyele sahip enerjisi, hem bitkiler hem de insanlar için oldukça önemli olan fotosentez olayında, bütün iklim ve hava olaylarının gerçekleşmesinde en önemli rolleri oynamaktadır. Bu tür olaylara bakıldığında, dünyada yer alan tüm canlıların güneşin enerjisine bağlı olduğunu çok kesin bir şekilde söylenebilmektedir.

Güneş sisteminin en büyük enerji tedarikçisi konumunda bulunan güneş, bu enerjisini fiziki yapısında bulunan oldukça sıcak ve de yoğun gazlardan almaktadır. Güneşin yapısında farklı türlerde gazlar yer almaktadır. Fakat bu gazlardan bir tanesi, diğer gazlara oranla çok yüksek miktarda güneş yıldızında bulunur. Bu gazın adı ise Hidrojen’dir. Hidrojen gazı, güneşin yapısında yaklaşık olarak %74 oranında bulunmaktadır. Güneş, çevresine enerjisi sayesinde ısı ve ışığın yanında radyasyon salınımı da yapmaktadır. Uzay boşluğuna yapılan bu tür salınımlar ise, güneşin yapısında bulunan Hidrojen, Helyum vb. gazlar sayesinde gerçekleşmektedir. Son yıllarda teknolojinin oldukça büyük bir hızla gelişmesi, uzay ve uzay cisimleri hakkında yapılan araştırmaların sonuçlarını artırmış durumdadır. Öyle ki, güneş hakkında da bilimsel veriler saptanmıştır. Güneş, Dünya’ya en yakın yıldız konumunda yer alır ve bu iki gök cisminin birbirine olan uzaklığı 149.600.000 km’’dir. Güneşin kütlesi ise 1,989E30 kg’dır. Güneşin büyüklüğü, Dünya’’nın büyüklüğünün tam 109 katıdır. Yapılan araştırmalarla, Güneşin yüzey sıcaklığı da belirlenebilmiştir. Belirlemelere göre bu sıcaklık, 6.778 K’dır.

Güneşin Dünyaya en yakın yıldız olma özelliği, birtakım durumları beraberinde getirmiştir. Güneşin dünya üzerinde oldukça büyük çekim kuvveti bulunmaktadır. Bu durumun oluşmasında temel etkenler ise, gerek bu iki gök cismi arasındaki yakınlık, gerek de fiziki anlamda büyüklük farkıdır. Dünya güneşin çekim kuvveti etkisinde bulunduğu gibi, dünyanın kendi etrafında uygulamakta olduğu ayrı bir çekim kuvveti de mevcuttur. Dünyanın maruz kaldığı bu iki çekim kuvveti arasında ise büyüklük açısından 28 kat mevcuttur. Güneşin uygulamış olduğu çekim kuvveti, 28 kat daha büyüktür. Kuvveti bu şekilde olan çekim kuvveti, dünyanın güneşin yörüngesinde sürekli olarak dönmesine neden olmaktadır. Bu dönme ise, bir yıla tekabül etmekte ve de 365 gün 6 saatte tamamlanmaktadır.

Yazar: Erdoğan Gül