Klimalar, domuz gribinin yayılmasına neden oluyor

Ege Bölgesi Sanayi Odası (EBSO) İklimlendirme Sanayi Komitesi Başkanı Müjdat Şahan, domuz gribi virüsünün klimalar aracılığıyla yayılımını önlemek için cihazların temizliğinin mutlaka teknik servislere yaptırılması gerektiğini, temizliği yapılmayan cihazların özellikle hastane, AVM, toplu taşım araçları gibi kamuya açık alanlarda büyük risk yarattığını bildirdi.

EBSO İklimlendirme Sanayi Komitesi üyeleri tarafından düzenlenen ''Domuz Gribinde Klimanın Rölü'' konulu toplantıda konuşan Şahan, H1N1 virüsünün ''lejyonella virüsü'' gibi durgun havada 2 saat süreyle asılı kalabildiğini, havanın hızlı şekilde sirküle edilmesiyle yaşam ömrünün kısaldığını anlattı.

Domuz gribi salgını döneminde mümkünse klimaların çalıştırılmaması tavsiyesinde bulunulduğunu dile getiren Şahan, ''Çünkü, hapşırık, öksürükle ortama yayılan virüslerin diğer insanlara ulaşması sağlanıyor. Bu nedenle eğer klima kullanılacaksa maksimum modunda çalıştırılmalı ki, virüsün yaşam ömrü kısalsın'' dedi.

Şahan, klimalar aracılığıyla virüs yayılımını önlemek için cihazların temizliğinin mutlaka teknik servise yaptırılması gerektiğini, bu bakım sırasında filtrenin, ısı değiştirici ve ekipmanlarının, klima kanallarının ve menfezlerinin çok iyi temizlenmesinin şart olduğunu dile getirdi.

Hastane, plaza, AVM gibi merkezi havalandırma sistemi olan yerlerde havalandırma sistemlerinin, split klimaların aksine yüzde 100 iç hava sirkülasyonuyla çalışmadığını, havanın bir kısmını içeriden, bir kısmını dışarıdan aldığını anlatan Şahan, bu nedenle toplu yerlerdeki havalandırma sistemlerinin mümkün olan maksimum dış havayla çalışma moduna geçirilmesi gerektiğini ifade etti.

Şahan, klimaların böyle salgın dönemlerinin dışında bile 3 ayda bir periyodik bakımının şart olduğunu belirterek, ''Ama ülkemizde hiç temizlik yapılmadan 3-5 yıl kullanılıyor ve klimalar mikrop yuvasına dönüyor. Bu sadece H1N1 için değil, her tür mikrop ve virüsler için geçerli. Ve özellikle AVM, hastane, ulaşım araçları gibi toplu alanlarda riskler ağırlık kazanıyor'' dedi.

Gazetecilerin ''AVM ve hastane gibi kamuya açık alanlardaki klimaların temizliğinin yapılıp yapılmadığını nasıl anlayacağız, yapılmıyorsa buradaki risklerden kendimizi nasıl koruyacağız?'' şeklindeki sorusu üzerine Şahan, ''Buralarda iklimlendirme tesisi yapılırken ciddi projelendirme çalışmaları yürütülüyor. Periyodik bakım ve işletme kuralları tanımlanıyor ve öyle teslim ediliyor. Dolayısıyla o yazılı kurallara göre yapıldığını varsayıyoruz. Ama denetleniyor mu? Hayır. şikayet gelene kadar bir kontrol sistemi yok'' yanıtını verdi.

OKUL SERVİSLERİNE DİKKAT

EBSO İklimlendirme Sanayi Komite Üyesi Atilla Üner, ''Klima, böyle bir virüsü nasıl yaşatır ve yayar?'' sorusuna şu cevabı verdi:
''Klimalar ortamdaki havayı sirküle ederek çalışır. Bir kişi hapşırık veya öksürükle virüsü ortama saldığında, klima havayı içinden geçirerek dışarı verdiğinde, o virüsü de ortama salar. Klima durduğunda virüs kalır, tekrar çalıştığında, özellikle de daha az hava sirkülasyonuyla çalıştığında virüsü ortama yayar.''
Teknik servislerin bu konuda yeterli bilgiye sahip olduğunu ifade eden Üner, ''Vatandaşlarımıza sesleniyorum, klima temizliği için mutlaka teknik hizmet alın, evlerinizdeki, araçlarınızdaki klimaları mümkün olan en kısa periyotlarda temizletin. Eşanjörlerin mutlaka temizlenmesi lazım, çünkü virüsler orada yerleşiyor ve bunun temizliği servislere yaptırılabilir, yani kendiniz yapamazsınız. Ayrıca, yeni çıkarılan virüs öldüren kimyasal bileşimler var, onlardan kullanın'' diye konuştu.

Atilla Üner, okul servislerinin klima temizliğinin önemine işaret ederek, ''Domuz gribi virüsünün bu araçların klimalarından hızla yayılmasını önlemek için temizliği çok önemli. Bu yüzden gelin, bu servislerin temizliğini yapalım, para filan da istemiyoruz. Ama bu bakım ve temizlik için herhangi bir tamirciye değil, resmi servislere gidilmeli'' dedi.

KLİMA TEMİZLİĞİNE YASAL ZORUNLULUK GETİRİLMELİ

EBSO Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı İbrahim Gökçüoğlu, klimaların virüslerin ve mikropların yuvalandığı cihazlar olduğunu belirterek, cihazların periyodik temizlik yapılmasının önemine işaret etti.

Klima satan firmaların cihazların temizliği için bir bilinç oluşturmasının önemine işaret eden Gökçüoğlu, EBSO olarak AVM'lere havalandırma sistemlerinin temizliği için bir öneri getirebileceklerini, teknik servislere bu dönemde indirim yapılması yönünde tavsiyede bulunabileceklerini söyledi.

Gökçüoğlu, gazetecilerin sorusu üzerine AVM, hastane, plaza ya da toplu taşım araçları gibi kamuya açık alanlarda kullanılan klima ya da havalandırma sistemlerinin temizliğinin yapılıp yapılmadığına ilişkin bir denetleme mekanizmasının bulunmadığını belirterek, şunları söyledi:
''Klimaların kanunen periyodik kontrollerinin yapılması için ilgili bakanlığa öneride bulunacağız. Nasıl insan sağlığını tehdit eden makinelerin periyodik kontrolü kanunen zorunlu ise, bu konuda da yasal mecburiyetin getirilmesini önereceğiz.''

NELER YAPILMALI?

Basın toplantısında dağıtılan ''Domuz Gribinde Klimanın Rolü'' isimli broşürde, şu noktalara dikkat çekildi:

İklimlendirme cihaz ve sistemleri, zaten aşırı bulaşıcı olan H1N1 virüsünün yayılmasını hızlandırabilir.

Yüzde 100 iç hava sirkülasyonuyla çalışan klimalar, virüsün kişilere ulaşmasında kolaylaştırıcı rol oynarlar.

Filtrelerin malzemeye zarar vermeyecek en sıcak su-sabun ve saf alkol veya dezenfektanlar ile temizlenmesi faydalıdır.

Havalandırma cihaz ve sistemlerini mümkünse kullanmayınız. Evinizi ve ofisinizi pencereleri açıp cereyan yaptırarak havalandırınız.

Hava hareketinin olmadığı ortamlarda virüsler 2 saat süreyle havada asılı kalıyor, yani yaşıyorlar. Hava sirkülasyonu varsa asılı kalma süresi, sirkülasyonun hızına da bağlı olarak 15 dakikaya kadar iniyor.

Klima kullanımı kaçınılmaz ise fan hızı maksimum modunda kullanılmalı.
Ortamın havası kuru olmamalı, hava nemlendiricileriyle nem yükseltilmeli.
İklimlendirme Sanayi Meslek Komitesine müracaat ile klimaların, kanalların ve menfezlerin dezenfeksiyonu sağlanabilir.

AA