Okul Öncesi Çağdaki Çocuklarda Görülen İştahsızlığın Nedenleri
İştahsızlık çocuğun besini almak istememesi veya besin seçme davranışı ile görülen bir durumdur ve ailelerin en çok yakındıkları konudur. Ancak çocuğun büyüme ve gelişmesi normalse (boy ve ağırlık standartlara uygunsa), yemek yeme alışkanlıkları sorun yaratmıyorsa, çocuk ihtiyaç duyduğu kadar yiyorsa sorun yoktur. İştahsızlığın nedenlerini kısaca özetleyecek olursak;
*Çocuklarıyla aşırı ilgili aileler iştahsızlık sorununu çok değişik boyutlarda yaşamaktadırlar. Aileler çocuğun kendi besin seçimine engel olmakta ve çocukta karşı çıkma içgüdüsünü ortaya çıkarmaktadır.
*Annenin aşırı ısrarı ve disiplini sonucunda yemek yeme bir doyum ve zevk olmaktan çıkıp işkenceye dönüşebilmektedir.
*Çocuğun yemek öncesinde şekerli besinler yemesi, su içmesi,
*Duygusal bir sorun yaşıyor olması(Çocuklar duygularını kontrol edemedikleri için yetişkinlere göre daha aşırı tepki gösterir.)
*Yemek yedirilirken çocukla oynamak, televizyon seyrederken yedirmeye çalışmak, ödüllendirme v.b.durumlar.(Çocuğun her yemekte bu davranışları beklemesine neden olur.)
*Çocukların yaşlarına göre enerji ve besin öğesi gereksinimlerinin bilinmemesi, besinlerin sunumunun cazip olmaması.
*Aile bireyleri arasındaki çatışmaların, herkesin birlikte olduğu akşam yemeği masasında ortaya çıkması.
*Sofra kuralları üzerinde çok erken dönemlerde ısrar etmek, diğer çocuklarla kıyaslama yapmak, yargılamak ve ceza vermek iştah üzerinde olumsuz etki yaratabilir.
*Çocuğa “onu yeme, bunu ye.” Şeklinde emirler vermek antipati yaratabilir. Çünkü bu çağdaki çocuklar yemek seçiminde tutucudur. Yetişkinler için lezzetli olan besinleri genellikle beğenmezler, önceden beğendikleri bir besini sonradan beğenmeyebilirler.
Bütün bu sebepler dikkate alınarak çocuğun beslenme alışkanlığının olumlu yönde gelişebilmesi için şu noktalara dikkat edilmesi uygun olur:
*Çocuk zorlanmamalı, tehdit edilmemeli, korkutulmamalıdır.
*Çocuğun her istediğini yapmak, aşırı ilgi göstermek, sınırsız hoşgörülü olup onun isteklerine boyun eğmek iyilikten çok kötülük yapmaktır.
*Şarkı söyleyerek, dans ederek, televizyon seyrettirerek, peşinde yemek tabağı ile koşturarak yemek yedirmek doğru değildir. Yemek yemenin bir gereksinim olduğu alışkanlığı bu yaşta kazandırılmalıdır.
*Çocuğa yemek yedirirken çok acele etmek ya da çok oyalamak doğru değildir.
*Çocukla pazarlık yapmak, yalvarmak hatalıdır. Çünkü çocuklar ebeveynlerinin zaaflarını çok iyi şekilde kullanırlar ve aile kolayca çocuğun tutsağı haline gelebilir. Dolayısıyla çocuk üzerinde disiplin kurmak zorlaşır. Bu ileriki yaşlarda çocukta; mutsuzluk, tutarsızlık, uyumsuzluk, başarısızlık v.b sonuçlara neden olabilir.
*Yemek saatinde mutlu, neşeli bir atmosfer yaratılmalı, işkence olmaktan çıkarılmalıdır.
*Çocuğun yemeğini kendisinin yemesi beklenmeli, yetişkin kadar becerikli olması beklenmemeli, sabırlı davranılmalıdır.
*Çocuğa aile masadayken ayrı bir yerde yemek ortamı hazırlanmamalıdır.
*Çocukla konuşulmak istenen bazı hataları için yemek saati dışında zamanlar seçilmelidir.
Normal büyüme eğrisi gösteren çocuklar, aileye, çevreye duyduğu tepkiyi yemek yemeyerek dile getiriyor olabilirler. Eğer ciddi bir kilo problemi yoksa birkaç gün üst üste yemek yememesi ya da öğün atlaması çocukta önemli bir sağlık sorununa yol açmaz.
Psk.Nilay Torbalı ÖZTÜRK
.ALINTIDIR.