Çocuk ve Uyku

Yetişkinlerde olduğu gibi çocuklarda da uyku problemleri çok sık rastlanan bir problemdir

Yetişkinlerde olduğu gibi çocuklarda da uyku problemleri çok sık rastlanan bir problemdir. Yetişkinlerde genelde fizyolojik bir nedene bağlı olan uyku bozuklukları; çocuklarda, anne babanın kazandırdığı yanlış alışkanlıklardan kaynaklanabiliyor. Eğer doktor tarafından onaylanmış fizyolojik bir sorun yoksa, her çocuk belirli bir uyku düzenine alışabilir. Büyüme hormonları uyku sırasında salgılandığından çocuklar için uyku çok önemlidir.

Rahat bir uyku için gerekli olanlar:

Gürültüden uzak, sakin bir ortam, mümkünse çocuğa ait bir oda,
Çocuğun ayağa kalktığında düşmeyeceği, kendisine zarar veremeyeceği, mümkünse yerden yüksekliği çocuğun boyuna göre ayarlanabilen bir yatak, rahat bir döşek,
Oda içerisindeki oksijen düzeyi iyi ayarlanmış olmalıdır, gün içinde oda iyi havalandırılmalıdır,
Oda sıcaklığı ne çok sıcak ne de çok soğuk olmalıdır. Yeni doğan bebeklerin odası 21 – 22 °C den soğuk ya da sıcak olmamalı, çocuk odalarının sıcaklığı 18 – 20 °C arası olmalıdır.
Çocukların büyük bir çoğunluğu karanlıktan korktuğu için odaya hafif ışık veren bir gece lambası,
Çocuğun uykuya daha rahat dalabilmesi için, gündüz uyku saatleri arasında en az 3 saat, gece uykusuna yatmadan önce ise bir önceki uyku ile en az 4 saat ara olmalıdır.
Uyku saatinden önceki saatlerde hareketli oyunlardan, çocukta heyecan, merak uyandıracak yeni oyunlardan, aşırı hareket gerektiren aktivitelerden kaçınılmalıdır. Yüksek sesli ve hareketli ritmlerden oluşan müzikler dinlenilmemelidir. Uykudan önceki saatlerde sakin bir ortam yaratılmalı çocuk programı dahi olsa çocuğa televizyon seyrettirilmemelidir. Klasik müzik eşliğinde, sıcak bir banyo rahat bir uyku için en iyi yöntemlerden birisidir.
Her aksam tekrarlanan, rutin uyku seremonileri yaratılmalıdır. Örneğin; dişleri fırçalama, pijamaları giyme, iyi geceler hikayesi ya da banyo, dişleri fırçalamak, pijamaları giyme, iyi geceler dileme gibi her akşam tekrarlanan ritüaller uygulanmalıdır. Bu tür tekrarlar çocuğun uyku saatinin geldiğini anlamasına yardımcı olduğu gibi, çocuğun da severek katılacağı ve günün hareketliliğinden uykuya geçiş dönemini kolaylaştıracağı rutinler olacaktır. Bu saatleri anne baba tamamen çocuğa ayırmalıdır.

Çocuk, uykuya gidişi anne babadan ayrılma ve onların kendisi olmadan yapacağı aktiviteleri kaçıracağı bir zaman olarak görür. Anne baba çocuğu yatağa götürürken stressiz olmalıdır. Çocuğa onu biran önce yatırıp, oturma odasına dönmek istediği hissini vermemelidir. Anne baba televizyonu çocuk tamamen uyuduktan sonra açmalı ya da onun duymayacağı kadar kısık sesle seyretmelidir. Çocuk uykuya dalarken içeride anne babasının ne yaptığını merak eder ve bir hareketlilik olduğunda uyumak istemez. Sakin, stressiz bir ortam çocuğun uykuya kolay dalmasını sağlar.

Çocuklar dönem dönem uykularında korkarlar ( Özellikle bebekler 8 aylık olduğunda 8.ay korkusu denilen yabancı bilme döneminin yoğun olduğu dönemde gece sık sık uykularında korkarlar) Uykudan korkarak uyanmış bir çocuk hangi yaşta olursa olsun mutlaka teselli edilip sakinleştirilmelidir. Çocuğun odasına gidip sakinleştirip sonrasında yine odayı terk etmeli ve çocuğa kendi kendine uyuma imkanı verilmelidir.

Çocuklar bebekliklerinden itibaren uyku saati geldiğinde; yataklarına yatırılıp, okşanıp, ninni söylenilerek uykuya dalmaya alıştırılabilirler. Özellikle ilk 6 ayda bebeklerde gaz, karın ağrısı gibi sorunlar olduğu için bu dönemlerde ağlayan bebeklerimizi mutlaka ten temasımızla, kucağımızda sallayarak, şarkılar mırıldanarak sakinleştirmeli ve daha sonra yataklarına yatırmalıyız.

Ayakta sallama, bebek arabasında gezdirerek, kucakta sallayarak uyutulmaya çok çabuk alışan bebekler kendi kendine uykuya dalmayı bilmediklerinden geceleri uyandıklarında da aynı şartlarda uyumak isteyeceklerdir. Yani gece uyandığında da; ayakta ya da kucakta sallanarak, ya da bebek arabasında gezdirilerek uyutulmak isteyecektir. Bu şekilde kesintisiz bir uyku mümkün olmayacağı için çocuklarımızı bebeklikten itibaren yataklarına yatırıp onları okşayıp ninniler mırıldanarak uyutmaya özen göstermeliyiz ki çocuklarımız yanlış uyku alışkanlıkları edinmesinler.
Yatağa gitme anne baba ve çocuk arasında bir kuvvet savaşı olmamalıdır. Sonunda kim kazanacak seklinde iddialaşmak, çocuğu tehdit etmek, azarlamak doğru değildir. Uyku çocuk için anne babadan ayrılış gibi görüldüğü için uykuya huzurlu gitmeli, kendisini güvende hissetmelidir.

S. Nil Tuncalı


.ALINTIDIR.