Tanzimat Edebiyatı Genel Özellikleri

—1860’ta İlk özel gazetenin çıkarılmasıyla bu dönem başlar.
—Batılı tarzda ilk eserler bu dönemde ortaya çıkmıştır.
—Tiyatronun halkı aydınlatmada bir araç olabileceğini düşünmüşlerdir.
—Divan Edebiyatındaki “bölüm bütünlüğüne” karşılık “konu bütünlüğüne” önem vermişlerdir.
—Toplumcu bir sanat anlayışı hakimdir.
—Tanzimat 1. dönem sanatçıları, 2. dönem sanatçılarına göre daha toplumcu bir çizgidedir.
—Yazı dilini halk diline yaklaştırmak için çaba göstermişlerdir.

1.Dönem Tanzimat Edebiyatı Özellikleri

—Bu dönemde toplum için sanat anlayışı hakimdir.
—Daha çok toplumsal konular işlenmiştir.
—Dilin sadeleşmesi gerektiğini söylemişler ancak pek başarılı olamamışlardır.
—Hece ölçüsünün ulusal nazım ölçüsü olduğu kabul edilmekle birlikte aruz ölçüsüyle şiirler yazılmaya devam edilmiştir.
—Fransız Devrimi’nin getirdiği yurt,hak,adalet,özgürlük, eşitlik gibi kavramlar edebiyatta ilk kez kullanılmaya başlanmıştır.
—O döneme kadar görülmeyen roman,öykü,tiyatro,makale,eleştiri,gazate vs. gibi düzyazı türleri edebiyatımıza girmiştir.
—Birinci dönem sanatçılarının başlıcaları; İbrahim Şinasi, Namık Kemal, Ziya Paşa, Ahmet Mithat Efendi, Şemseddin Sami, Ahmet Vefik Paşa’dır.
—Bu dönemde Şinasi ve Ahmet Vefik Paşa klasizmin, Namık Kemal ve Ahmet Mithat Efendi de romantizmin etkisinde kalmışlardır.

2.Dönem Tanzimat Edebiyatı Özellikleri

—1.döneme göre daha bireysel konular işlenmiştir.
—Sanat için sanat anlayışı hakimdir.
—Oynanmak için değil, okunmak için tiyatro eserleri yazılmıştır.
—Hece ölçüsü denenmeye devam edilmekle birlikte aruz ölçüsü de kullanılmıştır.
—1. dönemde kullanılan Divan Edebiyatı nazım biçimleri terk edilmeye başlanmıştır.
—Şiirin konusu genişletilmiş; aşk, ölüm, felsefi konular şiirlerde işlenmiştir.
—‘Güzel olan her şey şiirin konusu olabilir. ’ anlayışındadırlar.
—Bu dönem Tanzimat Edebiyatı sanatçıları daha çok realizm ve naturalizmin etkisinde kalmışlardır.
—Recaizade Mahmut Ekrem ve Samipaşazade Sezai realizmden, Nabizade Nazım naturalizmden, Abdülhak Hamit Tarhan ise romantizmden etkilenmiştir.
—Bu dönemde Muallim Naci Divan edebiyatının tek savunucusudur.
—Recaizade Mahmut Ekrem, Abdülhak Hamit Tarhan, Samipaşazade Sezai,
Nabizade Nazım, Muallim Naci, Direktör Ali Bey ve Ahmet Cevdet Paşa 2. dönem Tanzimat Edebiyatı sanatçılarıdır.


Yazar: Cansu öztürk