TÜBİTAK Bilim ve Teknik Dergisi'nin 500. Sayı Armağanı Dev Arşiv






TÜBİTAK Bilim ve Teknik Dergisi Temmuz 2009’da 500. sayısıyla birlikte 42 yıllık arşivini DVD ortamına aktararak okuyucularına armağan ediyor.

Ekim 1967’de ilk sayısı yayımlanan TÜBİTAK Bilim ve Teknik Dergisi, 500. sayıya ulaştı. Derginin 500. sayısı 100.000 adet basıldı ve 1967 - 2008 yıllarını kapsayan 42 yıllık dev arşiv DVD’si de derginin eki olarak ücretsiz dağıtılıyor.

TÜBİTAK Bilim ve Teknik Dergisi 2006 yılında 39 yıllık arşivini elektronik ortama aktarıp internetten abonelerinin kullanımına açmış ve bir DVD ile okuyucularına vermişti. Okuyuculardan gelen yoğun istek nedeniyle derginin ikinci ve üçüncü baskıları yapılarak 240.000 adet arşiv DVD’si dağıtılmıştı.

TÜBİTAK Bilim ve Teknik Dergisi’nin 500 aylık kesintisiz yayınıyla yaklaşık 35.000 sayfalık bir bilgi hazinesi oluşmuş durumda. Bu hazine, normal bir DVD’ye sığmadığından, 8,5 Gigabaytlık çift katmanlı bir DVD’ye kaydedildi.

TÜBİTAK Bilim ve Teknik Dergisi’nin 500. sayısının kapak konusu Kriptoloji.

Kriptoloji
Bilgi güvenliği ve ileri elektronik teknolojileri alanlarında NATO?da ve uluslararası alanda aktif rol oynayan TÜBİTAK Ulusal Elektronik ve Kriptoloji Araştırma Enstitüsü (UEKAE) uzmanları ve değişik üniversitelerden konunun uzmanları tarafından hazırlan 36 sayfalık bir dosya ile "gizem bilim" de denen kriptoloji ele alınıyor.

Teknolojik ürünlerin gündelik hayatımızın bir parçası haline geldiği günümüzde, pek çok değerli varlığımız sayısal bir bilgi bulutu halinde etrafımızı çevreliyor. Yolda yürürken cep telefonumuzdan bankamıza erişebiliyor, yol haritalarını takip edebiliyor, ihtiyacımız olan anlık bilgilere talep ettiğimiz anda ulaşabiliyoruz. Sağlık verileri gibi şahsi bilgilerin yanı sıra, kurumların önemli bilgileri de bu bulutta yerlerini çoktan aldılar. Bu bilgilerin gelişen teknoloji ile herkes tarafından ulaşılabilir hale gelmesiyle bilgilerin güvenliği konu oldu. Uzmanlar uzun zamandan beri bu bilgilerin korunması için kriptoloji kullanıyorlar.

Peki, nerede bu kriptoloji? Sıradan teknoloji kullanıcısı kriptoloji ile karşı karşıya olduğunu ancak bazı ipuçlarından anlayabilir. Size kullanıcı şifresi soran bir internet sitesi, evde kurmaya çalıştığınız kablosuz ağ bağlantısı için istenen şifre veya kredi kartınızı kullanırken sorulan şifre, sahnenin arkasında oluşturulması yüzyıllara yayılmış güncel matematiğin en derin konularını kullanan kriptolojinin varlığına dair ilk işaretlerdir. Kriptoloji aslında gündelik hayatımızın her yerinde: cebimizdeki çipli banka kartında, otomobil anahtarında, internet üzerinden yaptığımız bankacılık işlemlerinde, kablosuz ağlarda, cep telefonlarımızda, DVD?lerin kopya korumasında, kısaca değerli bilginin olduğu her yerde.

Kriptoloji günümüzde askeri haberleşme, komuta kontrol ve karmaşık silah sistemlerinin de vazgeçilmez bir parçası haline gelmiştir. Savaş uçakları dostu düşmanı yüzlerce kilometre uzaktan kriptoloji sayesinde ayırt ederken, pilotun silah kullanmaya yetkisi olup olmadığını kriptografik metotlarla denetlemektedir. Zaman içinde diğer askeri teknolojilerde olduğu gibi kriptoloji de sıradan vatandaşın gündelik hayatına girmiş ve bu konuda öncü teknoloji internet olmuştur. İnternetin yaygınlaşması ile banka şubeleri bilgisayarlarımıza taşınmış ve bankadaki paralarımızın sanal karşılığı olan sayıların korunması gerekmiştir.

Kriptolojinin yer aldığı ve gündelik hayatta karşılaştığımız bir başka uygulamaysa cep telefonlarıdır. Neredeyse bir parçamız haline gelen cep telefonlarının aslında kriptolu bir telefon olduğunu pek azımız biliriz. Cep telefonu ile baz istasyonu arasındaki haberleşme, yapılan görüşmelerin yetkisiz kişilerce dinlenmesini engellemek amacıyla GSM standartları doğrultusunda şifrelenir. Ancak bu şifreleme sıradan bir kişiyi meraklı kulaklardan uzak tutacak kadar güce sahiptir. Aktarılan bilgilerin gizliliğinin yüksek olduğu yerlerde çok güçlü kripto algoritmalarına ve anahtar yönetimine sahip özel tasarlanmış haberleşme sistemleri kullanılır.

Kriptografi bize güvenlik desteğinin yanı sıra beklemediğimiz bazı kolaylıklar da sağlamıştır. Örneğin tükenmez kalemle attığımız imzalar, bilgilerin kâğıttan dijital ortama kayması ile yerini dijital imzaya bırakmıştır. Mürekkepsiz imza! Sayısal imza kriptonun bize sunduğu bir imkânı kullanır. Günümüzde gerekli yasal düzenlemelerin yapılması ile elektronik imza kullanılmaya başlanmıştır.

Teknolojinin gelişimi ile ürünlerde kâğıt etiketler yerine elektronik etiketler kullanılmasıyla kriptografi mağaza raflarında da görülmeye başlandı. Bu etiketlerle, üründen çıkarılması unutulduğunda çalan alarmlar sebebiyle belki tanışmışızdır. Bu etiketler ürünle ilgili bilgileri kablosuz haberleşme kullanarak sorgu cihazına iletir. Bu sayede ürünle ilgili bilgilere uzaktan erişilebilir. RFID teknolojisi sayesinde çamaşır makinesi, içindeki giysinin etiketini okuyup doğru programı seçebilir, buzdolabı sakladığı ürünlerin son kullanma tarihlerini denetleyip uyarı verebilir, pasaportlar uzaktan okutularak sınır kapılarından geçilebilir, uzaktan ödeme ve binlerce ürünün bulunduğu bir ambarda hızlı stok sayımı yapılabilir. Ancak bu sistem, etiketleri taşıyan ürünlerin uzaktan izlenebilmesi nedeniyle önemli bir mahremiyet endişesi de yaratmıştır. Bir okuyucu ile bir kişinin üzerinde taşıdığı bu yolla etiketlenmiş bütün ürünleri izlemek mümkün olabilir. Bu noktada da kriptoloji devreye girerek bu etiketlerin sadece yetkili okuyucular tarafından sorgulanabilmesini sağlamaktadır.

Özetle biz farkında olmasak bile, bizi çevreleyen ve etrafımızla iletişim halinde kalmamızı sağlayan elektronik dünyanın güvenli ve güvenilir kalmasını kriptoloji sağlamaktadır.

kaynak:tübitak.gov.tr

Ben aldım dergiyi,tavsiye ederim.doğduğum yılın,ayın dergisi okudum
arşivilik kesinlikle...
bilim çocuk u merakla bekliyorum şimdi de..