DÜNYA BANKASI UYARDI
Geçen yıl Dünya Bankası Türkiye Direktörlüğü "Türkiye’nin Eğitim Sistemi’nin AB Üyeliği için hazırlanması" konulu bir çalışma yaptı. Dönemin Türkiye Direktörü Andrew Workink başkanlığında hazırlanan raporda Türkiye’deki eğitim sistemi AB ülkeleri ile kıyaslandı. Bu raporda AB’ye yaklaşabilmek için atılması gereken adımların başında da okul öncesi eğitime yatırım yapılması gerektiği görüşü dile getirildi. Raporda, "Türkiye okul öncesi tesislerin sayısını büyük ölçüde artırmalı, yüzde 15’ten az olan okul öncesi programlara katılımı 2015 yılında yüzde 50’ye getirme hedefini koymalı. Özellikle ülkenin doğu kesimlerinde okullaşmayı artıracak programları sürdürmeli" denildi.
Daha yaratıcı ve üretken oluyorlar AÇEV nitelikli ve etkili bir erken çocukluk eğitiminin
Türkiye’ye katkılarını şöyle sıralıyor:
* Çocukların uzun vadede daha üretken, daha yaratıcı, sorun çözmede daha yetkin olmalarınısağlar.
* Dilsel, zihinsel, fiziksel, sosyal ve duygusal açıdan gelişmiş çocuklar okula hazır olur, daha rahat uyum sağlar, böylelikle ilköğretim kalitesi yükselir.
* Okula hazır çocukların sınıfta kalma ve okulu terk etme oranları düşer, bu da maliyetleriazaltır.
* Toplumdaki vasıflı çalışan sayısı artar, yükselen üretim ekonomik yarar getirir.
'ÇOK KÂRLI BİR YATIRIM’
Anne Çocuk Eğitim Vakfı (AÇEV) için "Türkiye’de Okul Öncesi Eğitimin Fayda- Maliyet Analizi" başlıklı rapor hazırlayan Kaytaz, yaptıkları çalışmanın okul öncesi eğitimin en kârlı yatırım olduğunu gösterdiğini anlatıyor. Fayda-maliyet analizinin "yüksek okullaşma-eğitim" ile "artan üretkenlik-kazanma" arasındaki ilişki üzerine kurulduğunu söyleyen Kaytaz, "Erken çocukluk eğitimi alanlarda sınıf tekrarı oranı düşüyor, üniversiteye gidiyor, yüksek maaşlı iş buluyor,
ödedikleri vergi dilimi artıyor. İşte tüm bunları hesapladığımızda ortaya 1’e 7 kâr getiren bir yatırım ortaya çıkıyor" diyor. Fayda- maliyet analizlerine ilişkin olarak yapılmış bir başka çalışmanın da Perry Okul Öncesi Projesi (Schweinhart, Barnes ve Weikart) olduğuna değinen Kaytaz, "Bir grup çocuğun 27 yaşına gelene dek kişisel ve toplumsal gelişimi ile aileleri ve toplumla olan etkileşimleri izlenmiş. Fayda- maliyet oranının tahmini değeri yatırılan her 1 dolara karşı alınan 7 dolardır. Bu da çok kârlı bir yatırım olduğunu göstermektedir" diye konuşuyor.
ÇİMENTODAN DAHA KAZANÇLI
Yapılan yatırımların kârlı olduğunu belirten Kaytaz şunları söylüyor: "Buna göre fayda maliyet oranında sulama sistemleri iyileştirme projesinin faydası 1.48, hayvancılığı geliştirme projesinin faydası 1.62, pamuk işleme ve pazarlama projesinin faydası 1.80, çimento fabrikasının maliyetine faydası ise 2.27 oranında. Yani en faydalı yatırım erken çocukluk dönemine yapılan yatırımdır. Dünya Bankası da bu örnekleri vererek, erken çocukluk eğitiminin desteklenmesi
gerektiğini savunmakta." Türkiye’de kurumsal modeli temel alarak yaptıkları araştırmada birden fazla senaryo kullandıklarını anlatan Kaytaz, maliyetler içinde, tesis, yatırım maliyetleri, ekipman ve tamiratlar ile cari giderlerin hesaplandığını, tesislere 30 yıl ömür biçildiğini ve yüzde 6 iskonto uyguladıklarını söylüyor: "Fayda tahminlerinde önemli varsayım eğitim alma süresinin uzaması ile birlikte elde edilecek olan ücretin daha yüksek olacağı ilişkisidir. Çünkü daha fazla eğitim genelde daha yüksek gelir anlamına gelir. Fayda-maliyet oranlarının hesaplanmasında faydalar özel sektörde ücretli çalışanların yaşam boyu üretkenliği bağlamında erken çocukluk eğitimi
programlarından elde edilen faydalar, maliyetler ise kamunun üstlendiği okul öncesi eğitim masrafları ile öğrencilerin bir üst düzey eğitime devam etmeleri sonucu kazanmadıkları gelirlerdir. İki farklı senaryo için modelleme yapıldı. Birinci senaryoda bin çocuğun bir yıl boyunca ana okuluna gideceği varsayıldı. Bu çocukların 950’si ilk öğretimi tamamlamakta, 670’i liseyi bitirmekte, 240’ı ise yüksek öğrenime giderek mezun olmakta. İkinci senaryoda ise sadece
yüksek öğrenime giderek mezun olanların sayısı 250 olarak varsayıldı. Bu varsayımlara bağlı olarak Türkiye’deki erken çocukluk eğitiminin fayda-maliyet oranı birinci senaryoda 4.35, ikinci senaryoda 6.31 olarak hesaplandı." Aynı analiz, kurum temelli modelin dışında ev temelli bir modeli öngören anne ve çocukların eğitimi esasına dayanan Anne-Çocuk Eğitim Programı (AÇEP) için yapıldığı takdirde ise fayda-maliyet oranı daha da yükseliyor. Buna göre AÇEP içinfayda maliyet oranı birinci senaryoda 5.91, ikinci senaryoda 8.14 oluyor.
’Kalkınma stratejisi olarak görülmeli’ Amsterdam Üniversitesi Profesörü Jacques Van Der Gaag’in araştırmasına göre, erken çocukluk gelişimi çocuklarda IQ yükselmesine ve pratik akıl yürütmeye etki ediyor. Gaag, erken çocukluk gelişiminin ülkenin genel kalkınma düzeyini etkilediğini belirterek, "Daha yüksek IQ, pratik akıl yürütme, göz ve el koordinasyonu, duyma ve konuşma, okumaya hazır olma hemen görülen faydalardır. Erken çocukluk gelişim programları uzun vadeli ekonomik kalkınma stratejileri olarak da görülmeli" diyor. Gaag’a göre erken çocukluk eğitimi ve insani gelişme yakından bağlantılı ve bu bağlantı 4 yoldan gerçekleşiyor.
* EĞİTİM: Okullaşma oranı artacak, okulların kalitesi dolayısıyla mezunların niteliği yükselecek.
Toplumun eğitim düzeyi gelişecek, bu da istihdamı, geliri artıracak.
* SAĞLIK: Erken yaşlarda başlayan eğitim ailenin bilgilenmesini, gerekli beslenme ve sağlık hizmetlerinden yararlanmayı sağlayacak, böylece sağlıklı kuşaklar yetişecek. Toplum sağlıklı veüretken bireylerden oluşacak, toplumsal verim dolayısıyla refah artacak.
* TOPLUMSAL SERMAYE: Kendine güvenen, öğrenme isteği yüksek, başarılı bireyler kendileri ve çevreleri ile barışık olacak. Bu çocuklar başkalarına saygı duymayı, sorunları uzlaşma yoluyla çözmeyi öğrenecek. Böylece toplumsal gerginlikler azalacak, dayanışma duygusu güçlenecek
* EŞİTLİK: Sınırlı olanaklara sahip çocuklara kendilerini geliştirme olanağı sağlayarak, fırsat eşitliği yaratır. Böylece hem işgücüne daha çok kişinin katılması hem de toplumsal eşitlik sağlanır.
EKONOMİK KAZANÇ YÜKSEK
Erken çocukluk eğitiminin ekonomik kazançları şöyle sıralanıyor:
* Her 1 liralık yatırımın ekonomiye 7 liralık bir kazanç olarak geri dönmesi.
* Sosyal yardım maliyetlerinin düşmesi.
* Uzun vadede yoksulluk döngüsünün sona ermesi.
* Daha yüksek statülü işlerde çalışma.
* Daha fazla kredi kartı kullanımı.
* Daha fazla bilgisayar kullanımı.
alıntı