İskender Fahrettin Sertelli Kimdir?

İskender Fahrettin Bey; 1895 yılında dünyaya gelmiştir. Küçük yaşlarında babasının vazifesi gereği olarak ailesi ile Yemen de bulunmuştur. Gazeteci, yazar ve iyi bir araştırmacı olan Sertelli dönemin önemli yazarlarındandır. Uzun yıllar Akşam Gazetesinde başyazar (başmuharrir) olarak çalışmıştır. Eserleri günümüzde fazla bilinmemekle beraber sahaflarda kitaplarına rastlamak mümkündür. Günümüzde bazı eserleri (Telli Haseki, Bizans’ın Son Günleri, Deliler Saltanatı) yeniden yayımlanmıştır.

Zamanın Milli Eğitim Müdürü (Maarif vekili) Dr. Reşit Galip İskender Fahrettin Sertelli’’yi “Harf devriminde en çok çalışan yazar” olarak tanımlamıştır. Gerçekten de Harf devriminden sonra geçen beş yıl içinde kırk kitap yayımlamıştır. Milli kütüphanenin zenginleşmesi için büyük gayretle çalışan yazar özellikle tarihi romanları, halk tarafından öyle çok talep görmüştür ve Anadolu köylerine kadar yayılmıştır. İskender Fahrettin Sertelli, Türk tarihinin ana hatları belirlendikten sonra, bu tarihi çerçeve içinde yazdığı milli romanlarla milli davalarımızın halk arasında kök salmasına çalışmıştır. Çünkü Sertelli’’nin tarihi romanları, detaylı inceleme ve araştırmalara dayanan eserlerdir.

Yazarın romanlarının pek çoğu aynı zamanda, başyazarı olduğu Akşam Gazetesinde yazı dizisi (tefrika) olarak yayımlanmıştır. Abdülhamit ve Afrodit, Sümer Kızı, Akdeniz’de Türk Akıncıları, Seba Melikesi Belkıs, Bizans’ın Son Günleri’ni adlı romanlar yazı dizisi olarak yayımlananlardan birkaçıdır. Yazar polisiye türünde de eserler vermiştir. Bu türe örnekler arasında Öldüren Kadın, Sahte Prenses, Lavrens İstanbul’da sayılabilir.

İskender Fahrettin Sertelli, ülkemizde tarihi roman akımının öncülerinden olmuş bir yazardır.Yazarın ayrıca kurucusu olduğu, “Tarihten Sesler” adlı, aylık Türkçe tarih dergisi de bulunmaktadır.Tarihten Sesler adlı dergi, 1937 den bu yana Türk Tarih Kurumu tarafından yayımlanan Belleten’den sonra Latin harfleriyle basılmış ikinci tarih dergisidir. Ne yazık ki, Ocak 1943’te yayın hayatına başlayan dergi, İskender Fahreddin Sertelli’nin ölümünden kısa süre sonra Mayıs 1945’te yayınlanan 25. sayısı ile sona ermiştir. Derginin kadrosunda Reşat Ekrem Koçu, Sermet Muhtar Alus, Süheyl Ünver ve Yavuz Abadan gibi isimler de yer almıştır.

Sertelli’nin roman harcinde, İngilizce-Türkçe Yeni Lügat’ı (Sözlüğü) da bulunmaktadır. Kanaat Kütüphanesi tarafından yayınlanan sözlüğün sonunda İngilizce gramere de yer verilmiştir. Eser o dönemde yabancı dile meraklı öğrenciler tarafından epey ilgi görmüştür.

Yazarın eserlerinden bazıları şunlardır:

Abdülhamit ve Afrodit (Resimli Büyük Roman) , Deliler Saltanatı, İstanbul, 1931., Telli Haseki, İstanbul, 1932., Hint Yıldızı (Resimli Büyük Roman), Sakın Beni Okuma!, Üç Çiçek Bir Böcek (Aile Romanı), Fizyonomi (İlm-i Sima) İstanbul, 1933., Casus Mektebi (Polis ve Macera Romanı), Sahte Prenses (aşk ve Polisiye Romanı), İngiliz Casusu Lavrens İstanbul’da, Sümer Kızı, İstanbul, 1933., İstanbul’u Nasıl Aldık? , İstanbul, 1930., Bizans’ın Son Günleri, İstanbul, 1930., Öldüren Kadın (Polis, Aşk ve Macera Romanı), Seba Melikesi Belkıs (Tarihi Roman), Semiramis (Asuriler Devrine ait Tarihi Roman), Asya’dan Bir Güneş Doğuyor, İstanbul, 1933., Barbaros Gençliği, Akınları ve Ölümü, İstanbul 1938., Dünya Ağlıyor, İstanbul, 1939., Kubilay Han’ın Akınları (Tarihi Çocuk Romanı), İstanbul, 1939., Temuçin ve Oğulları (Tarihi Çocuk Romanı), İstanbul, 1939., Kutuplarda Bir Türk Kızı, İstanbul, 1939.

Yazarın ayrıca yazdığı ve sahnelenmiş fakat basılmamış eserleri de mevcuttur. Bu oyunlar da şunlardır:

Paris’te Bir Kürk Kızı (5 Perdelik Facia), Frengililer (İki Perde), Siyah Gölgeler (3 Perde Tarihi), Dora (3 Perde Komedi), Anadolu Yıldızı (3 Perde Operet), Kadınsız Dünya (3 Perde Dram), Uyanan Kin (3 Perde Komedi), Siyah Elmas (3 Perde Komedi). Yazarın eski dilde yayımlanmış eserleri de mevcuttur. Filistin Tarihi, Yataklı Vagonlar Mabudesi, İngilizce Alfabe ve Bir Güzel Kadının Sergüzeşti. İskender Fahrettin Bey, İstanbul’da 1945 yılında meydana gelen tifüs salgınında bu hastalığa yakalanmış ve maalesef kurtarılamayarak 49 yaşında hayata veda etmiştir. Mezarı İstanbul’da Feriköydedir.


Yazar: F. Zeynep Yurdaer