Mehmet Rauf Kimdir?
Servet-i Fünûn döneminin en önemli yazarlarından biri olan Mehmet Rauf, İstanbulda dünyaya gelmiştir. Eğitimine Defterdar Mahalle Mektebi ile başlayan Rauf, akabinde Soğuk Çeşme Askeri Rüştiyedeki eğitimini de tamamlayarak Bahriye Mektebine yazılır. Ancak Mehmet Rauf, askeri bir okula gitmekten hiç de memnun değildir. İstemeye istemeye de olsu nihayetinde söz konusu okuldan bir teğmen olarak mezun olur. Ardından Rauf, İstanbulda göreve başlar. Bu yıllarda Mehmet Rauf, Tevfik Fikretin halasının kızı bir evlilik yapar.
Eylül romanı ile simgeleşen Mehmet Rauf, öz yaşamında da karmaşık bir evlilik hadiseleri içinde başrol oynamıştır. İlk evliliğini Tevfik Fikretin halasının kızı olan Ayşe Sermet ile yapan, Rauf, henüz Ayşe Hanımdan ayrılmadan Besime Hanım ile evlenir. İlk iki evliliğinden de çocuğu olan Mehmet Rauf, daha sonra ikinci eşinden ayrılarak Muazzez Hanım ile evlenir. Evliliklerinin yanı sıra yasak aşklarla da anılan Mehmet Rauf, bir intihar girişiminde de bulunmuştur.Edebiyat otoriteleri tarafından Mehmet Raufun Tevfik Fikret ile yanı evi paylaştığı sıralarda onun eşine yasak bir aşk beslediğini ve bu aşkın neticesinde de Eylül adlı romanı kaleme aldığı tezi savunulmaktadır.Mehmet Rauf, bir müddet askerlik mesleği ile ilişiğinin kesilmesiyle geçim ciddi geçim sıkıntıları çeker. Ölmeden önce iki felç geçiren Mehmet Rauf, ikinci felcin ardından yatağa bağlı kalır. Yine bu süreçte oldukça rahatsızlaşan Rauf, 23 Aralık 1931 tarihinde yaşama veda eder.
Yazın Yaşamı
Kaynaklarda Mehmet Raufun babası tarafından tiyatroya götürüldüğü bilgisi yer almaktadır. Henüz çocukluk yıllarında birçok sanat dalını da içinde barındıran tiyatroya gitmesi Mehmet Raufun sanat fitilini ateşlemiştir.
Yaşı ilerledikçe Mehmet Rauf, özellikle de Bahriye Mektebinde öğrenci iken bazı arkadaşları sayesinde edebiyata iyiden iyiye merak salar. Bu dönemde yerli ve yabancı birçok romanı okuyan Mehmet Rauf, okumaları neticesinde çeşitli denemeler de yapmaktadır. Ciddi olarak eline kalemi bu yıllarda alan Rauf, ilk olarak Danaet yahut Gaskonya Korsanları adında bir roman kaleme alır. Ancak roman bazı nedenlerden dolayı yayımlanmaz.
Bu ilk adım ile birlikte Mehmet Rauf, o yıllarda çeviri romanlarda sıkça rastlanan cinayet kurgularına yönelir. Daha sonra Rauf, kendisinde var olan edebi birikimi zenginleştirmeye çalışır. Bu amaçla Emile Zola, Gustava Flaubert ve Alphonse Daute gibi gibi Avrupanın en önemli yazarlarını okuyarak kendisine bir edebi yönelim, kazandırır.Mehmet Raufun edebi duruşunda söz konusu Avrupa yazarlarının yanı sıra Halit Ziya Uşaklıgil de büyük yer tutmaktadır. Özellikle Halit Ziyanın Nemide romanı Mehmet Raufa büyük bir etki yapar. Öyle ki Rauf, Halit Ziyanın kalemine duyduğu hayranlık ve temayülü ifade etmek adına ona bir mektup yazar. Rauf, mektubuna karşılık alınca Halit Ziyaya fikrini de beyan etmesi için yazdığı Düşmüş adlı öyküsünü gönderir. Öyküyü okuyan Uşaklıgil, öyküyü beğenerek gazetede yayımlatır. Daha sonra Halit Ziya ve Mehmet Rauf iyi iki dost olarak bağlarını korurlar. Mehmet Raufun edebi yaşamının bir diğer mühim hadisesi ise Servet-i Fünûn dergisinde aktifleşmesidir. Dergide Ferda-yı Garam eseri yayımlanan Mehmet Rauf, Cenap Şahabettinle de sıkı bir yakınlık içerisindedir. Zamanla Mehmet Rauf, tamamen derginin yazarlarından biri olur.
Eylül romanı ile Mehmet Rauf, ilk psikolojik romanı edebiyatımıza kazandırarak ismini fazlasıyla duyurmuştur. Roman, özellikle çevresel betimlemeleri de aşan ruh tasvirleri ile büyük bir yankı uyandırır. O güne kadar edebiyatımız çevre tasvirlerine fazlasıyla alışkındı ancak roman karakterlerinin ruh halinin bu kadar ustaca ve teknik olarak ciddi bir şekilde tasvir edilmesi
Eylül romanının en dikkat çeken noktasıdır.Söz konusu roman ile adını büyük bir hız ile duyuran Mehmet Rauf, Servet-i Fünûn hareketine bağlılığını uzun yıllar idame ettirmiştir. Ancak Bir Zambakın Hikâyesi adlı yapıtında Mehmet Rauf, bağlı bulunduğu edebi topluluğun çizgisinden çıkarak farklı bir konu ve üsluba yönelmiştir. Bu eserin ahlak ananelerine aykırı olduğu görüşü ile yargılanan Mehmet Rauf, bir süre hapse mahkûm edilmiştir. Bu mahkûmiyetin yanı sıra askerlikle de ilişiği kesilen Mehmet Rauf, maddi açıdan da darbe almıştır.
3. Eserleri
Romanları
• Ferda-yı Garam
• Eylül
• Bir Zambak’ın Hikâyesi
• Genç Kız Kalbi
• Bir Aşkın Tarihi
• Menekşe
• Karanfil ve Yasemin
• Böğürtlen; Gecelik
• Define
• Kan Damlası
• Halas
• Harabeler
• Kâbus
Bazı Öyküleri
• İntizar
• Eski Aşk Geceleri
• Aşk Kadını
• Kadın İsterse
• Düşmüş
Tiyatro Oyunları
• Pençe
• Cidal
• İçi Kuvvet
• Diken
• Yara
Yazar: Canan Yıldırım