PROJE TABANLI ÖĞRENME
Proje Tabanlı Öğrenme; bireysel ya da grup içinde sorumluluk alarak öğrencilerin bir konu üzerinde işbirliğine dayalı olarak ve kendi ilgi ve yetenekleri doğrultusunda araştırmaya, öğretmenin ise çalışmalarda öğrencilere rehber rolünde olduğu, araştırma sonunda ürünlerle veya sunumlarla sonuçlanan, yani öğrencilerin ileri düzeydeki bilişsel becerilerini ortaya çıkaran ve öğrencilerin kendilerini kendi öğrenmelerinden sorumlu tutan bir yaklaşımdır
Proje Tabanlı Öğrenme Nedir?
İlk kez Kilpatrick’in 1918’de yayımladığı “Proje Yöntemi” adlı makalesinde tartışılmış olan proje tabanlı öğrenme (Wrigley, 1998), gözlem ve karşılaştırmalarla elde edilen bilgilerin, eski bilgilerle birleşimi sonucu ortaya çıkan düşüncelerin resim, elişi, söz ve yazı ile somut ya da soyut biçimde anlatılmasına dayanmaktadır (Oğuzkan, 1989, s.74; Hesapçıoğlu, 1994, s.128).Proje kavramı, öğrenmenin projelendirilmesi, bir başka deyişle, yönlendirilmesi anlayışına işaret etmekte; tekil öğrenmeden çok belli bir amaca dönük ilişkisel öğrenmeyi vurgulamaktadır. Projeyi bir hedef olarak değil, alt yapı unsuru olarak ele almakla da proje tabanlı öğrenme, öğrenmenin ürün değil süreç boyutunu vurgulamakta ve öğrenmeye, arzu edilen ölçüde öğrenene özgü bir yapı kazandırmaktadır (Erdem ve Akkoyunlu, 2002, s.2). Projelerin öğrenmeyle ilişkilendirilmesiyle de proje tabanlı öğrenme kavramı ortaya çıkmaktadır.
Proje tabanlı öğrenme, öğrencilerin somut bir şeyler üretmek amacıyla tek başlarına ya da küçük gruplar halinde gerçek yaşam konuları ya da problemlerini derinliğine incelemek için uzun süre çalışmaları temeline dayanan bir öğrenme yaklaşımıdır. Buna göre bir proje tabanlı öğrenme etkinliği dört temel öğeyi içermektedir. Bunlar; geniş bir zaman, işbirliği, inceleme ya da araştırma ve bir görevle ilgili performans ya da gösteridir.
Proje nedir?
Proje; tasarı geliştirmeye, hayal etmeye, planlamaya ve kurgulamaya dayalı bir yaklaşımdır.
Bu yaklaşımın en büyük özelliği öğretmen merkezli değil, öğrenci merkezli bir öğrenmeyi savunur.
PROJE TABANLI YAKLAŞIMIN FELSEFİ TEMELLERİ
Bu yaklaşım incelendiğinde pragmatizm felsefesine ilerlemecilik eğitim anlayışına dayandığı görülür. Bu yaklaşımın temel aldığı ilke ise hayatilik ilkesidir.
PROJE TABANLI YAKLAŞIMIN YARARLARI
Proje tabanlı öğrenme; öğrencilerin veri analizi, problem çözme, karar verme vb. özelliklerini de içeren üst düzey bilişsel becerilerini geliştirir.
Fiziksel ve sosyal çevrelerine karşı sorumluluk duygularının artmasını sağlar
• Daha kolay ve yaşam boyu öğrenmesini sağlar.
• Seçilen araştırma alanın çeşitli konularıyla ilgili meraklarını giderir.
• Öğrencilerin yaptıkları projelerle ilgili konularda ilk elden bilgi edinmelerini sağlar.
• Kendi başlarına, bağımsız düşünme çalışma ve başarma cesaretini sağlar.
• Eleştirel düşünme yeteneği kazandırır.
• Problem çözme tekniklerini, bilimse yöntemin aşamalarını öğrenip geliştirmelerini sağlar.
• Kendilerine güvenini arttırır.
• Yaratıcılığa özendirir.
• Bilimsel çalışma alışkanlığı kazandırır.
• Seçme, planlama, inceleme ve yürütme gücü kazandırır.
• Motivasyonu arttırır ve yeni ilgi alanlarının doğmasına sebep olur.
• Öğrenciler bazı konuların ‘’ne’’ve ‘’niçin’’ini daha iyi görebilir.
• Başarma duygusunu arttırır.
• Kendi başlarına karar almayı öğretir.
• Grupla çalışma ve işbirliğine dayalı öğrenme etkinliklere katılım sağlar.
• Zekanın farklı boyutlarının kullanımına izin verir.
2.4. Proje Tabanlı Öğrenmenin Aşamaları Nelerdir?
Proje tabanlı öğrenmenin gerçekleştirilmesinde kimi temel aşamalar vardır. Söz konusu aşamalar temelde aynı olmakla birlikte, bu alanda çalışanların bakış açılarına göre farklı biçimlerde ele alınmaktadır.Wrigley (1998), çoğu projenin konu seçme, plan yapma, ürün geliştirme ve sonuçları diğerleriyle paylaşma aşamalarından oluştuğunu belirtmektedir. Solomon (2003) proje tabanlı öğrenmedeki aşamaları; proje fikrinin ortaya konulması, zamanlamanın belirlenmesi, etkinliklerin planlanması, değerlendirme planının yapılması, projenin gerçekleştirilmesi, proje sonuçlarının paylaşılması olmak üzere altı başlıkta toplamaktadır. Moursund (1999) ise bir proje tabanlı öğrenme dersi için; projeye başlama, projeyi planlama, projeyi tamamlama olmak üzere üç aşamadan oluşan 21 adım önermektedir.
Proje tabanlı öğrenme ortamında ya da sürecin oluşturulmasındaki aşamaları şöyle sıralamak olanaklıdır (Erdem, 2002):
Proje konusuna karar vermek
Zaman kullanımı ve süreç şeması hazırlamak
Proje basamaklarını hazırlamak
Değerlendirme kriter ve ölçütlerini belirlemek
Projeye ilk adımı atmak
Öğrenme kaynaklarını tanımlamak ve ulaşmak
Projeyi sürecini planlamak ve kullanmak
Projeyi değerlendirmek
PROJE TABANLI YAKLAŞIMIN ÖZELLİKLERİ
Öğrenciler proje kapsamını ve niteliğini seçme özgürlüğüne sahiptirler.
Öğretmen öğrenmeyi kolaylaştırıcı bir rol oynar. Etkinlikleri düzenler, kaynak sağlar ve yol gösterici önerilerde bulunur.
Öğrenciler bilgi toplar, çözümler, keşfeder ve sonuçları raporlaştırır
Projeler, öğrencileri ilgilendiren gerçek dünya sorunlarını ele almaktadır.
Öğrenciler proje çalışmaları içinde çoklu bilgi kaynaklarından yararlanırlar.
Projeler anlamlı bir zaman dilimine yayılabilir.
Öğrenciler proje çalışmalarında birçok bilim alanından yararlanırlar.
Proje çalışması bireysel ya da gruplar biçiminde düzenlenebilir
PROJE TABANLI YAKLAŞIMIN KULLANDIĞI STRATEJİ VE YÖNTEMLER
İşbirliğine dayalı öğrenme
Problem çözme becerileri
Araştırma yoluyla öğrenme stratejisi
Yapılandırmacılık
Probleme dayalı öğrenme
Çoklu zeka kuramı
PROJE TABANLI YAKLAŞIMIN ÖZELLİKLERİ
Öğrenciler proje kapsamını ve niteliğini seçme özgürlüğüne sahiptirler.
Öğretmen öğrenmeyi kolaylaştırıcı bir rol oynar. Etkinlikleri düzenler, kaynak sağlar ve yol gösterici önerilerde bulunur.
Öğrenciler bilgi toplar, çözümler, keşfeder ve sonuçları raporlaştırır
Projeler, öğrencileri ilgilendiren gerçek dünya sorunlarını ele almaktadır.
Öğrenciler proje çalışmaları içinde çoklu bilgi kaynaklarından yararlanırlar.
Projeler anlamlı bir zaman dilimine yayılabilir.
Öğrenciler proje çalışmalarında birçok bilim alanından yararlanırlar.
Proje çalışması bireysel ya da gruplar biçiminde düzenlenebilir
PROJE TABANLI YAKLAŞIMDA ÖĞRETMEN VE ÖĞRENCİNİN ROLLERİ
Öğretmenin rolleri:
Rehber (Yönlendirici)
Cesaretlendirici, Grup dinamiğini sağlayan
Teknik araçları kullanabilme
Planlayıcı
Araştırma ve çalışma becerisi
Değerlendirme becerileri
Öğrencinin rolleri:
Araştırma ve çalışma becerisi
Grup çalışması yapabilme becerisi
Veri toplama ve bilgiyi organize edebilme
Karar verme becerisi
Değerlendirme becerisi
Sorumluluk