Böbrek Taşı Tanısı Nasıl Konur? Böbrek Taşının Tedavisi

Böbrek Taşı Tanısı Nasıl Konur?

Genellikle taşlar sesizdir böbrek içinde kalikslerde duran taşlar sessizdir böbrek pelvisinde ve üretere (idrar yoluna) taş düşerse idrar yolunu tıkadığından ani spazm, ağrı ve kanamaya neden olur neden olur.

Tanı genelde radyolojik muayene ile konur ( Röntgen, ultrasonografi) bazen bilgisayarlı tomografi de gerebilir.

Böbrek Taşının Tedavisi
Böbrek içinde ki (kalisyel) taşlar genellikle sessizdir eğer büyük değilse klinik şikâyet vermiyorsa takip edilebilir. Tespit edilen taş eğer 4 mm küçükse genelde kendiliğinden düşer. Daha büyük taşlara müdahale gerekir:
Medikal tedavi analjezik antibiyotik verilebilir
ESWL (vücut dışından ses dalgalarıyla taşı kırma) Son derecede kolay ve konforlu tedavidir taşlar ses dalgalarıyla
Perkutan nefrolitotomi: Böbrek içinde 3 cm.’den büyük taşlarda uygulanır hastane de genel anestezi altında uygulanır. Ciltten küçük delikler açılarak böbreğe optik cihazlarla girilip taş kırılır ve deliklerden aspire edilerek çıkarılır.
Üreteroskopi ile taş çıkarılması: Üreteroskopi ince uzun metalden yapılmış (ortalama45-80 cm) optik bir cihazdır. İdrarın çıktığı yollardan tersine bu cihazla girilir mesaneden üreter içine girilerek taşlar küçükse basket kataterle kavranarak çıkarılır. Taş büyükse o zaman pnomotik,ultrasonik veya laser kullanılarak taş kırılır.
Açık cerrahi tedavi: Diğer tedavilerin mümkün olmadığı durumlarda (Taşın büyük olduğu durumlarda, ürüner enfeksiyona neden oluyorsa, böbrekte harabiyet ve kanamaya neden oluyorsa, idrar akımı tam olarak durduğu durumlarda) uygulanır.

Taş Oluşmasını Nasıl Önlerim?
Böbrek taşı olan bir hasta artık yaşamına bazı olmazsa olmaz kurallar girer. Bunlar;
Bol sıvı almak (günde en az 7-8 bardak)
Yılda en az iki defa muayene olmak (hiç bir şikayet olmasa bile)
Düzenli egzersiz yapmak
Yapılacak testlere göre en uygun diyeti yapmak, taşın cinsi ve kan ve idrar tahlillerinden sonra böbrek taşının neden olduğu anlaşılmaya çalışılır. Olguların %25-30’ında bir hastalığa sekonde taş oluşur (paratiroid,gut,barsak hastalıkları vs.) geri kalan %60’lık bölümünde belirgin bir hastalık bulunmaz.

Diyet önemlidir ürik asit taşları genelde bol proteinli gıdalarla ve gut hastalığında sık görülür asit idrarda oluşur tedavide idrarı alkalen yapan ilaçlar allopurunol ve bol lifli diyet yapılabilir

Birçok çalışma yapılmakta her araştırmacı önerilerde bulunmaktadır bunlardan en popüler oranları:



Absortive hiperkalsiürüsü olan hastalar hiperkalsiürüyü ve oksalirüyi önlemek için kalsiyum ve okslatan zengin besinleri az tüketmek (ıspanak gibi koyu yeşil sebzeler, çikolata, çay, kahve süt ürünleri) ve bağırsaktan kalsiyumun emilimini azaltmak için selülöz fosfat gibi ilaçlar kullanılabilir.

Bazı araştırmacılar hayvansal proteinlerin idrar kalsiyumu miktarını yükselttiği onun yerine bitkisel proteinler vejeteryan beslenmeyi önermektedirler.

Potasyum ve potasyum sitrat, magnezyum sitrat taş oluşumunu önler. Potasyum idrarda kalsiyum miktarını azaltır. Sitrat okslat fosfat gibi kristallerin kalsiyuma bağlanmasını önler. İlaç seklinde alınacağı gibi potasyumdan zengin besinler yenmelidir. ( sebze ve meyve) Sitrat limonda fazlaca bulunmaktadır. Limonata yapılarak veya portakal suyu günde 1 veya 2 litre içilebilir. Bazı araştırmacılar Magnezyum ve B6 vitaminin taş olumunda etkili olduğunu bildirmişlerdir.

Kepekten zengin lifli besinler bağırsaktan kalsiyum emilimini azaltır. Pirinç, buğday, gibi besinler diyetimize bolca girmeli.

Araştırmalar şekerin idrarda oksalatın miktarını artırdığı tespit edilmiştir genelde şeker ve şekerli gıdalardan az tüketmelidir.(suni tatlandırıcı kullanılabilir)

Bazı bitkisel ilaçlar İP-6 (inositol hexaphosphate veya fitik asit) üriner kalsiyumu azalttığı görülmüştür. Bu bitkisel ilaç alındığında kalsiyum oksalat taş oluşumu anlamlı derecede azaldığını bildirmişlerdir. Bazı doktorlar Balkabağı çekirdeğini önermektedirler.

Sonuçta birçok ilaç diyet önerilmekte burada önemli olan gerekli testler yapılarak doktor kontrolünde en uygun diyeti ve ilacı almaktır. Bu bize tekrar taş hastalığına yakalanmamızı % 85-90 oranında engeller.

Yazar Hakkında:
Op. Dr. Mehmet Ertaş, Biotaş ve Medical Park Göztepe hastanesinde şu an aktif olarak çalışıyor. 20 yıldır böbrek taşlarını tedavi ediyor.