Kan Grubu Uyuşmazlığı


RH Uyuşmazlığı (Rh Hemolitik Hastalık) Yenidoğan sarılığı en sık anne ve cenin arasındaki kan grubu uyuşmazlığına bağlı olarak gelişir. Rh uyuşmazlığına bağlı hemolitik hastalık bunlar arasında en önemlisidir.

Her insan kalıtsal olarak ya Rh pozitif (Rh etmeni baskın) ya da negatiftir (Rh etmeni yoktur). Tüm gebelere erken gebelik döneminde kan grubu ve Rh etmeni tayini yapılır. Anne Rh(+) ise (yüzde 85 öyledir) ya da hem eşi, hem kendisi Rh (-) ise sorun yoktur. Ama anne Rh(-), eşi Rh (+) ise gebe kadın Rh uyuşmazlığı sorunlarına adaydır. Gebeliği dikkatle, tıbbi gözetim altında izlenmelidir.

Şu koşulların varlığında Rh uyuşmazlığına bağlı olarak hastalık gelişir:
• Rh (-) anne ve Rh (+) cenin
• Cenin alyuvarlarının anne dolaşımına geçmesi
• Annenin cenin alyuvarları üzerindeki D antijenine karşı duyarlılık geliştirmesi ve anti-D antikorlarının yapımı
• Bu antikorların plasenta yolu ile cenin dolaşımına geçmesi
İlk gebelikte bebek için hemen hemen hiç tehlike yoktur. Sorun, Rh etmenini babasından kalıtımla almış bebeğin doğumu (düşük ya da kürtaj sırasında) sırasında başlar. Bu Rh (+) kanın, Rh (-) annenin dolaşımına girmesiyle olur. Annenin bağışıklık sistemi bu ’yabancı’ maddeye karşı antikor oluşturur. Bu antikorlar bir başka Rh (+) bebeğe gebe kalana dek zararsızdır. Böyle bir durumda antikorlar plasentayı geçerek bebeğin alyuvarlarına saldırır ve bebekte, annenin antikor düzeyi düşükse hafif, annenin antikor düzeyi yüksekse ciddi kansızlığa yol açarlar. İlk gebelikte bu antikorlar çok nadir durumlarda oluşur. Bunun için plasentadan bebeğin kanının geriye doğru annenin kan dolaşımına girmesi gerekir.

Sezeryan ve plasentanın elle çıkarılması durumlarında plasental kanama daha sık ve daha fazla olduğundan Rh uyuşmazlığı daha kolay gelişir.

İlk gebelikte Rh uyuşmazlığı görülmüşse hemen daima geçirilmiş düşük, rüptüre dış gebelik veya yanlış kan transfüzyonuna bağlı önceden duyarlanma ile ilgilidir.
Günümüzde Rh uyuşmazlığında bebeği korumanın yolu, Rh antikorları oluşumunu önlemektir. 28. haftada kanında antikor olmayan Rh (-) anneye bir doz Rh immünglobülin verilir. Bebek Rh (+) ise, ikinci doz doğumdan 72 saat sonra verilir. Bu doz aşı düşük, kürtaj, amniyosentez ya da gebelikte kanama olursa da yapılır.
Testler gebe kadında daha önceden Rh antikorları geliştiğini gösteriyorsa, bebeğin kan grubunu belirlemek için amniyosentez yapılabilir. Bebek Rh (+) ise, yani anneyle uyuşmuyorsa annedeki antikor düzeyleri düzenli olarak ölçülür. Düzeyleri tehlikeli ölçüde yükselirse, bebeğin durumunu değerlendirmek için testler yapılır. Bebeğin durumu tehlikedeyse, Rh (-) kan nakli gerekebilir. Rh uyuşmazlığı ciddiyse ki nadirdir, bebek rahim içindeyken kan nakli yapılır. Çoğunlukla doğumdan hemen sonraya dek beklenebilir. Hafif olgularda antikor düzeyleri düşüktür ve kan nakli gerekmez. Ama hekimin doğumdan sonra gerekli olma olasılığına karşı hazırlıklı olması gerekir.

Rh immünoglobülin kullanımı Rh uyuşmazlığı olan gebeliklerde kan nakli gerekliliğini yüzde 1’in altına düşürmüştür.






.ALINTIDIR.