Kalp ve damar sağlığınızı korumak için hayvansal protein tüketimini dengeleyin. Meyve ve sebze alımını artırın. Günlük yağ alımını azaltın, şeker tüketiminizi kontrol altında tutun. Tam tahılları tercih edin.
Kalp-damar hastalıklarının oluşmasının temelinde damar yapısının bozulması yer alır. Sağlıklı bir damar yapısında damar içi kaslı ve pürüzsüzdür, kan basıncındaki yükselmelere ve diğer değişmelere karşı koyabilecek esnekliğe sahiptir, bu yüzden damarlar içinde kan serbestçe akıp dokulara ve organlara besin ve oksijen taşıma görevini yerine getirir. Ancak damarlar çeşitli nedenlerle zedelenip yıpranabilir:
- Fazla yağlı ve kolesterollü diyet
- Kalıtsal yatkınlık (ailede görülmesi)
- Sigara kullanımı
- Aşırı stres
- Hareketsizlik
Zarar gören damar bölgesinde kolesterol, yağ dokusu, kalsiyum, makrofajlar ve ölü kan hücrelerinin birikmesiyle plak adı verilen bir tabaka oluşur. Bu plaklar damarların esnekliğini azaltır, kanın geçiş yolunu daraltır ve kanın akışını engelleyebilir. Damar çeperlerinden kopan bir pıhtı kalbe giden bir atardamara ya da daha küçük bir damara doğru ilerleyip damarı tıkayabilir. Bu da “anjina” adı verilen ve kalp kasına yeterli oksijen gitmemesinden kaynaklanan göğüs ağrısına neden olur ve sonuçta kalp krizine yol açabilir.
Kalp ve damarlarınız için BESLENME ÖNERİLERİ
Hayvansal protein alımını dengeleyin: Haftada 2 gün kırmızı et, 2 gün balık, 2 gün tavuk - hindi, 1 - 2 gün kuru baklagil tüketin.
Balık: Omega yağ asitlerinin kaynağı olan balık, iyi kolesterolü yükseltirken, kötü kolesterolün düşmesi üzerinde etkilidir. Balıktaki yağlar kalpteki ritim bozukluklarını önlemekte, kan hücrelerinin birbirine yapışmasında ve pıhtılaşmada rol oynayan fibrinojen adlı maddeyi azaltmaktadır. Ancak pişirme şekline mutlaka dikkat edin kızartmayın ve kömürleştirmeyin.
Kuru baklagiller: Bitkisel protein kaynağıdır ve önemli lifler içerir. Hem çok besleyicidir, hem de kalp hastalık-ları ve kanserden koruyucu maddeler içerir. Baklagillerin başka bir yararı da folik asit içermeleridir. Folik asit kalp hastalığında risk faktörlerinden biri olan homosisteini kontrol altında tutar.
Meyve ve sebze: Meyve ve sebze gibi antioksidan etkisi bulunan gıdaların tüketimini artırın. Meyve ve sebzelerin kabuklarıyla yenilenleri soymayın.
Günlük yağ tüketiminizi azaltın: Doymuş yağ içeren tüm hayvansal yağlardan uzak durun. Et, tavuk, peynir, süt ve yoğurdun yağsız olanlarını tercih edin. Zeytinyağına öncelik verin.
Sarımsak: Bol miktarda potasyum, fosfor, selenyum, A ve C vitaminleri ile 75 farklı kükürtlü madde içerir. Kan damarlarını genişlet-mekte ve kanın pıhtılaşma yeteneğini azaltmakta böylece damar tıkanmasını önlemekte olduğu bildirilmektedir.
Yumurtayı haftada 1-2 kez tüketin: Pişirme şekli olarak haşlama, yağsız tavada omlet, bol sebzeli menemeni seçin.
Kuruyemişler: Kuruyemişlerde bulunan tekli ve çoklu doymamış yağ asitleriyle bitkisel steroller kolesterolü düşürmekte etkilidir. Bol miktarda bulunan arginin amino asitinin, magnezyum mineralinin ve E vitaminin de kalbe yararı vardır. Ceviz de kalbi koruyan omega 3 yağ asitlerini içermektedir. Ancak bu besinler yüksek yağ içerdiği için toplam tüketim miktarına dikkat edilmelidir. Günde 3-5 ceviz veya 10-15 fındık veya 10-15 badem yeterlidir.
Tam tahılları tercih edin: Rafine edilmemiş tahıllar kalp, şeker, yüksek tansiyon , bazı kalın bağırsak hastalıklarından korunmada özellikle içerdikleri lif, folik asit, selenyum, lesitin, magnezyum, kalsiyum, fosfor, potasyum ve demir açısından çok değerlidir. Yulaf kepeği, içerdiği beta glukan adlı madde nedeniyle safra asitlerinin bağırsaklardan emilimini önleyerek kolesterolü düşürdüğü bulunmuştur. Buğday ve pirinç kepeğinin de kolesterol ve tansiyon düşürücü etkisi yine yapılan çalışmalarla tespit edilmiştir.
Günlük şeker ve şekerli gıda tüketiminizi kontrol altında tutun.
Sadece doğru beslenme yeterli değil
- Kilo almamaya dikkat edin, fazla kiloluysanız dengeli bir diyetle kilo vermeye çaba gösterin.
- Sigara içiyorsanız bırakmayı, alkol kullanıyorsanız azaltmaya çalışın
- Stresli bir yaşamınız varsa azaltmaya ve kontrol altına almaya çalışın.
- Hareketinizi artırın, haftada en az 3 - 4 kez
35 - 40 dakika egzersiz yapın.
- Kan şekerinizi, tansiyonunuzu ve kolesterolle trigliserit düzeyinizi düzenli olarak kontrol ettirin.
- Ailenizde kalp hastalığından erken ölümler varsa, gençseniz bile göğüs ağrılarını göz ardı etmeyin, doktor kontrolünden geçin.
MİLLİYET
06.07.2009