Türabi Kimdir?

Türabi’nin Hacı Bektaş Tekkesi’nde oturduğu bilinmektedir. 1868 yılında öldüğü sanılmaktadır. Bir Bektaşi ozanı olarak adlandırılan Türabi’nin naaşı Hacı Bektaş Veli türbesinde gömülüdür. Halk şairleri arasında önemli bir yere sahip olan Türabi, divan şiirleri yazmış, şiirlerinde de aruz ölçüsü kullanmıştır.

Türabi’nin Hayatı

Asıl adının Ali olduğunu belirtmiştir. Bektaşi tarikatına bağlı olan 7 Türabi mahlaslı şair bulunmaktadır. Babasının adı Seyyid Ahmet, annesi Zeynep Hatun’dur. Türkistan’da doğduğu bilinmektedir. Hz. Ali ve onun ehli beytine olan hayranlığını her fırsatta dile getirmiştir. Ayrıca Hacı Bektaş Veli’den de her zaman saygıyla bahsetmiştir. Bektaşilik tarikatından olan Türabi din dışı sevgiyi eserlerinde derinlemesine işlemiştir. Ahmet Rıfkı’ya göre Türabi, Bektaşilerin en büyük ariflerinden biridir. Hatta birçok dervişe mücerretlik ünvanı vermiştir. Bağlı olduğu Hacı Bektaş dergahına büyük katkılarda bulunmuş, çeşitli düzenlemeler yaptırmıştır. O dönemde bitik bir durumda olan Hacı Bektaş Tekkesine ait evleri tamir ettirmiş, misafirlerin yeme, içme ve yatma imkânlarını belli bir düzene sokmuştur.

Edebi Kişiliği

Şiirlerinde akıcı, sıcak ve yalın bir üslup kullanmıştır. Aruz ve hece ölçülerini kullanmış olduğu tüm şiirlerinin yayınlandığı bilinmektedir. Türabi’ye ait olduğu bilinen 2800 beyitten oluşan bir divan Ankara’da, bir üniversite kitaplığında bulunmaktadır. Tasavvufa duyduğu bağlılık sebebiyle önce mutasavvıf sonra şair olarak adlandırılır. Şiirlerinde özellikle Allah-Muhammed-Ali ve 12 imam sevgisini tüm içtenliğiyle işlemiştir. Aşk ve duygu konulu eserlerini bulunan Türabi, Fuzuli’den ilham almıştır. Nesimi, Necati Bey, Şeyh Galip ve Nedim’den de feyz alarak eserlerini oluşturmuştur. Cem törenlerinde Türabi’nin eserlerine de yer verilmektedir. Alevilerin, Bektaşilerin ve Hurufilerin çok önem verdiği Türabi, divan edebiyatının yanı sıra halk edebiyatının nazım şekillerini de örnek alarak yazı yazmıştır. Nevruziye’leri çok meşhurdur. Türabi, kendinden önce gelmiş ünlü şairlerden etkilenip onlara nezireler yazmış olup, aynı zamanda kendinden sonra gelecek olan şairleri de etkileyecek eserler bırakmıştır. Birçok şair onun eserlerinden etkilenip kendi eserlerini ortaya çıkarmıştır.

Eserleri

Divan adlı eserinde münacaat, gazel, tarih, na’t, mersiye, sakiname, tercii, müseddes, muhammes, murabba, koşma, mürettep, müfret münderiç türü mevcuttur.

Kaside-i Türabi Baba
Kitab-ı Mukaddes (çeviri)
Vilayetname

Yazar: Ensar Türkoğlu