çocuk gelişimi bilmenin önemi lütfen yardımcı olun yarına yetişmesi gerekiyor

gelişim ile ilgili temel kavramlar lütfen yardımcı olun yarına yetişmesi gerekiyor

ÇOCUĞUN GELİŞİMİNİ BİLMENİN ÖNEMİ:İnsanın gelişimi döllenmeden doğunu, doğumdan da ölümüne kadar durmaksızın sürer gider.Yaşlılık yıllarında boy büyümesinin duraksadığı,kimi kez boy uzunluğunun azaldığı görüldüğünde,insan gelişiminin durduğu sanılır.Oysa;insan hem bedendeki değişmeler,hem de öğrenme yoluyla gelişimini sürdürür.İnsan,canlı kaldığı sürece çevresiyle etkileşerek ve yaşayarak değişir,bir başka değişle gelişir.
Çocuk dünyaya geldiğinde büyüme ve gelişme için büyük bir güce sahip olup önemli ilerlemeler kaydeder.Sevgi, şefkat ve yakınlık ile büyüyen çocuklar normal olarak gelişirler.
Gelişim dönemlerinin incelenmesi ruh sağlığı bakımından da önemlidir.Dönemlerin ortak ruhsal gelişim yolunda gidip gelmediğini anlamaya yardımcı olur.Sağlıklı gelişimindeki sapmaların gözlemlenmesini kolaylaştırır.


GELİŞİMLE İLGİLİ TEMEL KAVRAMLAR

İnsanın nasıl büyüyüp geliştiğini,gelişimin nasıl oluşturduğu açıklaya bilmek için gelişimle ilgili temel kavramaların çoğu kez karıştırıldığı ve birbirinin yerine kullanıldığı görülmektedir.Büyüme,gelişim ,olgunlaşma,öğrenme,hazır bulunuşluk ve eğitim bu kavramlar içerisinde en önemlidir.Bu nedenle bu kavramların açıklanmasının yararlı olacağı düşünülmektedir.
1-BÜYÜME:Çoğu kez birbiriyle karıştırılan “büyüme ve gelişme” sözcükleri,gerçekte birbirinden farklı kavramlar olup,biri diğerinin yerini almaz.
Büyüme, canlı varlığın bedensel yönü ile ilgilidir.Bedenin veya herhangi bir organın “bir durumdan,başka duruma geçişinde görülen bir dizi değişiklik” anlamına gelir.
2-GELİŞİM:Gelişim daha genel kapsamlı bir terimdir.Canlı varlığın bütün yaşamı boyunca geçirdiği bütün değişiklikleri kapsar.Gelişim insanın beden yapısı ,duygusal ve zihinsel özellikler açısından düzenli bir biçimde değişmesi ve istenilen görevleri yapabilecek bir duruma gelmesidir.
3-OLGUNLAŞMA:Gelişim kavramı genellikle olgunlaşma kavramı ile karıştırarak kullanılma eğilimindedir.İnsanlar olgunlaştıkça geliştiklerini düşündükleri için bu iki kavram birbirine karıştırılır.Oysa iki kavramı birbirinden ayırt etmek gerekir.Olgunlaşma,kişinin doğuştan getirdiği potansiyelin zaman içinde ortaya çıkmasını ifade eder.
4-ÖĞRENME:İnsanları diğer canlılardan ayıran en önemli özelliklerinden birisi öğrenme kapasitelerinin oluşudur.Biyolojik bir varlık olarak dünyaya gelen insan,kısa sürede pek çok yeni davranış öğrenir.Önce çevresine bilinçli olarak gülücükler dağıtır,yürümeye,konuşmaya başlar.Sonra giyinmeyi, arkadaşlarıyla oynamayı,okumayı-yazmayı, futbol oynamayı öğrenir.Bireyin yaptığı davranışların büyük bir çoğunluğu öğrenme türüdür.
5-HAZIRBULUNUŞLUK:Olgunlaşma ve öğrenme sonucu kişinin belli davranışları yapabilecek düzeye gelmesidir.Biyolojik olgunlaşmanın yanı sıra,öğrenmeyi gerçekleştirmek ve desteklemek için uygun şekilde düzenlenmiş çevresel faktörleri içerir.
6-EĞİTİM:Eğitim insanlığın doğuşundan beri daima olan,günümüzde de uygarlık düzeyi ne olursa olsun her toplumda süren bir süreçtir.Öğrenmenin oluşturduğu her durumda, insan davranışlarını değiştiren bir eğitim sürecinden söz edilebilir.Eğitim çabalarının genel amacı, yetişmekte olan çocukların ve gençlerin topluma sağlıklı ve verimli bir şekilde uyum yapmalına yardım etmektir.Bu uyumun gerçekleştirilmesi için bireylerin eğitim ve yetenekleri eğitim yolu ile en son sınırına kadar geliştirilir.

alıntı

birde bnları bn görsel olarak yapıcam acaba bu konu ile ilgili resim olanlar bana yardım edebiliemi?

Çocuk Gelişimini Bilmenin Önemi
İnsan gelişimi, döllenme anından ölüme kadar devam eden bir süreçtir. Bir çocuğun büyümesi ve gelişmesi, rahim içine düştüğü andan olgun çağa gelinceye kadar vücudunu oluşturan her bir hücrenin normal ölçüler ve orantılar içinde büyümesi, iş ve görev yönünden gelişim göstermesi demektir. Gelişme; bedende, zihinde, duygularda ve hareketlerde kendini
gösterir. Bir alandaki gelişme diğer alanı da ilgilendirir; gelişim alanları birbirinden bağımsız değildir.
İnsanın gelişimi sürekli olmakla birlikte, bu sürekliliğin hızı her yaşta aynı değildir.
Örneğin döllenmeden doğuma kadar olan evrede büyüme hızlıdır. 2 yaşına kadar olan sürede büyüme hızı doğumdan önceki evreye göre daha yavaş; ancak iki yaşından sonraki evreden daha hızlıdır. Beden gelişimi 4 yaşına kadar çok hızlıdır. 12-14 yaşlar arasında beden gelişiminde yeniden görülen hızlanma ilk yaşlardaki kadar hızlı değildir. Duyu organları 3 yaşına kadar görevlerini yapabilecek duruma gelir. Çocuk 6 yaşına kadar sinir sistemi
gelişiminin, yetişkinlikte ulaşacağı düzeyin yüzde doksanını tamamlar. Okul çağına kadar birçok kişilik özellikleri çocukta yerleşmeye ve kökleşmeye başlar.
İnsan gelişimi döllenmeden ölüme kadar devam eden bir süreçtir.
Her gelişim döneminin kendine özgü bazı ihtiyaçları vardır. Çocuğun kişiliğinin
temelinin atıldığı 2 yaşına kadarki dönemde sevgi ve ilgi çok önemlidir. Çocuklar gelişimsüreçlerinde bazen sorun olarak kabul ettiğimiz davranışlar sergileyebilir. Bu davranışlarısorun olarak kabul etmeden önce, çocuğun içinde bulunduğu dönemin özellikleri göz önünde
bulundurulmalıdır.
Ø Çocuğun Gelişiminin Özelliklerini Bilmek
· Ebeveyn ve eğitimcilerin çocuklardan beklentilerinin gerçekçi düzeyde
olmasını sağlar. 2 yaşındaki çocuktan düzgün konuşmasını, 4 yaşındaki
çocuktan yazı yazmasını beklemek gerçekçi beklentiler olmaz.
· Aynı yaş grubundaki çocuklar arasında bireysel farklılıklar olabileceğini
göz önünde bulundurmamıza yardımcı olur.
· Çocukların davranışlarının nedenlerini düşünerek gelişim özelliklerine
göre daha doğru yönlendirme yapmamızı sağlar.
· Yetişkin çocukların davranışlarını tek bir nedene bağlamak yerine
alınacak önlemler konusunda yönlendirir. Örneğin anne-baba ya da
eğitimcilerin, çocukların başarısızlıklarının sadece zekaya bağlı olduğu
düşüncesinden alıkoyar.
· Anne-baba ve eğitimcilerin çocuklardan beklentilerini, onların gelişim
düzeylerine uygun planlamasında yardımcı olur.
· Her gelişim döneminin farklı ihtiyaçları olduğu, çocukların sağlıklı ve
istenen bir biçimde gelişebilmeleri için bu ihtiyaçların karşılanması
gerektiği konusunda yetişkini yönlendirir.
· Çocuğun ve gencin kendisi tanıma sürecinde rehber olabilmemizi sağlar.
Çocuk gelişirken büyür ve dünyayı tanır
KİŞİNİN KENDİNE VE YAŞAMA BAKIŞININ TEMELLERİ ÇOCUKLUKTA ATILIR.
Psikolog N. Branden
2.2. Gelişim ile İlgili Temel Kavramlar
İnsanın nasıl büyüyüp geliştiğini, gelişimin nasıl oluştuğunu açıklayabilmek için
gelişimle ilgili temel kavramları bilmemiz gerekir. Bu kavramların en önemlileri:
Ø Büyüme
Ø Gelişim
Ø Olgunlaşma
Ø Öğrenme
Ø Hazır bulunuşluk
Ø Eğitim
13
Ø Büyüme
Bedenin boy ve ağırlık yönünden artışı, organların
belli bir düzeye gelinceye kadar geçirdikleri biçim, hacim
ve ağırlıkla ilgili değişimleri kapsar. Büyüme bedende
gerçekleşen sayısal değişikliktir. Kilo ve boy artışı gibi…
Büyüme; boyca, ağırlıkça, kemiklerde büyüme, kaslarda
büyüme, beden oranı ve biçiminin değişimi şeklinde
gerçekleşir. Çocuk sadece fiziksel olarak büyümekle
kalmaz, aynı zamanda iç organlarının yapı ve
büyüklüğünde de değişimler olur. Büyüme gelişimin her
yönüyle ilgilidir. Vücudun bütün organlarında bazen hızlı
bazen de yavaş artışlar olur.
Resim 2.4: Büyüme gelişimin her yönüyle ilgilidir
Büyümenin en hızlı olduğu dönemler intrauterin yaşam, doğumdan sonraki ilk yıl ve
ergenlik yıllarıdır. Büyümenin sabit ve kısmen yavaş seyrettiği dönemler ise 3 - 4 yaş, 9 - 10
yaş aralığıdır.
Doğumdaki Ağırlıkla İlişkili Olarak Ortalama Ağırlık ( kg )
Yaş Ağırlık ( kg )
Doğumda 2,26 3,17 4,08
6 ay 6,58 7,48 8,39
1 yaş 9,07 9,52 10,43
2 yaş 10,89 12,02 13,15
3 yaş 12,93 14,06 14,97
4 yaş 15,42 16,56 17,92
5 yaş 17,46 18,37 19,73
6 yaş 19,05 20,18 21,78
7 yaş 20,86 22,00 23,59
8 yaş 22,45 24,95 25,86
14
Doğumdaki Ağırlıkla İlişkili Olarak Ortalama Boy ( cm )
Doğumdaki
Ağırlık 2,26 kg 3,17 kg 4,08 kg
Yaş Uzunluk ( cm )
2 yaş 82,6 85,1 87,6
3 yaş 90,2 92,7 95,2
4 yaş 96,5 100,3 104,1
5 yaş 104,1 108,0 109,2
6 yaş 110,5 113,0 114,3
7 yaş 118,1 119,4 120,6
8 yaş 120,6 124,5 127,0
Ø Büyüme ve Gelişim ile ilgili önemli noktalar
Ø Hareketli çocuklar daha zayıftır.
Ø Ortalama olarak erkek bebekler, kızlara göre tüm beden oranları bakımından
biraz daha büyüktürler.
Ø Kızlar ve erkekler benzer büyüme modeline sahiptir. Kol ve bacaklar gövdeden
daha önce büyürler.
Ø Egzersizin, kemiğin uzaması ve genişliğinin artması üzerinde etkisi olduğu ileri
sürülmektedir.
Ø Hastalıklar, başlangıç zamanı, şiddeti ve süresine bağlı olarak büyümeyi
olumsuz yönde etkiler.
Ø Kutup bölgelerinde doğan ve yetişen çocuklar, daha yuvarlak hatlara sahiptirler
ve daha yavaş büyürler.
Ø 8. yaşta erkek çocuklarının ortalama boy uzunluğu, kızlardan 1 cm kadar daha
uzundur.
Ø Günümüz çocukları 100 yıl öncesine göre daha uzun, daha ağır ve daha
olgundurlar.
Ø Boyda uzama ilkbahar aylarında hızlanır, ağırlık artışı sonbaharda görülür.
Ø Doğumdan itibaren incelendiğinde başın en hızlı gelişen organ olduğu gözlenir.
Ø Bedence büyümenin hızı, sosya - ekonomik koşullara, ve beslenmeye büyük
ölçüde bağlıdır.
15
Resim 2.5: Yaşamın ilk yılında boy ve ağırlıkta hızlı bir artış vardır
0-36 Ay Erkek ve Kız Çocukların Büyüme Eğrileri
0-36 Ay Erkek Çocuklarının Boy ve Kilo Büyüme Eğrisi
16
0-36 Ay Kız Çocuklarının Boy ve Kilo Büyüme Eğrisi
Ø Gelişim
Gelişim, vücut organlarının görevlerini yapabilecek şekilde faklılaşması ve organlar
arasında iş birliğinin kurulmasıdır. Gelişim, insanın beden yapısının, duygusal ve zihinsel
özellikler bakımından düzenli bir biçimde değişmesi ve istenen görevleri yapabilecek bir
duruma gelmesidir. Gelişimde sürekli yeni davranışlar edinme ve bu davranışları daha önce
edindiği davranışlar ile bütünleştirme süreci devam eder. Bedensel, duygusal ve zihinsel
özellikler birbiriyle ilişkili olarak bütünlük göstererek değişir.
Gelişim, daha kapsamlı ve genel bir terimdir. Canlı varlığın bütün yaşamı boyunca
geçirdiği bütün değişiklikleri kapsar. Davranış bilimlerinde gelişme, bireyin algılama,
hissetme ve hareket kapasitelerinin koordinasyonundaki ilerlemedir. Bu ilerlemede biyolojik
açıdan büyüme ve olgunlaşma önemli kavramlardır. Öğrenme ve hazır olmada gelişim
kavramlarının sınırları içinde yer alır.
İnsan gelişiminin biyolojik açıdan amacı, tüm canlılarda olduğu gibi birey olarak
kendi yaşamını ve tür olarak da kendi soyunu sürdürmektir.Ruhsal açıdan ise insan benliğini
bulmaya, çevreye uyum sağlamaya ve kişiliğini geliştirmeye çalışarak mutlu olmayı amaçlar.
Bu amaçlar için insan bedensel, devinsel, bilişsel, duygusal cinsel, toplumsal, törel yönden
kendini geliştirme çabasına girer.
17
Gelişim büyüme ile karıştırılmaması gereken bir kavramdır. Büyüme daha çok fiziksel
özellikler için kullanılırken, gelişim fiziksel özelliklerin de yanı sıra diğer ( psikolojik )
özellikleri de kapsayacak şekilde kullanılır. Örneğin; kişilerin vücutları büyür, zihinleri
gelişir; ama büyümez. Gelişim, büyüme, olgunlaşma ve öğrenmenin sonucunda gerçekleşir.
Resim 2.6: Gelişim; büyüme, olgunlaşma ve öğrenmenin sonucunda gerçekleşir
Gelişim kavramı, genellikle olgunlaşma kavramı ile karıştırılarak kullanılabilir.
İnsanlar olgunlaştıkça geliştiklerini düşündükleri için olsa gerek iki kavramı birbirinden çok
fazla ayırt edemezler. Olgunlaşma kişinin doğuştan getirdiği potansiyelin zaman içinde
ortaya çıkmasını ifade eder. Bu anlamda kişinin herhangi bir çaba göstermesine gerek
yoktur. O kendiliğinden meydana gelen bir süreçtir. Bir meyvenin olgunlaşması için
meyvenin çaba göstermesine gerek yoktur. Kişinin olgunlaşması da benzer bir şekilde
zamanla meydana gelir. Gelişme ise biraz daha farklı bir olayı ifade eder.
Gelişim olgunlaşmayı da içerir. Doğumdan ölüme kadar kişinin geçirmiş olduğu
değişiklikleri anlatır. Başka bir ifadeyle her olgunlaşma gelişimdir; ama her gelişim
olgunlaşma değildir. Hatta gelişim için bireyin çabasına gerek duyulur.
Gelişim başka bir açıdan gerileme ve duraklama kavramları ile de karşılaştırılabilir.
Bir değişiklik, önceki duruma göre üç durumu ifade edebilir. Eğer daha kötü bir duruma
geçişi gösteriyor ise aynı düzeydeki başka bir duruma geçişi, değişikliğin olmadığını ifade
ediyorsa duraklama, daha iyi bir duruma geçişi ifade ediyorsa gelişme olarak nitelenir. Bu
açıdan bakıldığında gelişim kavramı kendi içinde bir değer ölçüsü barındırır. İyi bir değer
yargısıdır. Bu anlamda gelişim bizim iyi olarak gördüğümüz bir duruma geçişi ifade eder.
Gelişim ile ilgili olarak ele alınması gereken diğer bir özellik de gelişimin tek yönlü bir süreç
oluşudur. Aksi halde gerileme olur. Bazı olağanüstü kaza durumlarında normal dışı bir
şekilde böyle bir olgudan söz edilebilir. Normal yollar ile böyle bir durum meydana gelmez.
Kazanılan özellikler gelişim içinde aşılabilir, değiştirilebilir, kaldırılabilir.
18
YETİŞKİNLERİN ÇOCUĞA VERECEĞİ ŞEY, ÇOCUĞUN DOĞARKEN BİRLİKTE
GETİRDİĞİ BÜTÜN İÇGÜDÜLERE, TEPKİLERE, YETENEKLERE BİÇİM VE
RENK VEREBİLMEKTİR.
A. Adler
Resim 2.7: Gelişim tek yönlü bir süreçtir
Ø Olgunlaşma
Olgulaşma, bireyin bir işi yapabilecek düzeye ulaşmasıdır. Kalıtım ve çevre
koşullarının etkileşimi sonucu bireyin belirgin olgunluk düzeylerine ulaşmasını sağlayan
biyolojik değişimdir. Olgunlaşma, kişinin doğuştan getirdiği potansiyelin zaman içinde
ortaya çıkmasını ifade eder. Bu anlamda kişinin herhangi bir çaba göstermesine gerek
yoktur. Olgunlaşma kendiliğinden meydana gelen bir süreçtir, bir organın görevini
yapabilecek düzeye ulaşması için geçirdiği biyolojik değişmelerdir. Bu tür değişmelerde
öğretme eyleminin etkisi yoktur. Çocuğun biberonunu tutabilmesi, emeklemesi, yürümesi,
yazı yazmayı öğrenmesi gibi gelişim görevleri, bu görevleri yapacak organların kendi
kendilerine dışardan bir etki olmadan gelişmesine bağlıdır.
19
Resim2 8: Çocukların belli bir olgunlaşma biçim ve hızı vardır
Çocukların belli bir olgunlaşma biçim ve hızı vardır. Dışarıdan etkiler ile bu gelişmeyi
hırlandıramayız. Bu nedenle çocuk bazı gelişim görevlerini beklenen yaşlarda yapamıyorsa
zorlanmamalı beklenmelidir Örneğin; çocuk yürüyebilmek için yürümenin gerektirdiği
biyolojik olgunluğa erişmemiş ise zorlansa da yürüyemez. Birey öğrenmeden de belli
olgunlaşma düzeyine ulaşabilir. Bir çocuk, yürüme olgunluğuna erişmedikçe yürüyemez,
konuşma olgunluğuna ulaşmadıkça konuşamaz. Bunun gibi gözleri, sinirleri, elleri ve
benzerleri yönünden okumanın gerektirdiği olgunluk düzeyine erişememiş bir çocuk da
okuyamaz. Küçük bir çocuğun eli ve parmakları top tutmayı öğrenecek kadar olgulaşmış
olduğu halde; kalem tutmak için olgulaşmamış olabilir. Bu nedenle hazır olmada hem
olgunlaşma hem de öğrenmenin önemli rolü vardır.
Ø Öğrenme
Öğrenme, tekrar ya da yaşantı yoluyla organizmanın davranışlarında meydana gelen
oldukça kalıcı/sürekli değişikliklerdir. İnsanları diğer canlılarda ayıran en önemli
özelliklerden biri öğrenme kapasitelerinin oluşudur. Biyolojik bir varlık olarak dünyaya
gelen insan, kısa sürede pek çok yeni davranış öğrenir. Önce çevresine gülücükler dağıtır.
Yürümeye konuşmaya başlar. Daha sonraları giyinmeyi, arkadaşları ile oynamayı, okumayıyazmayı
öğrenir.Bireyin yaptığı davranışların büyük bir çoğunluğu öğrenme ürünüdür. Belli
bir dili konuşmak, alışkanlıklar ve tutumlar kazanmak, belirli kişilik özelliklerini oluşturmak,
dünyayı algılamada farklı yaklaşımlar geliştirmek hep öğrenme yoluyla olur.
20
Resim 2.9: Bireyi başkalarından ayıran en önemli özellik öğrenmedir
Bir davranışın öğrenme olup olmadığı aşağıdaki sorular ile anlaşılabilir.
Ø Tekrar veya yaşantı yoluyla mı olmuştur?
Ø Davranışta değişiklik meydana gelmiş midir?
Ø Değişiklik oldukça kalıcı mıdır?
Ø Bu sorulardan herhangi birisine hayır cevabı veriliyor ise, o davranış öğrenme
değildir. Özellikle tekrar ya da yaşantı yoluyla edinilmeyen davranış
değişikliklerine birtakım psikolojik rahatsızlıklar ve tikler verilebilir. Bu
durumlarda davranış değişikliği meydana gelir ve oldukça kalıcıdır; ancak
öğrenme olarak nitelendirilemezler. Davranış değişikliği kalıcı olmadığı zaman
yine öğrenme olarak nitelendirilemez. Yolda giderken düşen birinin, düşme
davranışı öğrenme olarak nitelendirilemez. Bu durumda davranış değişikliği
vardır; ama kalıcı olmadığı için öğrenme denemez.
Ø Hazır Bulunuşluk
Hazır bulunuşluk, olgunlaşmadan daha geniş ve kapsamlı bir kavramdır. Hazır olma
olgunlaşma ve öğrenmenin etkileşiminin bir ürünüdür. Hazır olma konusunda en önemli
güçlük bu konuda kullanılan gelişme, büyüme ve olgunlaşma gibi değişmelere verilen farklı
anlamlardan doğmaktadır. Bilim adamlarına göre hazır olma, olgunlaşmanın bir işlevidir.
Olgunlaşma zaman içinde kendiliğinden oluşur. Bu görüşe göre öğrenmeler için zorunlu bir
olgunlaşma düzeyi vardır. Dıştan etkiler ile bu düzeye ulaşılamaz. Hazır bulunuşluk,
olgunlaşma ve öğrenme sonucu kişinin belli davranışları yapabilecek düzeye gelmesidir.
Bireyin bir işi yapabilmesi için gereken olgunlaşmaya erişmesinin gerekliliği yanında bu iş
21
için gereken ön bilgi, beceri ve tutumu da kazanmış olması gerekir. Hazır bulunuşluk,
böylece hem olgunlaşma kavramını hem de bir işi için gerekli ön yeterliği kapsamaktadır.
Resim 2.10: Hazır olma olgunlaşmanın bir işlevidir
Ø Eğitim
Eğitim insanlığın doğuşundan beri daima olan, günümüzde de uygarlık düzeyi ne
olursa olsun her toplumda devam eden bir süreçtir. Eğitim, bireyin bireyselleşmesini sağlamaya çalışır. Eğitim çabalarının genel amacı, yetişmekte olan çocukların ve gençlerin topluma sağlıklı ve verimli bir şekilde uyum sağlamalarına yardım etmektir.Uygar
toplumların sosyal yaşamlarını sürdürebilmeleri için çeşitli kurumlar geliştirilmiştir.
Eğitimin kurumsallaşması için de okullar kurulmuştur. Ancak eğitimi okullar ile sınırlamak doğru olmaz. Eğitim bireyin bütün yaşamı boyunca sürmekte, okul dışında ve içinde yaşam boyunca edindiği tecrübelerin bütününü kapsamaktadır.
Çocuğun gelişimini bilmek, anlamak onun eğitimi için gerekli ortamın
hazırlanmasında taban oluşturur. Eğitim programları bireyin gelişim özelliklerine uygunbiçimde, onun belli öğrenmeleri gerçekleştirmeye hazır olmaları dikkate alınarak yapılır.

alıntı meb