"Engelliler engelleniyor"

Türkiye'deki engellilerin yüzde 36.3'ü okuma yazma bilmiyor, yüzde 68'inin yaşadığı çevrede engeline bağlı herhangi bir düzenleme bulunmuyor.

ANKARA - Bir sivil toplum kuruluşuna üye olan engelli oranı yüzde 3'te kalırken, engelliler günde ortalama 4.3 saat TV izliyor.

Türkiye nüfusunun yüzde 12.29'unu oluşturan engelliler, en yoğun olarak Marmara bölgesinde yaşıyor. Bunu İç Anadolu ve Marmara bölgeleri izliyor.

Medeni durumuna bakıldığında, engelli nüfusun yarıdan fazlasının evli, yüzde 37.7'sinin bekar, yüzde 1.6'sının ise boşanmış olduğu görülüyor. Genel nüfusun yaş piramidini engelli nüfusla kıyaslandığında, çocuklukta ve gençlikte engelliliğe daha az rastlanıyor.

2002 Türkiye Özürlüler Araştırması'nın verilerine göre, engellilerin yüzde 36.3'ü okuma yazma bilmiyor. Üniversite mezunu engellilerin oranı ise yüzde 0.2'de kalıyor.

Kamusal alana ulaşmanın göstergelerinden birisi sayılabilecek toplum taşım hizmetleri, engelliler için yeterli düzeyde bulunmuyor. Bu hizmetin yakın çevrede bulunduğunu söyleyen engellilerin oranı yüzde 4 iken engelli bireylerin yüzde 20'si toplu taşım hizmetinin varlığından bile haberdar değil.

SİVİL TOPLUM KURULUŞLARINA ÜYE OLMUYORLAR

Hangi engel türünde olursa olsun genel olarak engelli bireylerin yüz 68'inin yaşadığı çevrede engeline bağlı herhangi bir düzenleme bulunmuyor. Bulunduğu çevrede engeline uygun düzenlemelerin bulunduğunu belirtenlerin oranı engel türüne göre konuşma engellilerde yüzde 3.1, bedensel engellilerde yüzde 3, görme engellilerde yüzde 2.6, işitme engellilerde yüzde 2.3 ve zihinsel engellilerde ise yüzde 1.8. Bunun yanı sıra, engellilerin yüzde 20'si bu konuya ilişkin herhangi bir bilgisi olmadığını belirtiyor.

Engelliler arasında herhangi bir sivil toplum kuruluşuna üye olanların oranının da oldukça düşük olduğu görülüyor. STK'lara üyeliği bulunanların oranı işitme engellilerde yüzde 2.9, görme ve konuşma engellilerde yüzde 2.4, bedensel engellilerde yüzde 2.3 ve zihinsel engellilerde yüzde 1.1. Birincil düzeyde aile bireylerinin üyelik durumları da göz önüne alındığında bu oranlar yüzde 3 civarında gerçekleşiyor.

Televizyon izleme/dinleme alışkanlıklarına bakıldığında ise engellilerin günde ortalama 4.3 saat TV izlediği görülüyor.

BELİRGİN KOPUKLUK VAR

Türkiye Özürlüler Araştırması İleri Analiz Raporu'na göre, engellilik ve eğitimsizlik, engellilik ve yoksulluk, engellilik ve soyutlanma durumları arasında bağlantı bulunuyor ve engellilik çalışmalarında, öncelikle bu sorunların üzerine gidilmesi gerekiyor.

Engellilere çeşitli hizmet sunan kurum ve kuruluşların, engellilere ulaşabilmede belirgin bir sorunla karşı karşıya oldukları da belirlenen rapor, kurum–engelli arasındaki belirgin kopukluğun nedenleri üzerinde durulması gerektiğine işaret ediyor.

ntvmsnbc