Kıdem tazminatına yönelik düzenlemenin detayları belli oldu. Halen istifa eden çalışana verilmeyen tazminatın ödenmesini öngören tasarıyla fondaki paranın bütçeye aktarılması da engelleniyor.

Hüseyin Özay

HÜKÜMET programı ile birlikte yeniden gündeme gelen “kıdem tazminatı” ile ilgili yapılacak düzenlemenin ayrıntıları netleşti. Buna göre konuyla ilgili hazırlanan taslakta, kıdem tazminatı kaldırılmıyor. Tam tersi, istifalar nedeniyle işveren tarafından ödenmeyen kıdem tazminatları devlet garantisi altına alınıyor. Mevcut sistemde, iş dünyasında kıdem tazminatları sık sık iş veren ile işçileri karşı karşıya getiriyor. Düzenlemelere göre, işçilere çalıştığı yıl süresinde bir maaş tutarında tazminat ödenmesi gerekiyor. Ancak birçok işveren, mevcut durumda işçinin istifa etmesi halinde, kıdem tazminatı parasını ödemiyor. Bu da, binlerce davanın açılmasına neden oluyor.

Yeni sistem ne getiriyor?

Sendikalar tarafından tepki gösterilen, kıdem tazminatıyla ilgili düzenlemede, ‘kıdem tazminatı sistemi’ kaldırılmıyor. Konuyla ilgili olarak ekonomi yönetimi tarafından hazırlanan, “Kıdem Tazminatı Fonu Kanun Taslağı”na göre, kıdem tazminatları için bir fon oluşturuluyor. Fonun gelirleri, işverenden kesilecek yüzde 3’lük gelirden oluşacak. Söz konusu oranının yükseltilmesi veya düşürülmesi konusunda Bakanlar Kurulu yetkili olacak. İşçilere ise ilave yük getirilmeyecek.

İşten ayrılmadan ödeme hakkı

Oluşturulacak olan Kıdem Tazminatı Fonu’nda, mevcut sistemde olduğu gibi, her yıl için bir aylık kıdem tazminatı ödenmesi öngörülüyor. Kıdem tazminatı tutarı da, çalışılan son yılın ortama ücreti tutarında olacak. Kıdem tazminatı ödemeleri, emeklilik, malüllük ve ölüm gibi durumlarda hiçbir şart aranmadan ödenecek. 10 yılın üzerinde çalışanlarda kıdem tazminatlarını istemeleri halinde fondan tahsil edebilecekler. Örneğin bir işçi, 5 yıl bir iş yerinde, 3 yıl bir başka işyerinde ve 2 yıl da başka işyerinde çalıştı. Ve bu işyerlerinden istifa ederek ayrıldı. Mevcut durumlarda hiçbir yerden kıdem tazminatı alamıyor. Yeni düzenleme ile söz konusu işçiye 10 yılı için kıdem tazminatı ödenecek. Eğer işçi hayatını kaybederse de ödeme mirasçılarına yapılacak.

Fon ‘kutsal para’ olacak kimse dokunamayacak

Taslakta, kıdem tazminatı fonunda toplanan paraların, bütçeye aktarılmasının önüne geçmek içinde bazı hükümlere yer verildi. Buna göre, fonda toplanan paralar, ‘kutsal para’ işlemi görecek ve hiç bir şekilde amacı dışında kullanılamayacak. Ayrıca, fonun harcamaları ve gelirleri, TBMM adına denetim yapan Başbakanlık Yüksek Denetleme Kurulu, Çalışma Bakanlığı müfettişleri tarafından sağlanacak. Ayrıca fon, bağımsız bir denetim şirketine üçer aylık dönemler halinde incelettirilecek. Şirket, üçer aylık raporlarını kamuoyuna açıklayacak. Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) ve Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu’nun (TİSK) büyük destek verdiği yeni düzenleme işçinin alamadığı kıdem tazminatını devlet güvencesi altına alırken, işveren kesimin üzerindeki 60 milyar liraya yakın olduğu tahmin edilen kıdem tazminatı yükünü kaldıracak. TOBB Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu, konunun tartışılmaya başladığı günlerde kıdem tazminatı yükünün işverenin üzerinde sıkıntı yarattığını belirterek “Hükümetin kıdem tazminatı sorununu çözmesi için attığı adımlar çok önemli. Bu konuda yapılan çalışmaları destekliyoruz” demişti. TİSK Genel Sekreteri Bülent Pirler de, tasarıyı desteklediklerini ancak detaylarının ne olacağını görmek gerektiğini söylemişti.

İŞVERENDEN YÜZDE 3 KATKI

Fon’a çalışandan kesinti olmayacak

-Kıdem Tazminatı Fonu oluşturulacak. Fona işverenler ücretin yüzde 3’ü oranında katkı payı ödeyecek. İşçilerden kesinti yapılmayacak.

-Kıdem tazminatı, mevcut sistemde olduğu gibi her çalışma yılı için bir aylık ücret tutarında ödenecek.

-Kıdem tazminatı ödemelerinde ücretin son yılın ortalaması baz alınacak.

-10 yılını dolduran çalışanlar, istediği takdirde tazminatını çekebilecek.

-Çalışan 10 yılını doldurmamışsa ölüm ve malüllük halinde para ödenecek.

-İstifa eden çalışanların tazminatları yanmayacak. Bir kişi birkaç iş yerinde çalışmış olsa dahi tazminatlarının hepsi devlet güvencesinde olacak.

memurlarnet