Hepatit A ve B

Tanım
Çocuklarda virüs kaynaklı karaciğer hastalığı sık görülür. Bunlar genellikle Hepatit A ve B tipi virüslerdir ve aşıları vardır. Hepatit yavaş yavaş ortaya çıkan ve kendini belli etmeyen bir şekilde başlar. Çocuk yorgundur, iştahı kapanır, karnı ağrır, kusar. Bazen ufak bir döküntü yapar , mafsalları ağrır. Birkaç gün sonra rengi az- çok sararır, idrarı azdır ve çok sarıdır, kakası ise renksizdir. Çoğu zaman bu belirtiler çok hafif olur, çocuk yalnız yorgunluktan şikayet eder. Laboratuar tahlilleri teşhisin konulmasında yardımcı olur (Transaminaz yükselir vs.)
Hepatit A
Hepatit A virüsünün neden olduğu karaciğer iltihaplanmasıdır. Hepatit B’den daha çok görülür, hastalık basit bir şekilde gelişir, komplikasyon yapmaz. 2-3 hafta içinde geçer. Tedavisi dinlenmektir.

Bulaşma: Virüs sudan, pis yiyeceklerden , kakadan ve mide yoluyla geçer. En önemli tedbir her yiyeceğin özenle yıkanması, ellerin temiz olmasına dikkat edilmesidir. Bir hasta ile temas edilince gamma globulin iğnesi erken davranılırsa hastalığı önleyebilir. Hapatit A virüsü belirtilerini ortaya çıkmasından 2-3 hafta önce ve hastalığın birinci haftası boyunca enfekte kişinin dışkısından atılabilir. Kan ve salgılar bulaşıcı olabilir.

Belirtiler: Hepatit A ile ilgili belirtiler grip benzerleridir. Fakat deri ve gözler sarı olabilir. Bunun nedeni karaciğerin bilirubinini süzememesidir.

Sarılık
İştahsızlık
Yorgunluk
Hafif ateş
Koyu idrar
Yaygın kaşıntı
Renksiz veya kil rengi dışkı

Risk faktörleri:
Şifa yurdu çalışanları
Huzur evlerinde çalışanlar
Rehabilitasyon merkezlerinde çalışanlar
Ailesinin bir üyesinde yeni Hepatit A enfeksiyonu bulunanlar
Asya,Güney ve Orta Amerika’ya göç veya seyahat edenler

Korunma:
Hijyene dikkat edilmelidir. Tuvaletten sonra eller yıkanmalıdır. Eğer etkilenmemiş kişinin kanı, dışkısı veya herhangi vücut sıvısıyla temas edilmişse kirli alan iyice temizlenmelidir. Bu şekilde virüs geçişi azaltılabilir

Aşı:
Hepatit A aşısı 2 seferde 1 ay arayla yapılır. 6-12 ay içinde de bir rapel yapılır. Aşı risk grubundaki insanlara tavsiye edilir: Seyahat edenler , kreş personeli, mutfak personeli, ailede hastası olanlar vs. Bebeklerde aşı sistematik olarak yapılmaz ,çünkü hastalık zararsızdır.
Hepatit B
Hepatit B virüsünün neden olduğu karaciğer iltihaplanmasıdır. Hepatit A’dan daha az görülür. Bu hastalık daha tehlikelidir; çünkü kronikleşebilir. Kan ve cinsel yolla bulaşır. Aşı, bir çok ülkede mecbur tutulmuştur.

Genel olarak hepatit B seksüel geçişli hastalık olarak değerlendirilir. Hepatit B kirli , bulaşmış kan ya da kan ürünleriyle de bulaştığı için “serum hepatiti” olarak da adlandırılır.

Doktorlar, hemşireler, acil durum personeli gibi sağlık çalışanları ve kan ile çok kolay bulaştığı için damar içi ilaç kullanıcıları (bağımlıları) hepatit B açısından yüksek risk grubu içindedirler.

Hepatit B’li anneden doğum öncesinde cenine geçiş diğer bir geçiş şeklini oluşturmaktadır.

Hepatit B virüsüyle bir kez enfekte olmuş kişilerin yaklaşık % 10 unda kronik kalıcı enfeksiyon ( kronik taşıyıcı durum ) gelişir. Bu gruptaki insanların bir kısmında siroz veya karaciğer kanserine götüren yavaş fakat ilerleyici karaciğer hasarı gelişir.

Hepatit B uzun bir inkübasyon ( kuluçka dönemi ) dönemine sahiptir. Erken belirtiler çeşitli deri döküntüleri ve eklem ağrısı olabilir. Sistemik belirtiler ateş , kırıklık ve karın ağrısı veya rahatsızlığını içerebilir. Eninde sonunda gözlerin beyazında ve deride sarılık görünür hale gelir. Sarılık çoğunlukla koyu idrar ve kil renkli (soluk renkli ) dışkıyla ilişkilidir.

Hepatit B ciddi bir hastalıktır ve akut evre boyunca ölüm oranı yaklaşık %1’dir. Rapor edilmiş hepatit B oranı her 10.000 kişiden 2’sindedir. Fakat birçok vaka belirti vermediğinden, tanı konmamış ve rapor edilmemiş olduğundan gerçek ( doğru ) oran daha yüksek olabilir. Her 1000 hamile kadından biri kronik hepatit B taşıyıcısıdır.

Kazanılmış hepatit B enfeksiyonu için en yüksek risk taşıyan insanlar :

Homoseksüel veya biseksüeller
İntravenöz ( damar içi ) ilaç kullanıcıları
Çok partnerli kadınlardır.
Hepatit B aşısı

Sağlık çalışanları ,
Hemodiyaliz hastaları,
Bir çok defa kan transfüzyonu gereken kişiler ve
Yeni doğanlarda hepatit B’nin azalması için yeterlidir.

Korunma :
Hepatit B , kronik enfeksiyon sonrası uzun dönemde yetmezlik ve karaciğer kanseri oluşma sıklığını arttırmakla sonuçlanan akut bir hastalıktır.
Bağışlanmış kanların taranması , kan transfüzyonundan sonra hepatit B gelişme olasılığını azaltmıştır. Kan verenlerin ilk taramalar sırasında ilaç kullanımı ve cinsel yaşamları ile ilgili anket doldurmaları gerekmektedir ( bu aynı zamanda AIDS geçişine karsı korunmak içinde gereklidir. ) Kan toplandıktan sonra hepatit B’nin transfüzyon alıcısına geçmediğinden emin olmak için kanda birkaç serolojik test yapılır.

Yüksek risk grubundaki insanlar için hepatit B aşısı vardır. Alışılmış güvenlik önlemi olarak , taşıyıcılık durumu bilinmeyen kişilerin kan ürünleriyle temastan kaçınılmalıdır. AIDS için de bu güvenlik sağlanabilir .

Önceden hepatit B geçirmiş veya hepatit B ile enfekte olup aşılanmamış kişilerle cinsel temastan kaçınılmalıdır. Her zaman güvenli cinsel ilişki alışkanlığı edinilmelidir.

Prezervatifler sürekli ve uygun bir şekilde kullanıldıkları zaman hepatit B nin yayılmasını azaltabilir; hatta yok edebilirler. Aşılanmamışsanız ve cinsel partnerinizin durumundan emin değilseniz her zaman prezervatif kullanmalısınız.

Dikkat: Hepatit B pozitif anneden doğmuş bebeklere onları enfekte olmaktan koruyan özel bağışıklık dizileri uygulanır. Bunlar hepatit B immünoglobülin, doğumdan hemen sonra hepatit aşısı ve birkaç hafta sonra hepatit aşısının tekrarını içerir.

Belirtiler

sarılık
yorgunluk
iştahsızlık
bulantı-kusma
tat bozukluğu
karın ağrısı
hazımsızlık
eklem ağrısı
depresyon
kırıklık
hafif ateş
yaygın kaşıntı
soluk veya kil renkli
karaciğer üzerinde nokta duyarlılığı ( hassasiyeti )
burun kanaması belirtileri
Tanı/Teşhis

Pozitif hepatit B yüzey antijeni
Pozitif hepatit B çekirdek antijeni
Yükselmiş karaciğer enzimleri
Karaciğer biyopsisi


Hastalık aşağıdaki test sonuçlarıyla değişiklik gösterir :

Vitamin B 12
RT3U ( resin T3 uptake ) ( kanda resin T3 alımının ölçüldüğü testtir)
PT ( serumda protrombin zamanın ölçüldüğü testtir. )
idrar porfirini
PBG ( porfobilinojen )
Karaciğer sintigrafisi
serum lösin aminopeptidaz
idrar lösin aminopeptidaz
LDH izoenzimleri
LDH ( laktat dehidrogenaz )
serum demiri
gama glutamil tanspeptidaz
delta-ALA ( delta- aminolevülinik asit )
kompleman komponenti 3
kan sayımı
idrar bilirubini
bilirubin
AST ( aspartat transaminaz )
ALT ( alanin transaminaz )
alfa fetoprotein
ALP ( alkalin fosfataz ) izoenzimiALP
aldolaz aalbümin
5’nükleotidaz
Tedavi

Akut hepatitin spesifik tedavisi yoktur.
Belirtiler ağırlaştığında akut faz boyunca istirahat önerilebilir.
Akut hepatitli insanlar alkol ve diğer karaciğere zararlı olan maddelerden kaçınmalıdırlar.
Kronik hepatitli bazı insanlar alfa-interferon tedavisine yanıt verebilirler

Prognoz/Hastalığın gidişi

Akut hastalık çoğunlukla iki-üç haftada yatışır ve karaciğer on altı hafta içinde normale döner.
Enfekte insanların %10 unda kronik hepatit gelişebilir.
Hepatit B’li insanlarda karaciğer kanseri görülme sıklığı genel populasyondan daha yüksektir.
Hepatit B , akut hepatit B vakalarının yaklaşık %1 inde öldürücüdür.

Komplikasyonlar/Riskler

Kronik hepatit
Siroz
Karaciğer kanseri


.alıntı.