Mutluluğu Çapalama
Hiç olumlu bir duyguya uzun süre sahip olmayı dilediniz mi? Ya da hiç duyguları oldukları gibi ve istediğiniz zaman yeniden yaşamayı arzuladınız mı? Cevabınız evetse artık bunu yapabilirsiniz. Lütfen okumaya devam edin.
NLP’ de çapa, insanın sinir sisteminde başka bir temsili tetikleyen temsildir. Mesela Aşk kelimesi anında o kelimeyle bağlantılı görüntüleri, sesleri, vb. tetikleyecektir. Çikolata kelimesi ise başka ilişkilendirmeleri tetikleyecektir. Bunlardan hangisinin daha yoğun duygular yaratacağından pek emin değilim! Bu kelimeler çapadır ve çapalar kelime olmak zorunda değildir. Birçok şey olabilirler.
Çapaların her temsil sisteminde işe yaradığını biliyoruz (örn. görme, işitme, koklama, dokunma, tat). Birkaç örnek vermeme izin verin.
Ses tonuna ait: Bununla, mesela, bir kişinin isminizi özel bir şekilde söylemesinden bahsediyorum, bir arkadaşın veya aile üyesinin söylediği gibi. Evin derinliklerinden bağırarak isminizi söyleyen eşinizin sesinin sizin için ne anlama geldiğini düşünmeniz anlamanız için yeterli olacaktır sanırım... Veya evli değilseniz annenizin sesi...
Dokunsal: Belli bir el sıkışma şeklinin etkisi veya güven verici bir kucaklamayla sevgi dolu bir kucaklamanın karşılaştırılması. Bütün harika duyguları yeniden ateşler.
Görsel: İnsanların belirli davranışları, giyimleri, duruşları... göze hitap eden herşeyi bu anlamda çapa olarak kullanabilirsiniz...
Kokuya Bağlı: Belli bir yemek pişerken size gelen koku bir anda sizi öğrencilik zamanınıza götürebilir. Üniversitede okurken çıkan yarı pişmiş tavuk haşlamanın kokusu uzun yıllar tavuk yememi engellemişti örneğin.
Tada Bağlı: En sevdiğiniz yemeğin tadı veya belirli yemekleri yediğinizde önceden nasıl hissettiğinizi hatırlatabilir.
Şimdi Çapa tekniğini öğrenin
Öncelikle, çok keyifli, zevkli ve olumlu bir tecrübenizi düşünün. (Kendi gözlerinizden bakarak: yani olayı sanki şimdi yaşıyormuşçasına) o anda gördüklerinizi görün, duyduklarını duyun ve hissettiklerinizi hissedin. Duygu yoğunluğunuzun artmaya başladığını hissettiğinizde sol elinizin işaret ve başparmaklarını birkaç dakikalığına birleştirin ve sonra serbest bırakın. Şimdi “durumu kırın” (örn. dün öğlen ne yediğinizi hatırlayarak). Sonra tekrar başparmağınızı ve işaret parmağınızı sıkın. Takiben “durum” dönecektir.
Çapalamayı en iyi hale getirmek için gerçekten o anı yaşamak ve zihninizde canlandırmak çok önemlidir ve sonrasında ilk çapanızı birkaç defa kullandığınızda onu geri çağırmak da. Mahzun bir şekilde evdeyseniz bunun ne kadar güçlü olabileceğini düşünün. Çikolataya uzanmak yerine “iyi hisset” çapanızı kullanabilirsiniz. Egzersiz yapmak için motivasyona ihtiyacınız olduğunda sadece “coşku çapanızı” etkin hale getirin. Gerçekten basit ve etkili bir teknik.
Bu istediğiniz zaman istediğiniz durumlara ve kaynaklara ulaşmanızı sağlayan kolay fakat güçlü bir tekniktir. Baş ve işaret parmaklarının kullanımı bir dokunsal çapa örneğidir, fakat kendiniz veya başkası için çapa atarken herhangi bir temsili kullanabilirsiniz.
Bir tecrübeye güçlü bir çapa atmak için:
Çalışacağınız deneyimin güçlü bir örnek olduğundan emin olun
Olabildiğince çok temsil sistemini çapalayın
Deneyim tavan yapmadan hemen önce çapa atın
Çapayı etkin hale getirdiğinizde bunu doğru bir şekilde yapın
Dokunsal çapalarda deneyimi uzun süre yaşatmak için nabız atar gibi çapalayın
Zaten çapalama her dakika olan bir şey. Söylediğim gibi çapalama doğal olarak meydana gelen bir fenomendir. Her yaptığınız şeyde ona maruz kalırsınız. Herkes çoğu zaman farkına varmadan bunu her dakika yapıyor. Sizi yapmanız için davet ettiğimiz tek şey, sizin ve diğerlerinin attığı çapaların farkına varmanız ve bilinçli olarak bunları belli bir amaca yönelik kullanıp sonuç almanız. Bunları dikkatli kullanın.
Çapaları kendiniz ve diğerleri için olumlu duyguları yakalamak ve tekrar yaratmak için kullanabilirsiniz. Şimdi bu egzersizi de yapın...
Oldukça zevkli, olumlu veya keyifli bir deneyiminizi düşünün. Ne gördüğünüze bakın (kendi gözlerinizden) ve sonra ne duyduğunuzu işitip ne hissettiğinizi hissedin. Hissettiklerinizin yoğunluğunun arttığını fark ettiğinizde baş ve işaret parmaklarınızı birkaç dakikalığına sıkın ve sonra serbest bırakın. Şimdi “durumu bozun” (örn. dün hangi ayakkabıyı giydiğinizi düşünerek). Tekrar işaret ve başparmaklarınızı birleştirip sıkın, durum geri gelecektir.
Tanıdığınız birinin zaten yaptığı bir şeyi belirleyin ve onlara fark ettirmeden bir çapa yaratın. Çapayı o bir aktivite yaparken atın. Sonra NLP çapanızı ateşleyin ve ne olduğunu görün. Eğer çapaladığınız şeyi yaptılarsa o zaman işe yaradı!
Siz (veya o an sizinle olan biri) daha fazla olmasını istediğiniz bir şeyi hissetmek istiyorsanız onu çapalayın.
Her zamanki gibi bu anlatılanların çok güçlü olduğunu hatırlayın ve becerilerinizi ustaca kullanın. Aynı zamanda üzerinizde kullanıldığında farkına varmak için kendinize izin verin. Reklâmcılar, siyasiler ve komedyenler çapaların gücünü biliyorlar ve onları oldukça sık ve çok kurnazca kullanıyorlar. Bununla birlikte farkındalık anahtardır, iyi eğlenceler.
Celalettin UZUNER