Bebeğiniz sadece birkaç aylıkken bile onun yatağında mutlu mutlu konuştuğunu duyabilirsiniz. Klasik anlamda konuştuğundan tabii ki bahsedilemez, ama çıkardığı seslerle kendini eğlendirdiği söylenebilir.
Bebeğinizle ilk yıl iletişim kurmakta zorlanacağınızı düşünüyorsunuz, değil mi? Peki, size onun ilk aylarda bile çıkardığı seslerin, bir anlam ifade ettiğini söylersek ne düşünürsünüz? Çok mutlu olduğunuzdan eminiz. Yazımızda bebeğinizin yaşına göre çıkardığı seslerin anlamlarını bulacaksınız. Ayrıca size, onun dil gelişimini nasıl hızlandırabileceğinizle ve çocuğunuzda konuşma gecikmesi olduğunda neler yapmanız gerektiğiyle ilgili önerilerimiz de olacak.
2-5 AY
Sesimi duyun (a-guuular)
Bebeğiniz vücudunun en önemli kaslarından birini, yani ses tellerini çalıştırmaya başladı. Onların "aguu" sesleri çıkararak konuşmaya çalışıp çalışmadıklarını bilmiyoruz, ancak bunun bir tür iletişim kurma mekanizması olduğunu söyleyebiliriz. Çünkü bebekler, yanlarına büyükler geldiğinde daha çok ses çıkarırlar. Bu dönemde etraflarındaki sesler ve hareketler, giderek daha çok ilgilerini çekmeye başlar, hatta bebekler bu aylarda gülmeye başlarlar.
5-7 AY
İnce ayar (a-aa sesleri)
Bebeğinizin hem beyni hem de ses telleri hızla gelişmeye devam ediyor. Artık sesleri, tonlamaları ve yüksek sesler çıkarmayı deniyor olabilir. Bu dönemdeki bebekler, 8-10 tane kadar değişik ses çıkarmaya başlayabilirler. Bebekler özellikle küçük yataklarında yatıp havalara bakarak sesler çıkarmayı severler. Normal sesle başlarlar, seslerini biraz alçaltır, daha sonra da iyice yükseltirler. Tıpkı cümlelerle konuşmayı taklit ederler.
7-12 AY
Bağlantı kurma (ba-ba-ba).
Bu aylarda çocuklar bir sesli-bir sessiz harften oluşan basit heceleri arka arkaya çıkararak konuşmaya çalışırlar. Kimi çocuklar "ba-ba-ba" kimileri ise "de-de-de"yi tercih ederler. Kısa süre sonra ise bu heceleri karışık biçimde söylemeye başlarlar. Çocuklar için bunlar ilk gerçek sözcükler gibi gelebilir, ancak aslında pek çok çocuk ilk kelimelerini 9-14 ay arasında öğrenir.
12-18 AY
Kelime hazinesini geliştirmek (Baba-dede-anne-abla-abi gibi).
Bu 6 ay içinde çocuklar ortalama 50 kelime kadar öğrenirler. Kelimeleri genellikle kısa keserler, ancak yine de onlardan bahsettiklerini anlarsınız. Örneğin ablası odaya girdiğinde "aba" veya biberonunu istediğinde "bi-bi" ya da "bi-bo" gibi yarım sözcükler kullanabilir. Bu dönemde hece tekrarlamaları ile gerçek kelimeler karışık kullanıldığından, çocuğu anlamak çok zordur.
18-24 AY
Bir araya getirmek (Daha süt).
Bu dönemde konuşma açısından bir patlamaya hazır olun. Pek çok çocuk, bu aylarda günde 8-10 kelime öğrenir. Ayrıca iki kelimeden oluşan basit cümleler kurmaya başlar. Cümleler genellikle: "Bu araba", "Daha süt" ya da "Benim süt" şekillerinde kurulur. Bu dönemde istediklerini konuşarak yaptırabildiklerini anladıklarından, konuşmak için büyük çaba gösterirler. Onları anlamadığınız zamanlarda ise büyük hayal kırıklıkları yaşanabilir.
24-36 AY
Sular seller gibi konuşuyor ( Bana topu ver)
Artık çocuğunuzun kelime hazinesi çok zengindir. 3 yaşını doldurduklarında bir hayli kelime bilgisine sahip olurlar. 24 aylıktan sonra çocuklar, sadece nesnelerin isimlerini ve eylem bildiren fiilleri değil, aynı zamanda duygulan belirten kelimeleri de kullanmaya başlarlar. İstiyorum, biliyorum, mutsuz ve mutlu gibi.
Daha fazla konuşun
Çocuğunuzun dil gelişimini hızlandırmak ve geliştirmek elinizde.
İşte önerilerimiz:
Onu konuşmaya bırakın: Bebeğinizin sesini duyar duymaz yanına koşmayın. Bırakın biraz kendi kendine söylensin, konuşmaya çalışsın. Sinirli veya üzgün olmadığı sürece, kendince dakikalarca değişik sesler çıkartabilir.
Ona cevap verin: Ona kendi çıkardığı seslerle karşılık verin, ama sanki konuşuyormuş gibi davranmayı da ihmal etmeyin. Çünkü bebekler büyükleri taklit etmeye bayılırlar.
Anlatın: Her yerde ve her zaman gördüklerinizi, yaptıklarınızı bebeğinize anlatın.
Kitap okuyun: Ona basit çocuk kitapları alın ve sık sık bu kitapları okuyun. Sıkıldığını düşünüyorsanız biraz ara verin.
Hatalarını kibarca düzeltin: Bazı çocuklar konuşmayı daha geç öğrenirler, özellikle de çekingen çocuklar, hatalarını düzeltmenizden hoşlanmayacakları için konuşmayı geciktirirler. Çocuğunuz bir kelimeyi hatalı söylediği zaman onu onaylayın, ancak kelimenin düzgün şeklini tekrarlamayı da ihmal etmeyin.
Ne zaman yardıma ihtiyaç duyar?
Çocukların geç konuşmasının pek çok sebebi olabilir. Ancak şu durumlarda çocuğunuzun profesyonel yardıma ihtiyacı olduğu söylenebilir:
- 6 aylıkken gülümsemiyorsa, göz teması kuramıyorsa ya da seslere doğru bakmıyorsa,
- 1 yaşındayken değişik sesler çıkarmaya ve konuşma taklitleri yapmaya başlamadıysa,
- 14 aylıkken bir tek kelime bile söylemediyse,
- 28 aylıkken 2 kelimeli cümleler kurmaya başlamadıysa,
- 4 yaşındayken konuşmalarının yüzde 90 ya da daha fazlası anlaşılmıyorsasa.
Doktorunuzla konuşmanız gerektiğini söyleyebiliriz.
ALINTI