Okul Öncesi Eğitimde İstanbul-şırnak Aynı
18/06/2010 7:35
İstanbul okul öncesinde yüzde 30'luk okullaşmayla Şırnak, Hakkâri gibi illerle aynı. Her gün 2 bin öğrenci okulu bıraktı. 15-19 yaş arası kızların yarısı, erkeklerin dörtte biri ne okuyor ne çalışıyor
ERTAN KILIÇ
İSTANBUL - Eğitim Reformu Girişimi’nin (ERG) 2009 yılı ‘Eğitim İzleme Raporu’, eğitimin iç karartıcı tablosunu bir kez daha gözler önüne serdi: İstanbul’un dört-altı yaş arası okullaşma oranı Şırnak, Gaziantep, Hakkâri, Mardin ve Ağrı ile aynı ve yüzde 30’un altında. 15-19 yaş arasındaki kızların yüzde 50’si, erkeklerin ise yüzde 26’sı ne çalışıyor ne de okuyor. Her gün 2 bin öğrenci okuldan ayrılmış. Raporda, “Öğrencilerin okulu terk etmeleri bize ülke olarak ortaöğretimde kötü şeyler yaptığımızı gösteriyor” denildi.
Üçüncüsü açıklandı
Eğitim Reformu Girişimi tarafından her yıl hazırlanan Eğitim İzleme Raporu’nun üçüncüsü, Sabancı Üniversitesi’nin Karaköy’de bulunan İletişim Merkezi’nde açıklandı. ERG’nin Milli Eğitim Bakanlığı verileri, TÜİK hanehalkı anketi verileri ve 138 öğrenci ile yüz yüze görüşerek hazırladığı ‘Eğitim İzleme Raporu 2009’ çarpıcı sonuçlar ortaya çıkardı. ERG Koordinatör Yardımcısı Batuhan Aydagül tarafından yapılan açıklamada, 2008-2009 eğitim yılında Türkiye genelinde okullaşma oranı yüzde 96.5 olurken bu rakamın 2009-2010 döneminde ise yüzde 98.2’ye yükseldiği belirtildi. Rapordan önemli sonuçlar şöyle:
DEVAMSIZLIK ARTTI: Okullaşma oranının arttığı süreçte devamsızlık oranı da artış gösterdi. Güneydoğu Anadolu’da devamsızlık oranı 2008 - 2009 döneminde yüzde 5.8 olarak gerçekleşirken bu oran 2009-2010 döneminde yüzde 8.2’ye yükseldi. İstanbul’da ise yüzde 2.7’den 3.9’a çıktı.
15-19 YAŞ BOŞ GEZİYOR: 15-19 yaş arasındaki erkeklerin yüzde 26’sı ile kızların yüzde 50’si hiçbir şey yapmıyor. Bu gençler okumadığı gibi işleri de yok. Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü (OECD) üyesi ülkelerde bu oran kızlarda yüzde 9, erkeklerde ise yüzde 8. Yunanistan’da ise bu oran kızlarda yüzde 7 erkeklerde ise yüzde 8.
İSTANBUL’UN ANAOKULU UTANCI: Türkiye’nin ekonomik olarak en gelişmiş ili konumunda bulunan İstanbul, eğitimde göç aldığı illerle aynı seviyede! Rapora göre dört-altı yaş arası okullaşma oranı yüzde 30’un altında olan iller şöyle: İstanbul, Ağrı, Gaziantep, Hakkâri, Şırnak ve Mardin. İstanbul’un birçok açıdan son 40 yıldır göç aldığı illerle aynı özellikler göstermesiyle ilgili, “İstanbul göç aldığı beş-altı ille aynı verilere sahip. Bunun nedeni, kalabalık nüfustan kaynaklanan yönetim zorluğu ve buna bağlı kaynak azlığı. Bu verilere bakıldığında sivil toplum kuruluşlarının İstanbul’da daha çok çalışması gerekiyor” denildi.
LİSE BİRDE BIRAKIYORLAR: Yapılan araştırmada 2009 yılında Türkiye’de okulların açık olduğu her gün 2 bin öğrencinin okulu bıraktığı belirlendi. 2009 yılında erkek öğrencilerin yüzde 15’i okulu bırakırken bu oranın meslek liselerinde yüzde 22, imam hatip liselerinde ise yüzde 16 olarak gerçekleştiği belirlendi. En çok okulun bırakıldığı dönem ise dokuzuncu sınıf. Kızların yüzde 64’ü, erkeklerin ise yüzde 76’sı bu dönemde okulu bırakıyor. Gençlerin okulu bırakma nedeni araştırmada şöyle özetlendi:
“Yükseköğrenim beklentisi olmayan düşük gelirli gençler, ortaöğretime devam etmek için katlanılması gereken maliyeti, bu eğitimin sağlayacağı iş bulma ve maaş avantajının üzerinde olarak değerlendiriyor. Kayıt dışı sektörde de olsa iş fırsatı bulduklarında eğitimlerini yarıda bırakıyorlar.”
EN AZ MASRAF İSTANBUL’DA: Raporda bir nokta ise Milli Eğitim Bakanlığı’nın il bazında öğrenci başına harcamaları oldu. MEB öğrenci başına en az masrafı ilköğretim çağındaki çocuklarda 500-1000 TL ile İstanbul’da, en çok masrafı ise yaklaşık 3 bin lirayla Artvin’de yaptı. Ortaöğretimde ise en az masraflı il yaklaşık 100 lirayla Şırnak, en masraflı il ise 4 bin 500 TL ile Ardahan.
EĞİTİMDE AİLE FAKTÖRÜ: Rapora göre çocukların eğitim hayatının şekillenmesinde, yerleşim yeri, kardeş sayısı, babanın reisinin eğitim durumu ve gelir etkili oluyor. Kırsal kentlerdeki kızların yüzde 30’u eğitime devam ederken, kentte bu oran yüzde 58 olarak belirlendi. Aile reisinin yüksekokul mezunu olduğu ailelerde kızların eğitim oranı yüzde 94 iken okur-yazar olmayan ailelerde bu oran yüzde 15’e kadar düşüyor.
İstanbul, okul öncesi eğitimde Ağrı, Gaziantep, Hakkari, Şırnak ve Mardin’le aynı seviyede.
Türkiye 15-19 yaş arası ‘evde oturan’ gençleriyle birçok ülkeyi açık ara geçiyor.
Evlenmek değil okumak istiyor
Rapor için yüz yüze görüşme yapılan 138 öğrenci arasında yer alan 18 yaşındaki bir kızın sözleri dikkat çekiciydi: “Okumak çok güzel ama hep engeller oluyor. O engelleri aşmak için ailemi silemiyorum. Parasız okunmuyor. Destek olmadan da okunmuyor. Hem ailevi hem de maddi destek istiyorum. Ayaklarımı sağlam basmak evlenmeden yaşamak istiyorum. Akıllı düşünmem için okumak istiyorum. Hem de çok.”
eğitimhane.com