Başarılı öğrenci, bir sonraki yıl, katkı kredisinin yarısını ödeyecek

AYHAN GÖKDEMİR

DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ

DEVLET KONSERVATUVAR SEKRETERİ

[email protected]

2011-2012 EĞİTİM – ÖĞRETİM YILINDA YÜKSEKÖĞRETİM KURUMLARINDA ÖDENECEK HARÇLARA İLİŞKİN BAKANLAR KURULU KARARINDAKİ DEĞİŞİKLİKLER ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME

GİRİŞ

2011-2012 Eğitim-Öğretim Yılında Yükseköğretim kurumlarında ödenecek harçlara ilişkin 26 Ağustos 2011 tarih 28037 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan Bakanlar Kurulu Kararı ile 2010-2011 Eğitim-öğretim yılında Yükseköğretim Kurumlarında Ödenecek harçlara ilişkin 2 Eylül 2010 tarih, 27690 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan Bakanlar Kurulu Kararı karşılaştırılmıştır.

2011-2012 Eğitim-Öğretim yılında Yükseköğretim Kurumlarında Ödenecek Harçlara İlişkin Bakanlar Kurulu Kararında geçen değişiklikler madde başlıkları halinde, karardaki değişikliklerin neler olduğu belirtilerek, değerlendirmesi yapılmaya çalışılacaktır.

Bu makale harçlarla ilgili yayınlanan Bakanlar Kurulu Kararının ardından bir dostumun isteği ile yazıldı. Umarım tüm üniversitelerde görev yapan öğrenci ve çalışanlara yararlı olur. Bu makalenin yazılmasına vesile olan değerli dostuma da yazmama vesile olduğu için teşekkür ederim. Umarım yararlı olur.


KARARIN BAŞLIĞI VE BÖLÜMLERİ ARASINDAKİ FARKLILIKLAR

“2010-2011 Eğitim-Öğretim yılında yükseköğretim kurumlarında cari hizmet maliyetlerine öğrenci katkısı olarak alınacak katkı payları ile ikinci öğretim ücretlerinin tespitine dair karar” başlığıyla 2 Eylül 2010 tarih 27690 sayılı Resmi Gazetede yayınlanmıştır.

26 Ağustos 2011 tarih, 28037 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan Bakanlar Kurulu Kararında ise “2011-2012 eğitim-öğretim yılında yükseköğretim kurumlarında cari hizmet maliyetlerine öğrenci katkısı olarak alınacak katkı payları ve öğrenim ücretlerinin tespitine dair karar” başlığıyla yayınlandı. Görüldüğü üzere, 2011 yılındaki kararda, 2010 yılında yayınlanan karardaki “İkinci Öğretim” ifadesi kararın başlığından çıkarılarak yayınlanmıştır.

2010 yılında yayınlanan Bakanlar Kurulu Kararı “Normal Öğretim öğrencilerinden Alınacak Katkı Payları İle İlgili Esasları” birinci bölüm başlık altında, “İkinci Öğretim Öğrencilerinden Alınacak Öğretim Ücretleri İlgili Esasları” ikinci bölüm başlığı altında, “Çeşitli ve Son Hükümler” ise üçüncü bölüm başlığı altında yayınlanmışken, 2011 yılında yayınlanan Bakanlar Kurulu Kararında ise “Öğrenci Katkı Payları ve Öğrenim Ücretleri İle İlgili Esaslar” birinci bölüm başlığı adı altında, “Çeşitli ve Son Hükümler” ise ikinci bölüm başlık altında, sadece iki bölümden oluşmuştur.

2011 yılında yayınlanan Bakanlar Kurulu Kararında Örgün ve İkinci öğretim aynı başlıklar altında birleştirilip “ikinci öğretim” ifadesine verilmediğinden; başlıklar altında yapılan açıklamaların hangisinin örgün öğretimi, hangisinin ikinci öğretimi kapsadığının anlaşılmasını zorlaştırmıştır.

ÖĞRENCİ KATKI PAYLARI VE ÖĞRENİM ÜCRETLERİ

2010 Yılında yayınlanan Bakanlar Kurulu Kararında yayınlanan, (I) sayılı cetvellerde Normal öğrenim gören öğrencilerin cari hizmet maliyetlerinin Devlet ve öğrenci tarafından yapılacak katkı tutarını, (II) sayılı cetvelde ikinci öğretim için alınacak öğretim ücretlerini gösterirken, 2011 yılında yayınlanan Bakanlar Kurulu Kararında yayınlanan, (I) sayılı cetvelde birinci öğretim ve açık öğretimde Devlet ve Öğrenci tarafından yapılacak katkı payı tutarlarını, (II) sayılı cetvelde ikinci ve uzaktan öğretim öğrencilerinin ücreti tutarlarını göstermiştir. 2011 yılındaki Bakanlar Kurulu Kararına açık öğretim ve uzaktan eğitim cari maliyet cetvelleri eklenerek değişiklik yapılmıştır.

Yapılan diğer değişiklik olan, “bir eğitim-öğretim yılında iki dönem öğretim yapan yükseköğretim kurumlarında her bir dönem için, alınacak öğrenci katkı payları ve öğrenim ücretlerinin ekli cetvellerde belirlenen tutarların yarısıdır.” ifadesinin ne anlama geldiği anlaşılamadığından, uygulamada sıkıntılar yaşanacaktır.

KATKI PAYI VE ÖĞRENİM ÜCRETİNİ SÜRESİNDE ÖDEMEYENLER HAKKINDA YAPILACAK İŞLEM

2010 Yılında yayınlanan Bakanlar Kurulu Kararının “Katkı Payı Ve öğrenim Ücretlerini Süresinde Ödemeyenler Hakkında Yapılacak İşlem” başlıklı 2’inci maddesinde “örgün öğrenimdeki öğrencilerden, katkı payını süresi içinde ödemeyen öğrencilerin kayıtları yapılmayacağı ve yenilenmeyeceği; ancak, yükseköğretim kurumlarının verilen süre içinde kaydını yaptırmayan öğrencilere ek süre verebileceği, ikinci öğrenim öğrencilerinin ise öğrenim ücretlerinin birinci taksitini ödemeyenlerin kayıtlarının yapılmayacağı ve yenilenmeyeceği; ikinci taksitlerini ödemeyen öğrencilere ise bir ay ek süre tanınacağı, bu süre içersinde de öğrenim ücretini faiziyle birlikte ödemeyen öğrencinin yükseköğretim kurumu ile ilişkisinin kesileceği; ikinci öğretimdeki öğrencilerden süreleri sonunda mezun olmayanların öğrenim ücretinde herhangi bir artış yapılmayacağı” belirtilmişti.

2011 yılında yayınlanan Bakanlar Kurulu Kararının aynı başlıklı kararında ise, “normal, ikinci öğrenim ayrımı yapılmadan öğrenci katkı payları ve öğrenim ücretlerinin, ilgili dönem başlarında kayıt olma veya yenileme sıralarında ödeneceği; süresi içinde katkı payı veya öğrenim ücretini ödemeyenler ve mazeretleri ilgili yükseköğretim kurumunun yönetim kurulunca kabul edilmeyenlerin o dönem için kayıt yaptırmayacağı ve öğrencilik haklarından yararlanamayacağı, kayıt yaptırmadığı için öğrencilik haklarından yararlanmayanların ise, daha sonraki dönemlerde kayıt yaptırmaları halinde öğrencilik haklarından yararlanamadığı döneme ait katkı payı ve öğrenim ücreti ödemeyecekleri” şeklinde değiştirilmiştir.

Yapılan son düzenleme ile süresi içinde katkı veya öğrenim ücretini ödemeyenlerin yükseköğretim kurumu yönetim kurullarınca mazeretleri kabul edilmesi halinde kayıt yaptırarak öğrencilik haklarından yararlanabilecekleri konusunda yönetim kurullarına yetki verdiği; kayıt yaptırmayanların ise öğrencilik haklarından yararlanmadıkları döneme ilişkin katkı payı ve öğrenim ücreti ödemeyecekleri görülmektedir.

İkinci öğretim öğrencilerinin ikinci taksitlerini ödemediğinde ise öğrencinin yükseköğretim kurumu ile ilişkisi kesileceği hükmü kaldırılarak, ikinci öğretim öğrencilerinin ikinci taksitlerini ödemediklerinde kayıtlarının silinmesine son verilerek onlar adına önemli bir düzenleme yapılmıştır.

Ancak, ikinci öğretim öğrencilerinden, öğrenim ücretlerinin nasıl tahsil edileceği, zamanında tahsil edilmediğinde, ikinci öğretim ücretlerinin ve ikinci öğretimin giderlerinin nasıl karşılanacağı, konusunda bir açıklık getirilmediğinden, üniversitelerimiz özellikle ikinci öğretim ders ücretlerinin ödenmesinde önemli bir sorun olarak yaşanacaktır.

YABANCI UYRUKLU ÖĞRENCİLERDEN ALINACAK ÖĞRENİM ÜCRETİ

2010 Yılında alınan Bakanlar Kurulu kararında “ yabancı uyruklu öğrencilerden alınan öğrenim ücretlerinin uygulanması sonucu bulunacak tutarı geçmeyecek şekilde belirleneceği” belirtilmişti.

2011 yılında alınan Bakanlar Kurulu kararında ise, “yabancı uyruklu öğrencilerden alınacak öğrenim ücretinin birinci öğretim programlarında ekli (I) sayılı cetvelde belirlenen öğrenci katkı payının 3 katından, ikinci öğretim programlarında ise ekli (II) sayılı cetvelde belirlenen öğrenim ücretinin 1,9 katından az olmamak üzere yükseköğretim kurumları yönetim kurulları tarafından belirleneceği” belirleneceği şeklinde değiştirilmiştir.

Ancak, “mevcut öğrenciler için öğrenim ücretinin, bu kararla katkı paylarında yapılan artış oranının 2010-2011 Eğitim-Öğretim yılında söz konusu öğrencilerden alınan öğrenim ücretlerine uygulanması sonucu bulunacak tutarı geçmeyecek şekilde belirleneceği” ifadesinin anlamı anlaşılmamaktadır. Uygulanması sonucu bulunacak tutarı geçmeyecek olan tutarı bulmak için uygulanacak olan şeyin ne olduğu belirsizdir.

“Yeni ve mevcut öğrenciler için belirlenecek öğrenim ücretlerinin de ekli cetvellerde yer alan cari hizmet maliyetlerini hiçbir surette geçmeyeceği” şeklinde değiştirilmiştir.

Üniversitelerimizde öğrenim gören yabancı uyruklu öğrencilerden mukabiliyet esası çerçevesinde öğrenim ücreti alınmayacaktır.

Üniversiteler; yurt dışında başarılı olan öğrencileri programlarına dahil edebilmek veya eğitim-öğretim sırasında üstün başarı gösteren öğrencileri teşvik edebilmek amacıyla söz konusu öğrencilerden ilgili dönemde kayıt yaptıran yabancı uyruklu (kamu idareleri, kanunla kurulan kurum ve kuruluşlar, kamu yararına faaliyet gösteren dernekler ile vergi muafiyeti tanınan vakıflar tarafından tam burs sağlanan ve Yükseköğretim Kurulu tarafından ayrılan kontenjanlar dahilinde yükseköğretim gören yabancı uyruklu öğrenciler hariç) öğrenci sayısının yüzde 10’unu geçmemek üzere ve yönetim kurulu kararı ile bu maddeye göre belirlenen tutardan daha az öğrenim ücreti almaya yetkili kılınmışlardır.

Yabancı uyruklu öğrencilerin, öğretim ücretlerine getirilen bu artışlarla üniversitelerimizin yabancı uyruklu öğrenci kontenjanlarını yüksek tutarak üniversitelere daha fazla kaynak yaratılacaktır. Yabancı uyruklu başarılı öğrencilere öğrenim ücretlerinin cari maliyet cetvellerinin altında ücret belirleme yetkisini yönetim kurullarına verilmesiyle başarılı öğrencilerin ülkemiz üniversitelerine kazanılması sağlanmaya çalışılacaktır. Ancak, maddede geçen “ilgili dönemde kayıt yaptıran yabancı uyruklu öğrenci sayısının yüzde 10’unu geçmemek üzere yönetim kurullarına verilen öğrenim ücretini belirleme yetkisini, belirlenen tutardan daha az öğrenim ücreti almaya yetkili” ifadesinde, ne kadar daha az olacağı konusunda belirsiz bir durum yaratılarak üniversitelerin bu oranı ne kadar indirebilecekleri konusunda yaratılan belirsizlik, uygulanmasında sıkıntılar yaşanacaktır.

Yabancı uyruklu öğrencilerle ilgili diğer önemli bir düzenleme de 2011 yılında alınan kararın 19’uncu maddesinde sağlık giderlerinin, kamu idareleri, kanunla kurulan kurum ve kuruluşlar, kamu yararına faaliyet gösteren dernekler ile vergi muafiyeti tanınan vakıflar tarafından tam burs sağlanan ve Yükseköğretim Kurulu tarafından ayrılan kontenjanlar dahilinde yükseköğretim gören yabancı uyruklu öğrenciler hariç, yükseköğretim kurumlarında yükseköğretim gören yabancı uyruklu öğrenciler yükseköğrenimlerinin devam ettiği sürelerle sınırlı olarak 5510 sayılı Kanunun 82’inci maddesine göre belirlenen prime esas günlük kazanç alt sınırının 30 günlük tutarı üzerinden (GSS) genel sağlık sigortası primi öderler ve genel sağlık sigortalısı olmaları zorunlu tutulmuşlardır. Yabancı uyruklu öğrencisi bulunan üniversitelerin, yabancı uyruklu öğrencilerini SGK’ya GSS sigorta primi kesilmek üzere bildirmeleri gerekmektedir.

ÖĞRENİM ÜCRETLERİNİN KULLANILMASI

2010 Yılında alınan Bakanlar Kurulu Kararının “Öğrenci Katkı Paylarının Kamu Bankalarına Yatırılması ve Kullanılacağı Alanlar” başlıklı 10’uncu maddesinde yer almakta iken, 2011 yılındaki kararda Öğrenim ücretlerinin Kullanılması başlığı ile 4’üncü maddede açıklanmıştır.

2010 yılında yapılan açıklamada, “Cari hizmet maliyetleri, öğrenci katkı miktarı, öğrenciler tarafından yükseköğretim kurullarınca kamu bankalarından herhangi birinde açtırılan hesaba yatırılır. Yatırılan öğrenci katkı payları rektörlükçe en geç ilgili ayın sonuna kadar yükseköğretim kurumu bütçesine öz gelir olarak kaydedilerek üniversitenin strateji geliştirme dairesi başkanlığı hesabına aktarılır. Aktarılan bu miktarlar başta öğrencilerin beslenme, barınma, sağlık, kültür, spor ve diğer sosyal hizmetleri olmak üzere üniversitenin cari, kalkınma plan ve programlarına uygun yatırım, transfer ve öğrencilerin kısmi zamanlı olarak geçici işlerde çalıştırılmasına ilişkin giderlerinde kullanılır.” denilmekte idi.

2011 yılında alınan kararın Öğrenim Ücretlerinin Kullandırılması başlıklı 4’üncü maddesinde “İkinci öğretim ücretlerinin yüzde 10’u öğrencilerin başta beslenme olmak üzere barınma, sağlık, spor, kültür ve diğer sosyal hizmetlerde kullanılır. Kalan kısmı ise üniversite bütçesine dahil edilerek Yükseköğretim Kurulunca tespit edilen usul ve esaslara göre kullandırılır” olarak değiştirilmiştir.

Daha önce öğrenim ücretlerinin tamamı üniversite öğrencilerinin beslenme, barınma, sağlık, kültür, spor ve diğer sosyal hizmetlerde kullanılması için üniversitelere bırakılırken 2011 yılından itibaren ikinci öğretim gelirlerinin sadece yüzde 10’unun öğrencilerinin beslenme, barınma, sağlık, spor ve diğer sosyal ihtiyaçlarına kullanılması öngörülmüş olup bunun dışındaki gelirler Yükseköğretim Kurulunca tespit edilen usul ve esaslara göre kullandırılacağı düzenlemesi yapılarak, üniversitelerin gelirlerini harcamaları konusunda bir sınırlama getirildiği değerlendirilmektedir.

Diğer taraftan 2011 yılındaki kararda üniversitelerin öğrenci katkı miktarlarını hangi bankaya yatıracakları, yatan paraların hangi tarihte özel bütçelerine aktarılacağı konusunda bir düzenlemeye yer verilmeyerek bu konudaki uygulamalar üniversitelere bırakılmıştır

KATKI PAYI KADAR ÖĞRENİM ÜCRETİ ÖDEYECEK ÖĞRENCİLER İLE YATAY GEÇİŞ YAPANLARIN ÖĞRENİM ÜCRETLERİ

2010 Yılında alınan kararın “Katkı Payı Kadar Öğrenim Ücreti Ödeyecek Öğrenciler ile Yatay Geçiş Yapanların Öğrenim Ücreti” başlıklı 22’inci maddesinde “ikinci öğretimdeki öğrenciler için Hazırlık sınıfı hariç, bulundukları sınıfta bütün derslerini vermek ve bulundukları sınıf mevcudunun ilk yüzde 10’una girmek suretiyle bir üst sınıfa geçmiş olan öğrenciler, üst sınıfta yalnız o yıl için normal örgün öğretim öğrencilerinin ödeyecekleri öğrenci katkı payı kadar miktarı öğrenim ücreti olarak ödeyecekleri” ifadesi; 2011 yılındaki kararda da hazırlık sınıfları hariç, bulundukları bölümde her bir dönem için belirlenen asgari derslerden başarılı olan ve bu dersleri alan öğrencilerin başarı ortalamasına göre dönem sonu itibariyle yapılacak sınırlamada ilk yüzde 10’a giren ikinci öğretim öğrencileri, bir sonraki dönem birinci öğretim öğrencilerinin ödeyecekleri öğrenci katkı payı kadar öğrenim ücreti öderler” şeklinde değiştirilmiştir. Yapılan değişiklik sınıf mevcudunun yüzde 10’u, iken, Bölüm mevcudunun yüzde 10’u olarak değiştirilmiş ve öğrencilerin aleyhine ciddi bir sınırlama getirilmiştir.

KATKI PAYININ YARISININ ÖDENMESİ

2011 Yılında alınan kararın “Katkı Paylarının Yarısının ödenmesi başlıklı 5’inci maddesinde “hazırlık sınıfı hariç, bulundukları bölümde her bir dönem için belirlenen derslerden başarılı olan ve bu dersleri alan öğrencilerin başarı ortalamasına göre dönem sonu itibarıyla yapılacak sıralamada ilk yüzde 10’a giren örgün öğretim öğrencileri, bir sonraki dönemde ödeyecekleri öğrenci katkı payının yarısını öderler.” Şeklinde yeni bir düzenleme yapılmıştır.

Bu 6’ıncı maddeyle ilk defa başarılı öğrencilerin başarılarını teşvik etmek amacıyla önemli bir düzenleme yapılmıştır.

ÖĞRENCİ KATKI PAYI VE ÖĞRENİM ÜCRETLERİNİN KARŞILANMASI

2010 Yılında alınan kararın “Öğrenci Katkı Payının Karşılanması” başlıklı 4’üncü maddesinin üçüncü fıkrasında “Ön lisans öğrenimini bitirdikten sonra ara vermeden lisans öğrenimine devam eden öğrencilere intibak programı süresi hariç katkı payı kredi olarak verilebilir.” İfadesi 2011 yılındaki kararda tamamen kaldırılmıştır. Bu durumdaki öğrencilere katkı kredisi alamayacaklardır.

ÖĞRENCİ KATKI PAYININ ÖDENMESİ

2010 Yılında alınan kararın Öğrenci Katkı Payının Ödenmesi başlıklı 5’inci maddesinin 1’inci bendinde “öğrenci katkı payının iki eşit taksitte ödeneceği, ilk taksitin eğitim-öğretim yılı başında kayıt olma veya yenileme sırasında, ikinci taksit ise ikinci yarıyıl başında kayıt yenilenirken, yarıyıl sistemi uygulamayan eğitim programlarında ise Şubat ayında kayıt yenileme sırasında ödeneceği” belirtilmişti. 3’üncü bendinde, “Öğrenci katkı paylarının ders sayısı ve yarıyıl süresine göre hesaplanmayıp yıllık olarak alındığı ancak disiplin cezası alan öğrenciler hariç, olmak üzere yarıyıl sistemi uygulayan eğitim programlarında en az iki yarıyıl yıl esası uygulananlarda ise en az bir öğrenim yılı süresi ile kayıtlarını donduran öğrencilerden kayıt dondurdukları süre ile ilgili olarak daha önce ödenmiş olan katkı payları varsa bu miktarın iade edilmeyeceği” belirtilmekteydi

2011 Yılında yayınlanan Bakanlar Kurulu kararında 1 ve 3’üncü bentler kaldırılarak katkı paylarının ödeme zamanları ve katkı paylarının nasıl hesaplanacağı konusu üniversitelere bırakılarak belirsiz bir ortam yaratılmıştır. Uygulamalar sırasında sıkıntılar çekilecek, öğrencilerle idareler karşı karşıya kalacaklardır.

2011 yılında yayınlanan kararın 8’inci maddesinde “Yükseköğretim Kredi Yurtlar Kurumundan katkı kredisi almak için mürraacat ettiğini belgeleyen ve 2011-2012 Eğitim-Öğretim yılında yükseköğretim kurumlarına ilk defa kayıt yaptıran öğrencilerden kayıt sırasında birinci dönem için katkı payı alınmaz. Kurumca yapılan değerlendirme sonucunda katkı kredisi almaya hak kazanamayan öğrenciler, birinci dönem katkı payını ikinci dönem katkı payı ile birlikte öderler” ifadesi 2010 yılında yayınlanan kararın aynı başlıklı 5’inci maddesinin ikinci bendinden aynen alınarak, değişmeden yayınlanmıştır.

2011 yılında yayınlanan kararda ayrıca “üç dönem öğretim yapan yükseköğretim kurumlarında üçüncü dönemde yıllık katkı payının yarısının alınacağı” ilişkin bir açıklamaya yer verilmiştir. Bu açıklanan ifadenin ne anlama geldiği anlaşılmamaktadır.

YABANCI DİLLE ÖĞRETİM YAPAN YÜKSEKÖĞRETİM PROĞRAMLARINDA ÖĞRENCİ KATKI PAYI VE ÖĞRENİM ÜCRETİ

2010 Yılında yayınlanan Yabancı Dille Öğretim Yapan Yükseköğretim Kurumlarında Öğrenci Katkı Payı başlıklı 8 maddesinde “yabancı dille eğitim yapan eğitim fakülteleri hariç olmak üzere yabancı dille öğretim yapan yükseköğretim kurumlarında öğrenci katkı payı iki katı olarak alınacağı” belirtilmişti.

Aynı kararın 21’inci maddesinde ise, “ikinci öğretimde yabancı dilde eğitim yapan eğitim fakülteleri hariç olmak üzere yabancı dille eğitim-öğretim yapan yükseköğretim kurumlarında ise öğrenim ücretinin yüzde 50 fazla ödeneceği” ikinci öğretimdeki yabancı dille eğitim yapan öğrencilerin öğrenim ücretleri belirtilmişti..

2011 yılında aynı başlık altında yayınlanan kararın 10’uncu maddesinde yabancı dille öğretim yapan yükseköğretim yapan yükseköğretim programlarında öğrenci katkı payının 2 katı öğrenim ücretinin ise 1,5 katı olarak alınacağı belirtilmiştir.

2010 yılında alınan kararda Yabancı dille eğitim yapan eğitim fakülteleri öğrenci katkı payını iki katı ödemeden muaf tutulurken, 2011 yılındaki kararında dahil edilerek yabancı dille eğitim fakülteleri de öğrenci katkı paylarını iki katı olarak ödeyecekler. 2011 yılında öğrenim ücretinin 1,5 kat olarak uygulanacağına ilişkin yeni bir ifade eklenmiştir.

MECBURİ HİZMET KARŞILIĞI ÖĞRENİM GÖRENLERİN ÖĞRENCİ KATKI PAYI

2010 Yılında alınan kararın Mecburi hizmet karşılığı öğrenim görenlerin öğrenci katkı payı başlıklı 9’uncu maddesi alınan kararın aynısı değiştirilmeden 2011 yılında alınan kararın 11’inci maddesinde aynen korunmuştur. Yalnızca 2010 yılında alınan kararın 2’inci bendinde Türk Cumhuriyetleri ve akraba toplulukları öğrencilerinin burslusu olarak öğrenim gören öğrencilerin yüz TL’lik katkısı yüz beş TL olarak değişmiştir.

SÜRESİNDE MEZUN OLMAYANLARIN KATKI PAYI VE ÖĞRENİM ÜCRETİ

2010 Yılında alınan kararın “Süresinde Mezun Olmayanlar ile Lisans Düzeyinde İkinci Bir Yükseköğretim Yapanların Öğrenci Katkı Payı” başlıklı 12’ini maddesinde “hazırlık sınıfı veya yabancı dil geliştirme programı hariç olmak üzere, ön lisans veya lisans düzeyindeki yükseköğretim programlarından program süreleri sonunda mezun olmayan öğrencilere Devlet katkısı ödenmesine devam olunur. Ancak normal öğrenim süreleri için de mezun olmayanlardan öğrenim katkı payı birinci yıl için %50 müteakip yıllar için %100 fazlasıyla alınır. Mezuniyet veya staj durumunda ise ilk yarıyılda mezun olmaları durumunda ikinci yarıyıl için katkı payı alınmaz. Lisans düzeyinde ikinci bir yükseköğretim yapan öğrenciler için öğrenci katkı payı %100 fazlası ile alınacağı” belirlenmişti.

2011 yılında alınan aynı başlıklı 13’üncü maddesinde ile “2547 sayılı Yükseköğretim Kanunun 44’üncü maddenin (c) fıkrasında yer alan öğrenim sürelerinde eğitimini tamamlamayan öğrencilerden, aynı kanunun 46’ıncı maddesinin (ç), (d), (e) ve (f) fıkralarında yer alan hükümlere göre katkı payı veya öğrenim ücreti alınır.” Şeklinde değiştirilmiştir.

Yukarıda belirtilen durumlarda her bir ders için kredi başına ödenecek katkı payı veya öğrenim ücreti tutarları, her bir dersin kredisinin ilgili dönemde alınması gereken toplam ders kredisiyle oranlanması sonucu bulunacak katsayının ilgili dönem için belirlenen öğrenci katkı payı veya öğrenim ücreti ile çarpılarak, ilgili yükseköğretim kurumunca dönem başlarında hesaplanır.

2011-2012 Eğitim-Öğretim yılında süresinde eğitimini tamamlamayan öğrencilerin harçları 2010 yılından tamamen farklı bir şekilde hesaplama yapılarak başarısız dersleri için ayrı ayrı hesaplanarak üniversitelere bırakılmıştır.

AÇIKÖĞRETİM PROGRAMI UYGULAYAN FAKÜLTE VE YÜKSEKOKULLARA AKTARILACAK ÖĞRENCİ KATKI PAYI

2010 Yılında “açık öğretim programı uygulayan fakülte ve yüksekokullara aktarılacak öğrenci katkı” başlıklı 15’inci maddesindeki “Anadolu Üniversitesi” ifadesi yer verilmişken, 2011 yılındaki kararın 15’inci maddesinde “Açık öğretim programı uygulayan yükseköğretim kurumlarında” olarak değişmiştir.

Bu değişim Anadolu Üniversitesinin dışındaki üniversitelerinde açık öğretim eğitimine başlamış olmalarından kaynaklanmıştır.

KAYDINI SİLDİREN VE YATAY GEÇİŞ YAPAN ÖĞRENCİLERİN KATKI PAYLARI VE ÖĞRENİM ÜCRETİ

2010 Yılında alınan kararın “kaydını sildiren ve yatay geçiş yapan öğrencilerin katkı payları ve öğrenim ücreti” başlıklı 27’inci maddesinden, farklı olarak, 2011 yılında alınan kararın 20’inci maddesinde “yatay geçiş yapan öğrencilerin katkı payı/öğrenim ücretini yatay geçiş yaptıkları yükseköğretim kurumuna ödeyeceklerine ilişkin” farklı bir ifade eklenmiştir.

LİSANSÜSTÜ ÖĞRENİM GÖREN ÖĞRENCİLER

2010 Yılında alınan kararın “lisansüstü öğrenimde öğrenim katkı payı” başlıklı 7’inci maddesindeki “lisansüstü öğrenimde öğrenci katkı payı öğrenci tarafından iki eşit taksitte ödeneceği ilk taksitin kayıt olma veya yenileme sırasında, ikinci taksitin ise ikinci yarıyılın başında ödeneceğine ilişkin” ifadesi, 2011 yılında yayınlanan 21’inci maddesinde ise yer verilmemiştir. Konu ile ilgili diğer tüm açıklamalar ise 2010 yılındaki kararın aynısı olarak yayınlanmıştır.

ÜNİVERSİTE YÖNETİM KURULLARININ ÖĞRENCİ KATKI PAYINI ARTIRMA YETKİSİ

2010 Yılında alınan kararın üniversite yönetim kurullarının öğrenci katkı payını artırma yetkisi başlıklı 14’üncü maddesindeki öğrenim dallarının nitelikleri ve süreleri göz önünde tutularak fakülte, yüksekokul, enstitü ve bölümler itibarıyla %20 oranına kadar yetkisi 2011 yılında alınan kararın 22’inci maddesinde oran %30’a çıkarılmıştır.

YÜRÜRLÜK

Bu Karar, 31.06.2011 tarihinden geçerli olmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girmiştir.

DEĞERLENDİRME VE SONUÇ

Örgün ve İkinci öğretim öğrencilerinin harçlarını yatırmadıklarında öğrencilerin kayıt silinmesi kaldırıldı.

Yabancı uyruklu öğrencilerin öğrenim harçları 3, öğrenim ücretlerinin ise 1,9 katından az olmamak üzere, üniversitelerin yönetim kurullarına belirleme yetkisi vermiştir.

Yabancı uyruklu öğrencilere, üniversitelerin kayıtlı yabancı uyruklu öğrencilerin %10’a kadar başarılı olan yabancı uyruklu öğrencilerin öğrenim harçlarını indirmeye üniversitelerin yönetim kurullarına yetki verilmiştir.

Yabancı uyruklu öğrenciler 5510 sayılı Kanunun 82’inci maddesine göre belirlenen prime esas günlük kazanç alt sınırının 30 günlük tutarı üzerinden (GSS) genel sağlık sigortası primi ödeyecekler.

Öğrencilerden alınan öğrenci harçlarının harcanmasında ikinci öğretimden alınan harçların %10’nun öğrencilerin barınma, beslenme, sağlık, spor, kültür ve diğer sosyal ihtiyaçlarına harcanacağı kalan paranın harcanmasında ise Yükseköğretim Kurulunca tespit edilen usul ve esaslara göre kullandırılacağı düzenlenmesi getirilmiştir.

Katkı payı kadar öğrenim ücreti ödeyecek öğrenciler ile yatay geçiş yapanların öğrenim ücretini belirlenmesindeki “sınıftaki öğrencilerin % 10” ifadesi “Bölümdeki öğrencilerin %10” olarak değiştirilmiştir.

Hazırlık sınıfının dışındaki tüm örgün öğrencilerin sınıfların %10’na kadar başarılı olan öğrencilerin katkı paylarının yarısının ödeyeceklerine dair düzenleme yapılarak, ilk tez başarılı öğrenciler başarıları teşvik edilmiştir.

Önlisans öğrenimini bitirdikten sonra ara vermeden lisans öğrenimine devan eden öğrencilere intibak programı süresi hariç katkı payı verilmeyecektir.

Yabancı dilde eğitim yapan eğitim fakültelerinin öğrencileri de, örgün öğretimdekiler 2, ikinci öğretimdekiler %50 fazla olarak katkı payı ödeyeceklerdir.

Süresinde mezun olmayan öğrenciler %100 zamlı olarak ödeyecekleri harçlar, farklı hesaplama getirilerek, farklı uygulanacaktır.

Üniversitelerin Yönetim Kurullarının %20 olarak fazla belirleme yetkileri %30 olarak değiştirilmiştir.

2011–2012 Eğitim-Öğretim yılında uygulanacak harçlara ilişkin değişiklikler yukarda özetlemeye çalışılmıştır. Öğrencilerden alınan harçların nasıl harcanacağı 2547 sayılı Kanunun 46’ıncı maddesinde açıkça yazılmıştır. Harçların harcanmasına ilişkin hazırlanacak esaslar umarız bu maddede yazıldığı gibi düzenlenir.

Diğer taraftan öğrenim süresinde mezun olmayan öğrencilerden alınan %100 zamlı harç ara sınıflardaki öğrencilere de uygulanacak olması uygulanacak harçların hesaplamasının değiştirilmesi önemli bir değişiklik, bu değişikliği örneklerle açıklanması gerektiğine inanmakla birlikte, konun hassas bir konu olduğundan fazla detaya girmekten kaçınılmıştır. Ayrıca bu makalede yapılan değişikliklere genel hatlarıyla değinilmeye çalışıldığından, ayrıntılara girilmemiştir. Bunlar bir başka makale konusu olarak tekrar değerlendirilecektir.