EK GIDALARA GEÇERKEN DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN DURUMLAR-Bebeğin sindirim sistemi henüz ek gıdaları sindirebilecek düzeyde gelişmediğinden en erken 4-6. ayda başlanır.
- Yeni gıdalara annenin ve bebeğin yorgun olmadığı keyifli bir zamanda başlanır.
- Besinler hazırlanmadan ve bebek beslenmeden önce eller mutlaka yıkanmalıdır. Kullanılacak araç ve gerecin temiz olmasına dikkat edilmelidir.
- Her yeni gıdaya tek tek en az 3-5 gün aralarla az miktarlarda başlanmalıdır, giderek miktarı arttırılmalıdır. (1. gün 5ml, 2. gün 10ml, 3.gün 15ml, 4. gün 20 ml ve giderek artar) Böylece istenmeyen bir reaksiyon oluştuğunda hangi yiyecekten olduğu kolayca saptanabilir.
- İstenmeyen bir reaksiyon (allerji, ishal, kusma) varsa 2 hafta ara verilir tekrar denenir yine aynı bulgular varsa o gıda 1 yaşa kadar verilmez.
- İlk kez verilecek gıdalar bebek açken denenmelidir.
- Bebeğe verilecek her türlü gıda doğal ve taze hazırlanmış olmalıdır.
- Beslenmede yumuşak kıvamlı gıdalardan daha katılara aşamalı olarak geçilmelidir.
- Bebek yeni gıdaya başladığında tadını değişik bulup reddedebilir. Bebek ısrarla yemek istemediğinde zorlanmamalı, bir kaç gün aradan sonra tekrar denenmelidir.
- Öğünlerde yiyeceği gıda miktarı bebeğe bırakılmalıdır, yemek istemediği takdirde ısrar edilmemelidir.
- Hazırlanan gıdalar oda ısısında 2 saatten fazla bekletilmemelidir.
- Her yeni gıdadan sonra kakada bazı değişiklikler (renk değişikliği, kabızlık, ishal) olabileceği bilinerek telaşlanılmamalıdır.
- Yutmasını kolaylaştırmak ve gıdanın akciğere kaçmasını engellemek için ek gıdalar bebek dik pozisyonda (45 derecede olabilir) yada mama sandalyesine oturtularak verilmelidir.
-Bebeğinize 18. ayın sonuna kadar kaynatılmış su veriniz!!!
Bebeğinizi sadece anne sütü ile besliyorsanız, ek gıdalara en erken 6. aydan sonra başlamalısınız. Bu dönemde bebeğinize verdiğiniz ek gıdaların anne sütünün tamamlayıcısı olduğunu unutmamalısınız. Ek gıdaya geçişte, özellikle katı gıdaların verilmeye başlandığı dönemde bebekler dilleri ile besinleri itebilirler. Bebeklerin istem dışı yaptıkları bu hareket genellikle 6. aydan sonra düzelir. Bebeğinizin beslenme durumu en iyi kilo alışları ile değerlendirilir. Bu sebeple bebeğinizi düzenli olarak takip ettiriniz.
4-6 AY: Meyve suyu, meyve püresi, yoğurt, sebze çorbası ve püresi, muhallebi, kaşık ve kavanoz mamaları.
EK BESİN TAKVİMİ
6-7 AY :Önceki besinlere ek olarak; kahvaltı ve baklagiller, tahıllar.
7-9 AY : Önceki besinlere ek olarak; köfte,balık,tavuk ve dolmalar.
9-12 AY : Önceki besinlere ek olarak; makarna, pilav ve sofra gıdaları.
EK GIDA OLARAK TAHILLAR :Çocuklarda ek gıda ile beslenmede tahıl niye önemlidir?
Çocuklarda ek gıdalara geçtikten sonra vazgeçilemeyecek gıdalardan biriside tahıllardır. Dört temel besin grubundan biri olan tahıllar kıvamı kolay ve uygun bir şekilde ayarlanabilen gıdalardır. Tahıllar yüksek lif içeren posalı gıdalardır. Tahıl taneleri temel olarak yüksek posa, düşük yağ(doymamış yağ asitlerinden zengin), yüzde 10-15 oranında bitkisel protein, nişasta, B ve E vitaminleri, kalsiyum, magnezyum, potasyum, demir gibi mineraller ile elementler içermektedir. Tahılların özellikle mide ve kolon kanserine ve kardiyovasküler hastalıklara karşı koruyucu olduğu ispatlanmıştır. Tahıllar bebeklerin gastrointesinal(mide barsak ) sistemlerinden daha rahat kabul edilirler. Tam tahıl taneleri, içeriğindeki koruyucu bileşikler, posa, dirençli nişasta sayesinde bağırsak çeperine koruyucu kalkan olur, yüksek lif oranıyla da bağırsak aktivitesini artırarak kabızlık sorunlarını önleyebilir. Posayı oluşturan öğelerin çoğu bebeklerin sindirim sistemlerindeki enzimler tarafından sindirilemez ve kalın bağırsaklara geçer. Burada bir bölümü bakteriler tarafından parçalanır. Posayı oluşturan öğeler su çekerek hacimleri artar. Böylece bağırsaklarının düzenli çalışmasında, dolayısıyla bağırsaklarında oluşan zararlı öğelerin hızla atılmasına yardımcı olurlar. Dolayısıyla kabızlık ve ishal şikayetlerinin daha az olmasına yol açar.
Tahıllar, vücudun enerji ihtiyacının büyük çoğunluğunu karşılaması nedeniyle beslenmemizde önemli bir yere sahiptir. Tahıllar karbonhidrattan zengindir. Nişasta içerirler. Çocukların kalori ihtiyaçlarını daha kolay karşılarlar ve yüksek enerji elde edilmesine yol açarlar. Yulaf, arpa, pirinç gibi tahıllar meyve ve sebzelerdeki çözülebilir lif tüketimini arttırarak LDL kolesterol düzeylerini düşürebilirler. Doymamış yağ asitleri n-serilerinin kansere karşı koruyucu özelliklere sahip olduğu bazı çalışmalarda gösterilmiştir.
Yapılan çalışmalarda tahılların kalın barsak, göğüs, rahim ve prostat kanserlerine karşı yüksek koruyucu etkisi vardır.
PATATESLİ HAVUÇ PÜRESİ:
Bir küçük patatesi ve havucu buharda yada suda pişirin. İyice ezerek içine bir miktar su katın.
BAL KABAĞI PÜRESİ:
Bal kabağını buharda yada suda pişirerek ezin. Bir miktar su ile sulandırarak yedirin.
BALKABAĞI PÜRESİ:
Bir dilim balkabağını, bir dilim patatesi, bir parça soğanı pişirip az zeytinyağı ekleyin. Daha sonra püre haline getirin.
BROKOLİ VE PATATES PÜRESİ:
Brokoliyi ve patatesleri buharda pişirin. (Brokoli daha önce pişer) İkisini iyice ezin yine sulandırarak bebeğinize yedirin.
ELMALI BROKOLİ PÜRESİ:
Brokolileri pişirip bir kenara bırakın. İnce dilimlenmiş elmayı bir miktar su ile elmalar yumuşayana kadar pişirin. Brokolileri de katıp bir iki sefer karıştırın. Karışımı ateşten indirip püre haline getirerek bebeğinize yedirin.
SALÇALIK KIRMIZI BİBER VE PATATES PÜRESİ:
Kırmızı biberi fırın ızgarasında pişirin. Kabuklarını soyun. İyice ezerek haşlanmış patates ile karıştırıp bebeğinize yedirin.
HAVUÇ VE KARNIBAHAR PÜRESİ:
Bir küçük havucu on dakika haşlayın içine bir küçük çiçek şeklinde karnıbahar ilave edin. 10 dakika daha haşlayıp iyice ezin.
YOĞURTLU SEBZE PÜRESİ:
1 dal karnabahar, 1 küçük patates, 1 havuç küçük küçük parçalara ayrılarak kaynatılır, 1 tatlı kaşığı irmik veya ince bulgur ilave edilir. Piştikten sonra 1 tatlı kaşığı zeytinyağı ilave edilir. Süzgeçten veya rondodan geçirilir. Ilıdıktan sonra 1 çorba kaşığı yoğurt ilave edilir.
MEYVE SUYU VE PÜRELERİ:
Elma, şeftali, üzüm, mandalina gibi meyvaların suları, tercihen püreleri 1-2 tatlı kaşığından başlanarak verilir ve yavaş yavaş arttırır. Hazırlanışı: İlk verilecek meyva mevsimine göre elma veya şeftalidir. Meyvalar iyice yıkanır, kabukları soyulur, cam rendede rendelenir. Günde bir veya iki kez öğün aralarında olmak üzere yarım muz veya orta büyüklükte bir meyva verilebilir. Meyva suyu ve pürelerine şeker eklenmemelidir. Meyva püreleri yoğurt ile karıştırılarak bir öğün olarak verilir.
Tüm meyveler cam rende ile rendelenerek veya ezilerek hazırlanır. 1-2 tatlı kaşığı ile başlanır ve yavaş yavaş artırılır.
Ayrıca meyve suları hazırlanıp içirilebilir.
Meyve pürelerine veya meyve sularına bebe bisküvisi de eklenebilir. Meyveleri mevsimine göre tüketmek çok önemlidir.
Çeşitli sebzelerİ bu şekilde ikili, üçlü kombinasyonlar yapıp bebeğinize yedirebilirsiniz.
ÇORBALAR:
SEBZE ÇORBASI: 4-6. aylardan itibaren öğlen öğününde 1-2 tatlı kaşığı ile başlanır, gittikçe artırılır ve günlük olarak hazırlanmalıdır.
Malzemeler:
• 1 su bardağı su
• 1 orta boy havuç
• 1 küçük patates
• 1 tatlı kaşığı pirinç
Hazırlanışı:
Tüm malzemeler tencerede ağzı kapalı olarak pişirilir. Tel süzgeç veya blender’dan geçirilir, 1 çay kaşığı zeytinyağ ilave edilir. Bebek buna alıştıktan sonra azar azar diğer mevsim sebzelerinden de ilave etmeye başlayabilirsiniz.
KABAK ÇORBASI:
Yarım kabak 1 avuç pirinçle haşlanır, süzgeçten geçirilerek verilir.
HAVUÇ-BEZELYE ÇORBASI:
1 adet havuç, yarım kahve fincanı bezelye, yarım kahve fincanı pirinç haşlanır kıvamına göre süzülür veya suyu verilir.
HAVUÇ PATATES ÇORBASI:
1 adet havuç, yarım patates ve az pirinç haşlanır. Kıvamına göre süzülür veya sadece suyu verilir.
DOMATESLİ TARHANA ÇORBASI:
1 adet domates rendeleyip 1 fincan su ile kaynatın. 1 çay bardağı suda tarhanayı eritip domates suyuna ekliyoruz. Piştikten sonra 1 tatlı kaşığı zeytinyağı ilave ediyoruz.
ISPANAK ÇORBASI:
Bir kase yıkanmış ayıklanmış ıspanak, 2 tatlı kaşığı pirinç, 1/2 havuç istenirse 1 küçük patates haşlanır. 1 tatlı kaşığı zeytinyağı ilave edilir. Süzgeçten geçirilir. Aynı şekilde arzuya göre ılıdıktan sonra 1-2 tatlı kaşığı yoğurt ilave edilebilir.
HAVUÇLU TARHANA ÇORBASI:
1 adet havuç cam rendemizde rendelenir, 1 çay bardağı su ile kaynatılır. Bu arada 2 tatlı kaşığı tarhana 1 çay bardağı suda eritilir. Daha sonra havuçlu suya ilave edilir, muhallebi gibi çorba pişirilir. 1 tatlı kaşığı zeytinyağı ilave edilip kapatılır.
Pirinç yerine irmik veya bulgurda kullanılabilir.
Çorbaları pişirdikten sonra az zeytinyağı ekleyerek çocuğa yedirilir.
MUHALLEBİLER:
Muhallebi: 4-6. aydan itibaren başlanır. Genellikle akşam öğünlerinde yatmadan önce verilir.
Hazırlanışı:
1 su bardağı su ile 3 silme tatlı kaşığı pirinç unu pişirilir
HAVUÇ…
Balkabaklı Bebek Muhallebisi
Bebek beslenmesinde muhallebi önemli bir yer tutar ve her bebek ek gıdaya geçtiği andan itibaren muhallebi yemeye başlar.Genelde bebeklere muhallebi hazırlamak için pirinç unu kullanılır.
Bal kabaklı bebek muhallebisi sade muhallebiye göre daha besleyici ve sade pirinç unlu muhallebinin bir alternatifi olarak verilebilir.
Balkabaklı Bebek Muhallebisinin Malzemeleri:
150ml süt
yarım dilim balkabağı
1 tatlı kaşığı tepeleme pirinç unu
Balkabaklı Bebek Muhallebisinin Yapılışı:
Balkabaklarını ince tatlı dilimi şeklinde doğrayıp tencereye koyun.Kısık ateşte yumuşayana kadar pişirin,buharda da pişirebilirsiniz,kabağınız susuzsa biraz su ilave etmeniz gerekebilir.Pişen balkabaklarını iyice ezin.
Süte piriç ununu katarak muhallebiyi pişirin ve pişen muhallebiye balkabaklarını ilave edin.
bebeğiniz 9 aydan küçükse sütü yarıyarıya sulandırın ya da sade su ile yapabilirsiniz.Afiyet olsun.