Tetanos
Etkeni Klostridyum tetani adlı bakteridir. Bu mikrop organizmada yaygın olarak toprak ve hayvan dışkılarında bulunur. Hastalık tüm dünyada görülür. Tetanos her yaşta her cinste görülür. Yaz aylarında erkeklerde tekrar oranı daha fazladır (yaraların toprakta kontaminasyonu nedeniyle). Gelişmekte olan ülkelerde (Türkiye dahil) yeni doğan tetanosu yaygınlığını sürdürmektedir.
Göbek kordonunun steril olarak kesilmesi ve iyi bakımı, hamile annenin tetanos toksini ile aşılanması yeni doğanda hastalığı önler.
Bulaşma:
Özellikle kırsal kesimde bulunan toprak, toz insan ve hayvan dışkıları bu hastalığa neden olan mikrobu taşırlar. Yani tetanos riski çok büyüktür. Korkulması gereken büyük yaralanmalar değildir. Onları zaten doktor görür. Ama ufak sıyrıklar, çizikler, kıymık batmaları çok daha tehlikelidir. Böcek sokması, köpek ve kedi ısırığı tetanosun giriş kapılarıdır. Bu yüzden en ufak çizik veya sıyrık itina ile temizlenip dezenfekte edilmelidir. Derin yaralar, yanıklar, ezikler ve diğer yaralanmalar organizmanın büyümesi için uygun ortam hazırlar. Ancak nadir olarak, bazı durumlarda herhangi bir giriş kapısı saptanamaz.
Bulgular:
Kuluçka süresi 5 ile 14 gün arasındadır. Hastalık sinsice, istemli kasların sertliğinin giderek artmasıyla başlar. Genellikle ilk olarak çene ve boyun kasları tutulur.
Dikkat:
Bebeklerde ilk bulgu emmede güçlük olabilir.
24-48 saat içinde hastalık tam olarak gelişir. Rijidite hızla göğüs ve uzuvlara yayılır. Çene kasları spazmı ile ’çenetlenmiş çene’ gelişir. Alın kırışıklığı, kaşların çatılması ve ağız köşelerinin çekilmesi ile yüz özel bir görünüm alır (sardonik gülüş). Karın duvarı tahta gibi serttir.
Ağrılı spazm şeklinde olan ve birkaç saniye ve dakika devam eden kasılmalar, parlak ışık, ani ses ve hastanın hareketi gibi çeşitli uyaranların etkisi ile başlar. Şuur genellikle açıktır. Ateş genellikle yoktur ya da orta derecededir. Haftalar sonra kasılmaların sıklığı, şiddeti azalır ve yavaş yavaş kaybolur. Bir çok vakada ölüm 10. günden önce olur.
Korunma:
• Göbek kordonu bakımı temiz bir şekilde yapılmalıdır.
• Yaralanmalardan sakınılmalı ve yaraların temizlenmelidir.
Bu ölümcül hastalıkla savaşmak için yüzde 100 etkili bir aşı vardır (DTB). Çocuğun aşılarının düzenli olarak yapılmasına itina gösterilmelidir. Yaralanma durumunda doktor, yeni aşılanmış çocuğa tekrar aşı yapmaya veya yapmamaya karar verecektir. Aşı olmamış çocuklarda Gamma-globulin ve birinci tetanos iğnesi yapılır. Bundan sonra aşıya devam edilmelidir.
.ALINTIDIR.