Milli Eğitim Bakanlığı, zorunlu hizmet yerlerini önceki yönetmeliklerde il ve ilçe bazında belirlemekte iken 06.05.2010 tarihinde Resmi Gazetede yayınlanan Millî Eğitim Bakanlığı Öğretmenlerinin Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliği ile bu uygulamayı değiştirmiştir. Bu uygulamadan 2 Yıla 1 Kademe konusu da direkt olarak etkilenmiştir. 6.5.2010 tarihinden önce Bakanlık Öğretmen kadrolarında göreve başlayan hiçbir personel iki yıla bir kademe hakkından faydalanamayacaktır.

Bu etkilenmenin nasıl olduğunu “MEB'de, 2 yıla 1 kademe uygulaması değişti” haberimizde ayrıntısı ile dile getirmiş ve “Zorunlu hizmet bölgesinde sözleşmeli öğretmen iken kadrolu olarak zorunlu hizmet bölgesine atanan öğretmenlerin iki yıl bir kademe alıp almayacağı, konusunda Milli Eğitim Bakanlığından bir açıklama ve yeni duruma göre iki yıla bir kademe uygulamasının nasıl olacağını açıklayan bir genelge yayınlaması beklenmektedir.” Demiştik.

Aynı konuda “MEB, 2 yıla 1 kademe uygulamasında görüş bekliyor” haberimizde Türk Eğitim Senin Bakanlığa başvurusu üzerine, Milli Eğitim Bakanlığı Personel Genel Müdürlüğünün 12.11.2010 tarih ve 49196 sayılı yazıları ile 06.05.2010 tarihinde yürürlüğe giren Öğretmen Atama ve Yer Değiştirmelerine İlişkin Yönetmeliğin ardından kademe ilerlemesi hakkında tereddütler yaşandığı ve bu nedenle Maliye Bakanlığı ile Devlet Personel Başkanlığından görüş sorulduğu ve adı geçen kurumlardan cevap alınması halinde Valiliklere gerekli bilginin verileceğini belirtmiştik.

Milli Eğitim Bakanlığı Maliye Bakanlığı Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğünden “64 üncü maddenin uygulanması” hakkında aldığı görüş yazısını 04.02.2011 tarihli, 7912 sayılı yazıları ile Milli Eğitim Müdürlüklerine bildirdi.

Milli Eğitim Bakanlığı Personel Genel Müdürlüğünün 04.02.2011 tarihli, 7912 sayılı ve “64 üncü maddenin uygulanması” konulu yazılarında;

“Bilindiği gibi, Millî Eğitim Bakanlığı Öğretmenlerinin Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliği 06.05.2010 tarih ve 27573 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Söz konusu Yönetmeliğin 27 nci maddesi ile anılan yönetmeliğin yayımı tarihinden sonra Bakanlığımıza bağlı öğretmen kadrolarında göreve başlayanların zorunlu bölge hizmeti ile yükümlü olacakları ve bu yükümlülüklerini eğitim kurumu bazında tamamlamaları hükme bağlanarak, Millî Eğitim Bakanlığına Bağlı Eğitim Kurumları Öğretmenlerinin Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliği hükümlerine göre kalkınmada birinci derecede öncelikli yöreler kapsamında bulunan illere zorunlu bölge hizmeti yükümlülüğünü tamamlamak üzere atanan ve halen bu illerde görevlerine devam etmekte olan öğretmenler, zorunlu çalışma yükümlülüklerini tamamlayıp tamamlamadığına bakılmaksızın muafiyet kapsamına alınmışlardır.

Bu durumda, gerek Millî Eğitim Bakanlığı Öğretmenlerinin Atama ve Yer Değiştirme yönetmeliğin yürürlüğe girdiği 06.05.2010 tarihinden sonra gerekse Millî Eğitim Bakanlığına Bağlı Eğitim Kurumları Öğretmenlerinin Atama ve Yer Değiştirme yönetmeliğinin yayımı tarihi olan 11.06.2000 tarihinden sonra ilk defa Bakanlığımız kadrolarında göreve başlayan öğretmenler hakkında, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun değişik 64 üncü maddesinin son fıkrası hükmünün uygulanması hususunda tereddüde düşülmesi üzerine, uygulamada birlik ve beraberliğin sağlanması bakımından uygulamaya esas teşkil etmek üzere Maliye Bakanlığı ve Başbakanlık Devlet Personel Başkanlığından görüş istenilmiştir.

Maliye Bakanlığı Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğünden alınan cevabi yazının bir örneği ekte gönderilmiş olup, ilgililer hakkında söz konusu yazı doğrultusunda işlem yapılması gerektiği değerlendirilmektedir.” açıklamasında bulundu.

Milli Eğitim Bakanlığı Personel Genel Müdürlüğünün 04.02.2011 tarihli, 7912 sayılı ve “64 üncü maddenin uygulanması” konulu yazıları ekinde yer alan Maliye Bakanlığı Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğünün 28.01.2011 tarihli, 1116 sayılı ve “64 üncü maddenin uygulanması” konulu yazılarında ise “İlgi yazılarınız ve eklerinin incelenmesinden, 6/5/2010 tarihli ve 27573 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Milli Eğitim Bakanlığı Öğretmenlerinin Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliği ile bu Yönetmeliğin yayımı tarihi olan 6/5/2010 tarihinden önce Bakanlık öğretmen kadrolarında göreve başlayanların zorunlu çalışma yükümlülüklerinin kaldırıldığı; anılan Yönetmelik ile hizmet bölgelerinin belirlenmesine ilişkin mevzuatta değişiklik meydana geldiği ve yeni mevzuat uyarınca hizmet bölgesine dahil hizmet alanlarının her 3 yılda bir yapılacak değerlendirmeler sonucunda yeniden belirleneceği ve buna göre zorunlu çalışma kapsamında atanılan eğitim kurumunun zorunlu çalışma yükümlülüğü kapsamından çıkarılabileceği; ayrıca bazı durumlarda personelin zorunlu çalışma yükümlülüğü öngörülen kurumlarda zorunlu çalışma yükümlülüğünü yerine getirmek üzere görev yapmakta iken, isteği üzerine veya isteği dışında zorunlu çalışma yükümlülüğü kapsamı dışındaki bir eğitim kurumunda görevlendirildiği belirtilerek, bu durumlarda 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 64 üncü maddesinin uygulanması hususunda tereddüde düşüldüğü anlaşılmaktadır.

Bilindiği üzere, 657 sayılı Kanunun 64 üncü maddesinin son fıkrasında; “... 72 nci madde gereğince belirli bir süre görev yapmak üzere mecburi olarak sürekli görevle atanan Devlet Memurlarından kalkınmada 7 inci derecede öncelikli yörelerde bulunanlara (Erzurum ve Artvin İl'leri dâhil) bu yörelerde fiilen çalışmak suretiyle başarılı geçirilen her iki yılın karşılığında aylık derecelerinin yükseltilmesinde dikkate alınmak üzere ayrıca bir kademe ilerlemesi daha verilir. Yıllık izinde geçirilen süreler fiilen çalışılmış sayılır. İki yıldan az süreler dikkate alınmaz.” hükmüne yer verilmiştir.

Yine aynı Kanunun. “Yer değiştirme suretiyle atanma” başlıklı 72 nci maddesinin birinci fıkrası ile; “Kurumlarda yer değiştirme suretiyle atanmalar; hizmetlerin gereklerine, özelliklerine, Türkiye’nin ekonomik, sosyal, kültürel ve ulaşım şartları yönünden benzerlik ve yakınlık gösteren iller gruplandırılarak tespit edilen bölgeler arasında adil ve dengeli bir sistem içinde yapılır.” şeklinde düzenleme yapılmıştır.

Bakanlığımızca yayımlanan 13.8.1990 tarihli ve 113 Seri No’lu Devlet Memurları Kanunu Genel Tebliğinin “3-Kalkınmada 1 inci Derecede Öncelikli Yörelerde 2 yılda Bir Terfi İmkânı” başlıklı maddesiyle de konuya açıklık getirilerek bu imkândan sadece atama ve yer değiştirme yönetmelikleri gereği zorunlu olarak, bu yörelerde görev yapanların yararlanacağı, zorunlu yer değiştirmeye tabi olmayan personelin bu imkândan yararlanamayacağı açıklanmıştır.

Diğer taraftan, yine Bakanlığımızca yayımlanan 26.9.1997 tarihli ve 150 Seri No'lu Devlet Memurları Kanunu Genel Tebliğinin üçüncü fıkrasında; “657 sayılı Kanunun 64 üncü maddesinin yukarıda belirtilen son fıkrası hükmünün uygulanabilmesi için ataması yapılan personelin;

—Atama ve yer değiştirme yönetmeliğine göre zorunlu atamaya tabi personel olması,

—Görev yapmakla olduğu yerin kalkınmada 1 inci derecede öncelikli yöreler (Erzurum ve Artvin illeri dâhil) olması,

—Kalkınmada 1 inci derecede öncelikli yörelerde (Erzurum ve Artvin illeri dâhil) fiilen görev yaptığı sürenin yıllık izin süresi dâhil iki yıldan az olmaması,

—Görev süresince olumlu sicil almış olması,

şartlarını birlikte taşıması gerekmektedir.” denilerek 657 sayılı Kanunun 64 üncü maddesinin son fıkrası hükmünden yararlanabilmek için gerekli şartlar belirtilmiştir.

Öte yandan, 6/5/2010 tarihli ve 27573 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Milli Eğitim Bakanlığı Öğretmenlerinin Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliğinin “Zorunlu çalışma yükümlülüğü süreleri” başlıklı 27 nci maddesinde; “Türkiye üç hizmet bölgesine ve altı hizmet alanına ayrılmıştır. Bunlardan 4, 5 ve 6 ncı hizmet alanları öğretmenlerin zorunlu çalışma yükümlülüklerini yerine getirecekleri hizmet alanlarıdır.

Bu Yönetmeliğin yayımı tarihinden sonra Bakanlık öğretmen kadrolarında göreve başlayanlar;

a)Üçüncü hizmet bölgesi içindeki illerin 4 üncü hizmet alanındaki eğilim kurumlarında en az 5 yıl, 5 inci hizmet alanındaki eğilim kurumlarında en az 4 yıl, 6 ncı hizmet alanındaki eğilim kurumlarında en az 3 yıl,

b)İkinci hizmet bölgesi, içindeki illerin 4 üncü hizmet alanındaki eğilim kurumlarında en az 6 yıl, 5 inci hizmet alanındaki eğitim kurumlarında en az 5 yıl, 6 ncı hizmet alanındaki eğilim kurumlarında en az 4 yıl,

c)Birinci hizmet bölgesi içindeki illerin 4 üncü hizmet alanındaki eğilim kurumlarında en az 7 yıl, 5 inci hizmet alanındaki eğilim kurumlarında en az 6 yıl, 6 ncı hizmet alanındaki eğitim kurumlarında en cız 5 yıl,

çalışmakla yükümlüdürler.

Zorunlu çalışma yükümlülüğü öngörülen hizmet alanlarında görev yapan zorunlu çalışma yükümlüsü öğretmenlerden herhangi, bir nedenle görev yeri değiştirilenler, atandıkları yer için öngörülen zorunlu çalışma süresine tabi tutulurlar. Bunların zorunlu çalışma yükümlülüğünün hesabında daha önce görev yaptıkları zorunlu çalışma yükümlülüğü öngörülen eğilim kurumunda geçen, hizmet, süreleri, birlikle değerlendirilir.”denilmek suretiyle, zorunlu çalışma yükümlülüğü kapsamına nerelerin dâhil olduğu açıklanmış ve zorunlu çalışma yükümlülüğünün Bakanlığınız kadrolarına 6.5.2010 tarihinden sonra ilk defa atanan öğretmenler için geçerli olduğu hükme bağlanmıştır. Aynı yönetmeliğin “Zorunlu çalışma süresinden sayılacak süreler” başlıklı 31 inci maddesinin birinci fıkrasında ise; “Zorunlu çalışma yükümlülüğüne tabi öğretmenlerin, zorunlu çalışma. Yükümlülüğü öngörülen hizmet alanlarındaki eğitim kurumlarında fiilen öğretmen olarak geçirdikleri süreler zorunlu çalışma süresinden sayılır.” denilerek, zorunlu çalışma yükümlülüğünü yerine getiriyor sayılabilmek için zorunlu çalışma yükümlülüğü kapsamındaki eğitim kurumlarında iken öğretmen olarak görev yapıyor olmak gerektiği belirtilmiştir.

Ayrıca, konuya ilişkin olarak 150 Seri No'lu Devlet Memurları Kanunu Genel Tebliğinin dördüncü fıkrasının 3 üncü maddesinde;


“Anılan fıkra uyarınca sadece yıllık izinde, geçirilen surelerin fiilen çalışılmış sayılması gerekliğinden,

a)657 sayılı Kanun uyarınca mazeret izni, hastalık izni ve aylıksız izin kullanılan süreler,

b)657 sayılı Kamımın 62 nci maddesi uyarınca kullanılan yol suresi,

c) Kalkınmada 1 inci derecede öncelikli yörelerde (Erzurum ve Artvin illeri dahil) sürekli görev yapan Devlet memurlarının vekalet, geçici görev, hizmet içi eğitim ve benzeri nedenlerle geçici olarak bölge dışına gönderilmeleri halinde bölge dışında geçen süreler, kademe ilerlemesi uygulanmak üzere değerlendirilecek iki yılın hesabında dikkate alınmayacaktır.” şeklinde açıklamaya yer verilmiştir.

Diğer taraftan, adı geçen yönetmeliğin yukarıda bahsedilen 31 inci maddesinin beşinci fıkrasında; “Zorunlu çalışma yükümlülüğü öngörülen eğitim kurumları arasına alınan ancak ' dalıcı sonra yapılan değerlendirmeler sonucu zorunlu çalışma yükümlülüğü kapsamı dışına çıkarılan eğilim kurumlarında görevli öğretmenlerin bu kurumlarda görev yaptıkları sürece bu kurumlarda geçirmiş oldukları hizmet süreleri zorunlu çalışma süresinden sayılır.” hükmüne yer verilmiştir.

Buna göre,

1) 657 sayılı Kanunun 64 üncü maddesinin son fıkrası hükmünden yararlanmanın öncelikli şartı atama ve yer değiştirme yönetmeliğine göre zorunlu atamaya tabi personel olmak olduğundan, zorunlu çalışma yükümlülükleri kaldırılmış olan ve adı geçen yönetmeliğin 6.5.2010 tarihinden önce Bakanlık Öğretmen kadrolarında göreve başlayan personelin anılan fıkra hükmünden yararlanamayacağı,

2) Zorunlu atamaya tabi olan ve kalkınmada 1 inci derecede öncelikli yöreler kapsamındaki illerden birisinde bulunan ancak zorunlu çalışma yükümlülüğü öngörülmeyen bir kuruma ataması yapılan personelin, 657 sayılı kanunun 64 üncü maddesinin son fıkrasında yer alan “72 nci madde gereğince belirli bir süre görev yapmak üzere, mecburi olarak sürekli görevle atanmış olma” şartına sahip olmayacağından, anılan fıkra hükmünden yararlanamayacağı,

3) Zorunlu çalışma yükümlülüğü öngörülen bir kuruma zorunlu atamaya tabi olarak atanıp bu kurumda zorunlu görevini yerine getirmek üzere çalışmakta iken, isteği üzerine veya isteği dışında zorunlu çalışma yükümlülüğü kapsamı dışındaki bir eğitim kurumunda görevlendirilen personelin görevlendirildiği kurumda geçen sürelerinin, 150 Seri No'lu Devlet Memurları Kanunu Genel Tebliğinin dördüncü fıkrasının 3 üncü maddesinin (c) bendi ile yukarıda adı geçen yönetmeliğin 31 inci maddesinin birinci fıkrasının “zorunlu çalışma yükümlülüğü öngörülen hizmet alanlarındaki eğitim kurumlarında fiilen öğretmen olarak geçirdikleri sürelerin zorunlu çalışma süresinden sayılacağı” na ilişkin hükmü gereğince, 64 üncü maddenin son fıkrası hükmü uyarınca kademe ilerlemesi uygulanmak üzere değerlendirilecek iki yılın hesabında dikkate alınmayacağı,

4) Zorunlu çalışma yükümlülüğü öngörülen eğitim kurumları arasında yer almaktayken, yapılan değerlendirmeler, sonucu zorunlu çalışma yükümlülüğü kapsamı dışına çıkarılan eğitim kurumlarında görevli personelin, adı geçen yönetmeliğin 31 inci maddesinin beşinci fıkrası gereğince 64 üncü maddenin son fıkrası hükmünden yararlandırılması gerektiği,

değerlendirilmektedir.” açıklamasında bulunuldu.

Bu hükümler ışığında 6.5.2010 tarihinden önce Bakanlık Öğretmen kadrolarında göreve başlayan hiçbir personel iki yıla bir kademe hakkından faydalanamayacaktır.

Ahmet Kandemir

Memurlar.net Öğretmenler Bölüm Sorumlusu