çOCUK RESİMLERİ BİZİM İÇİN NE İFADE EDER?

Çocuklar resim yapmayı çok sever. Onların duygularını çözmek için bir kağıt birde kalem yeter. Ama birde şekiller ve renklerin dili var ki onların iç dünyalarını çözer…
Resim çocuğun aynasıdır. Çocuğun çizgileri onun kızgın ya da saldırgan olup olmadığını, renkler mutluluk düzeyi hakkında mesaj vericidir. Resim yorumları çocuğunuz hakkında bilgilere kolayca ve eğlenerek ulaşmanızı sağlar. Tüm gelişim alanlarında olduğu gibi resim gelişimi de zeka düzeyine paralel gider. Yaşa uygun düzeyde performans gösterilmeyen çizimler bir gelişim geriliği olabileceği yönünde mesaj verir. Çocuk resminin gelişimi beş aşamada izlenir.
Karalama dönemi:2-4 yaşlar arasında başlar. Çocuk kağıdın üzerinde bıraktığı çizgileri görünce yaratıcı gücünün farkına varır. Yine de elinde ki malzemeyi ağzına götürür nesneyi tanıma çabası içindedir. İki yaşında ki bir bebeğin resmini değerlendirmek güçtür çünkü onlar için renkler henüz anlamsızdır. Üç yaşında insan ya da araba çizme çabasına girerler ve karşımıza koca kafalı koca gözlü bebeklerle beş tekerlekli arabalar çıkar. Yine de sizlere tavsiyem yaşı kaç olursa olsun çocuğunuzun resmi bitince onunla sohbet edip ne çizmek istediği konusunda bilgiler edinmenizdir.
Şema öncesi dönem 4-7 yaşlar arasında başlar.Bu dönemde çocuk çevresiyle bilişsel düzeyde iletişim kurmaya başlamıştır. Çocuklar özellikle kişilik ve gelişim özelliklerini gösteren resimleri anlatma ve sergileme eğilimi gösterirler. Çocuk ana renkleri tanımaya başlamıştır. Bilinçli renk seçimleri başlar ancak gerçeğe uygun boya kullanılmaya bilir. Dairesel ve uzunlamasına çizgilerin biçimlenmeye başladığı bu dönemde baştan çıkan kol ve bacaklar dikkati çeker. Çocuk kendisi için önemli olan ayrıntıları büyük çizer. Denizin içinde ki balıkları evin içinde ki eşyaları hatta yerin altında ki böcekleri çizmek onlar için çok keyiflidir. Çocuk 4-5 yaşlarına kadar renkleri bağımsız olarak kullanır. Beş yaşından sonra hangi renkten hoşlanıyorsa onu kullanacaktır. Yaptığı resmi anlatmaktan keyif alacaktır. Sevdiği kişileri nasıl görmek istiyorsa onu öyle çizecektir. Saçı siyah ve kısa olan bir öğretmeni saçı uzun ve sarı çiziyorsa ona bu ben değilim diyemezsiniz çünkü o sizi öyle görmek istiyor olabilir. Kız çocuklarının babasını ve kendisini çizdiği annesini yok saydığı da çok görülür.Annen nerede sorusuna alacağınız yanıt çok değerlidir.
Şematik Dönem 7-9 yaşları arasını kapsar. Kavram biçimleri kesinlik kazanmaya başlar.Çizgiler nesneleri sembolize etmek için çizilir.Röntgen resim özellikleri görülür.Objeler gerçek büyüklüğünden çok çocuk için anlam derecesine göre çizilir.Çocuk kağıdı üç bölümde kullanır.yer hava gök. Resmi sıralar halinde yapar. Renk seçimleri gerçeğe uygun yapılır. Yer çizgisi çocuğun kendisi ile çevresi arasında ki ilişkiyi anladığının ifadesidir. Artık insan bedenini çizerken gövde yerine elbiseler çizilmeye başlanır. Renkler doğru yerlerde kullanılır. Ağacın yaprakları ilkbahar ayında yeşil, sonbahar ayında sarıya dönüşür. Çünkü çevresinin farkındadır. Kimi eğitimcilere göre yaratıcılık uykuya yatmıştır yerini resmini beğendirme kaygısı alır. Arkadaşı ne çiziyorsa onu taklit etmeye başlar. Bu durumda aileye çok iş düşer yeni okuma yazma çalışmalarında olan çocuğa bırak resim yapmayı bebek değilsin artık ders çalış gibi baskılar kurarsak ya da yaptığı resmi görmezden gelirsek çocuğun yaratıcılığı uykuya yatarken ninni söylemiş oluruz.Yaratıcılığı uyandırmakta güçlük çekecek olan dönem gerçekçilik dönemi olacak.
Gerçekçilik dönemi 9-12 yaşları arasını kapsar. Çocuk sosyal yaşamın bir üyesi olduğunun bilincine varmıştır. Kızlar modaya uygun kıyafetler çizerken erkekler maçlar uçaklar savaş oyunları çizmeye başlarlar. Çocuğun renkle ilişkisini onun içtenliğine bırakmak bu dönemde en doğru yoldur.Yarışmalara girmeyi nesneyi en doğru çizmeyi hedeflerler.
Mantık Dönemi 12-14 yaşları arasında ki dönemdir. Çocuk bu dönemde gördüğü objelerin orantılarını,boyutlarını,derinliklerini çizgilerine yansıtır. Renk en iyi şekilde kullanılmaya başlanır. Resim yapma isteği zamanla kaybolur. Bireysel çalışma yerine grup çalışmalarını yeğlerler.tahta oyma,seramik ve mozaikle uğraşma gibi sanatsal etkinlikler daha ön planda olacaktır.

ÇİZGİLERİN YORUMU

Büyük Resimler : Sayfanın tamamını kaplayan çok büyük resimler iç kontrol zayıflığı hiperaktivite,dikkat dağınıklığı,saldırganlık davranışları hakkında bilgi verir.
Küçük Resimler: Birkaç cm büyüklüğünde ki resimler; Ürkek, benlik saygısı düşük, İçe dönük ruh halleri hakkında bilgi verir.
Abartılı Çizimler: beden kısımlarının abartılarak büyük veya küçük çizilmesi
Baş: Zihinsel açıdan kendini yetersiz gören çocukların çizdiği baş resmi küçük çizilmekte
Ağız: Konuşma ve dil problemi olan çocuklarla ve bağımlı çocukların çizimlerinde rastlanır.
Gözler: Göz bebeği olmadan çizilen resimler görme problemi olan çocuklarda ya da güvensiz ve şüpheci çocuklarda görülmektedir.
Ayaklar: Güven isteği, kaygı ile ilgili problemi olan çocuklarda görülmektedir.
Burun: Solunum güçlüğü çeken çocuklarda sıklıkla karşılaşılır. Ya da kokunun çok akılda kaldığı bir olayı anlatan resimde karşılaşılır.
Kulaklar: İşitme problemi olan kuşkucu (başkaları tarafından dinlenme) çocuklarda sıklıkla karşılaşılan bir resimdir.
Cinsel organlar: Saldırganlık ve dürtü kontrolü zayıf çocukların resimlerinde karşılaşılır.
Eksik ve Unutulan Çizgiler: Bazı beden kısımlarının çizilmemesi veya belirgin olmaması
Eller: Güvensizlik, çevreye uyumda güçlük çeken çocukların resimlerinde karşılaşılır.Büyük eller saldırganlık belirtisidir.
Kollar: Kolsuz çizilen bir insan güvensizlik güç ve kuvvet azlığı
Bacaklar: Çocuğun kendini desteksiz ve hareketsiz algılaması
Ayaklar: Kendine güvensizlik yaşayan çocuklarda görülen çizim türü
Burun: Benlik saygısı düşük çocuklarda görülen çizim türü
Ağız: İlişki kurmakta zorluk çeken çocuklarda görülen çizimlerdir.
Çocuklar dış uyaranlara bizden çok daha fazla duyarlıdırlar. Çünkü dünya onlar için yenidir. Etraflarındaki her şeye fazlasıyla dikkat ederler. Özellikle küçük yaşlarda dünyayla aralarındaki en güçlü bağ gözleridir. Renkli ve hareketli nesneler dikkatlerini çeker. Resimli kitaplara bakmaktan hoşlanırlar. Dış dünyaya bu kadar ilgili olan çocuklara renklerin etkisi de küçümsenemez.

RENKLERİN YORUMU

KIRMIZI: İştah açıcı özelliği vardır. Gıda firmalarının birçoğunun logo ve tabelalarında ağırlıklı olarak kırmızıyı tercih etmelerinin sebebi budur. Kırmızı aynı zamanda kan basıncını ve adrenalini artırır. Psikolojik olarak uyanık ve tetikte olmayı teşvik eder. Parlak tonları ve fazla kullanımı aşırı uyarıcılığı dolayısıyla gerginliğe sebep olabilir.Resmi yorumlarken çizimlerle eş değerde gitmek gerekir. Babasını büyük elli ve kırmızı çizen annesini ayaksız ve mor renkte çizen hatta anneye hiç renk kullanmayan çocuğun resmini yorumlamak oldukça kolaydır. Büyük çizilen ellerden saldırganlığı ve kırmızı renkten kan ve şiddeti yorumlayabiliriz.

TURUNCU: Psikolojik olarak neşeyi teşvik eder. Genelde doğa resimlerinde kullanmayı severler.

SARI: Geçicilik ve dikkat çekiciliğin sembolüdür. Taksilerin sarı olmasının sebebi budur. Psikolojik olarak olumluluk ve canlılık özellikleri vardır. PEMBE: Rahat hissettirme etkisi vardır. Kasları gevşetir, duyguları geliştirir. Kız çocuklarının sıklıkla kullandığı bu renk onlarda huzuru yorumlar.

YEŞİL: Güven verir, yaratıcılığı körükler. Uyumlu ve dengeleyici özelliği vardır. Dinlendirir, sakinleştirir.

MAVİ: Sakinlik simgesidir. Kan basıncını düşürür. Batıda intiharı azaltmak için köprü ayakları maviye boyanır. Okulların maviye boyanmasının sebebi de mavinin bu sakinleştirici ve barışçıl etkisidir. Çocuklarda sınırsızlığın özgürlüğün yorumudur mavi.

KAHVERENGİ: Çocukta ki güvensizlik ve uyum problemini yansıtır.

MOR: İç bilinci teşvik eder. Nevrotik duyguları ortaya çıkartır. Hayal gücünü severek kullandığının yorumu olmakla birlikte resmin çizimine bağlı olarak şiddeti de ifade eder.

BEYAZ: Genelde temizlikle ilgilidir.

SİYAH: Karamsar iç dünyasında çatışma yaşayan insan ve şekil çizimlerinde karşılaşılır.
Umarım bu yazımız sizlere çocuğunuzla daha çok vakit geçirmenizi ve onların iç dünyalarına resim yorumlarıyla keyif alarak ulaşmanızı sağlar ve dilerim çocuğunuzun ya da öğrencinizin boya kutusundan kahverengiyi siyahı ve kırmızıyı saklamadan resim yapmasına fırsat verirsiniz.