Dante Alighieri Kimdir?

Dante Alighieri Kimdir?


Dante Alighieri; 1265 yılında doğup 1321 yılında ölen İtalyan Rönesans Hümanisti, şair, dil kuramcısı ve politikacıdır. Köklü ve asil bir aileden gelen şair Dante (asıl adı Durante degli Alighieri) kısaltmasını kullanmayı tercih etmiştir. Asil bir aileden gelmekte olan yazar, ailesinin güç ve saygınlık kaybetmesinden babasını sorumlu tutmuş ve hiçbir eserinde babasından bahsetmemiştir.

Aldığı eğitim hakkında kesin bir bilgi olmayan şairin, öğrenmeye açık yapısı ve meraklı olması nedeniyle kendi kendini geliştirdiği varsayılmaktadır. Genç yaşta büyük tutkuyla içine girdiği edebiyat sevdası onu, Yunan ve Latin eserlerini okumaya itmiştir. Dante aynı zamanda resim, astronomi ve felsefeyle de ilgilenmiştir. Edebiyat dünyasının en çok bilinen, modern kültürün ve modern İtalyancanın temeli varsayılan ‘İlahi Komedya’ adlı eseri kendisine dünya çapında ün kazandırmış ve günümüzde bile ün kazandırmaya devam etmektedir. Yüce Şair” ya da “İtalyan Dilinin Babası” gibi adlandırmalarda yapılan Dante ismi geçince akla gelen isimlerden biri de sonsuz bir aşkla sevdiği Beatrice’ dir. Çocuk yaşlarda Beatrice’e âşık olan Dante, hayatının her döneminde bu aşkın etkilerini düşünce ve yazın hayatına yansıtmıştır. Ünlü eseri “İlahi Komedya”’nın temelinin atılmasında Beatrice’e duyduğu aşk ön plandadır. Sonrasında Beatrice’in genç yaşta ölmesi yine şairin hayatında önemli bir etken olmuş ve şiire olan bakış açısını değiştirmiş, aynı zamanda edebiyata sımsıkı tutunmasına ve sürekli çalışmasına neden olmuştur. Eserlerinde Beatrice’i genellikle ölümlü bir insan modeli yerine ölümsüz ilahi bir görünüm içinde anlatmıştır.

Genç yaşlardan itibaren siyasetin içinde olan Dante, ülkesinde imparator destekli aristokrasiyi savunan ve onların tam karşısında papa tarafından desteklenen iki siyasi gruptan papa destekli grup adına hareket etmiştir. Ama daha sonraları bu grupta kendi içinde ikiye ayrılmış (Beyazlar- Siyahlar) ve Dante zengin, reformist ve papalık ve papaya karşı mesafeli olan grubun (Beyazlar) içinde yer almıştır. Dante’nin aynı zamanda bazı kaynaklarda dönemin papasını ya da papalarını hiç sevmediği de belirtilmektedir. Bir dönem Floransa yönetiminde söz sahibi konumuna gelen Dante ve siyasi ortakları sonrasında sürgün cezasına çarptırılmışlardır. Sürgüne kadar ki hayatını Floransa’da geçiren Dante, sonrasında birçok şehir gezip son olarak Ravenna şehrinde yaşamaya başlamış ve orada hayatını kaybetmiştir.

Eserleri tarihsel sıralamadan çok yazdığı dile göre ele alınan Dante, Latince ve halk dili İtalyancasıyla eserler vermiştir. Bilinen en ünlü portresi Sandro Botticelli tarafından yapılan Dante’nin aynı zamanda o dönem oldukça yaygın olan ve günümüzde popüler olan bir ölüm maskesi( kişinin öldükten sonra yüzünün alçı kalıbı çıkartılmasıyla elde edilen maske) de bulunmaktadır. Günümüzde İtalya’da onlarca heykeli bulunan Dante’nin 1400’’lü yılların sonunda yapılan mezarı 1700’’lü yılların sonuna doğru anıt haline getirilmiştir. Daha çok lirik tarzda şiirler yazan şair aynı zamanda felsefik düşüncelerinde insan ömrünü ortalama olarak 70 yıl olarak değerlendirmiş ve 35 yaşın yolun yarısı olduğunu kabul etmiştir.
Popüler kültürün simgelerinden birisi olan şairin ünlü eserinden ilham alınarak yazılan onlarca eser bulunmaktadır. İlahi Komedya’dan etkilenerek ortaya çıkartılan son eser Dan Brown’ın Cehennem adlı romanıdır. Kitabın kapağında Dante’nin ölüm maskesi kullanılmıştır. Batı dünyasının en ünlü edebi kişiliklerinden bir tanesi sayılan Dante’ nin ölüm maskesi kullanılarak yüzünün canlandırılması için İtalya’daki bazı üniversitelerin çalışmaları olmuştur. Aynı zamanda 2008 yılında yüzlerce yıldır süren sürgün kararının kaldırılması için Floransa kent konseyi karar almıştır. Modern Avrupa’nın fikir babalarından bir tanesi sayılan Dante’nin İtalya’daki metal paraların üzerinde resmi bulunmaktadır. Aynı zamanda İtalya’nın onlarca farklı şehrinde ve çoğu Avrupa şehrinde heykelleri bulunan Dante’nin kabul edilirliği ülkesini aşmış ve evrensel bir hal almıştır.

Eserleri

İtalyanca Yazdığı Eserler
*Vita Nuova (Yeni Hayat)
*Rime (Şiirler)
*Convivio (Şölen)
*Il Fiore (Çiçek)
*La Divina Commedia (İlahi Komedya) (Cehennem- Araf- Cennet şeklinde üç bölümden oluşur)

Latince Yazdığı Eserler
*De Vulgari Eloquentia (Halk dilinde Belagat)
*Monarchia (Monarşi)
*Epistulae (Mektuplar)
*Eclogae (Eklogalar)
*Quaestio de Agua et Terra (Su ve Toprak Sorunu)


Yazar: Ilham Göl