SİGARA akciğeri nasıl KANSER ediyor ?

Kimi hüzünlenince yakar, kimi neşelenince...Tiryakinin ise bahaneye ihtiyacıyı yoktur. Parmakların arasında dudaklara uzanan, eli, gözleri ve ağzı aynı anda oyalayan sigara akciğerlerde nasıl bir yol izler?

Bu sorunun yanıtını İstanbul Üniversitesi Akciğer Hastalıkları Enstitüsü'nden Prof. Dr. Firuz Çelikoğlu verdi. Prof. Çelikoğlu, sigara dumanının, akciğerleri kanserleştiren yolculuğunu ntvmsnbc'ye şöyle anlattı:

"Hücrelerimizin içindeki genetik bilgileri taşıyan sarmal yani DNA her gün kendisini kopyalar ve her gün de bu kopyalama işlemi sırasında bazı hataların yarattığı yeni hücreler kanserleşme potansiyeli taşır. Hücredeki bu DNA değişiklikleri ve hatalar insan vücudundaki her hücre çekirdeğinde bulunan “p53 geni” tarafından temizlenir.

Görevini gereği gibi yerine getiremeyen p53 geni bir hücreyi, sonuçta da insan vücudunu kanser tehlikesiyle karşı karşıya bırakır. Tüm kanserlerin en az yarısında p53 geninin hasarlı olduğu tespit edilmiştir. p53 geni sigara içen ve akciğer kanserine yakalananların yaklaşık yüzde 60‘ında çok özgül bir biçimde hasar görmektedir. Sigara dumanının bazı bileşenleri DNA’yla kimyasal olarak tepkimeye girer. Hasar gören bu DNA onarılmazsa, hasarlı DNA hücre bölünmesi sırasında kopyalanırken bu hatalar sistemin bir parçası haline gelir. Bu şekilde normal gelişim denetimine yanıt veremeyen bir farklılaşmış hücre popülasyonu gelişir ve en sonunda da kansere dönüşür."

AKCİĞER KANSERİNDEN YÜZDE 80 SORUMLU

Akciğer kanseri erkeklerde yüzde 35, kadınlarda yüzde 25 sıklıkta görülüyor. Erkeklerde kanserden ölümlerde birinci sırada yer alıyor. Akciğer kanserinde sigaranın yüzde 80 sorumlu olduğunu söyleyen Prof. Dr. Firuz Çelikoğlu, "Sigara kaç yılda akciğerleri kanser eder" sorusuna, "Genetik yapı ve çevre faktörleriyle birlikte sigaranın az veya çok içilmesi kişilerde farklı şekilde akciğer kanseri riskini etkiler" cevabını verdi.

P53 GENİNE ZARAR VERİYOR

Sigara dumanında yüksek konsantrasyonlarda bulunan 'benzopiran' maddesi bir kanserojen. Amerikalı bilim adamlarının, 1996 yılında benzopiranın p53 genine doğrudan hasar verdiğini kanıtladıklarını hatırlatan Prof. Çelikoğlu, "Sigara ile akciğer kanseri arasındaki direkt bağlantıyı kuran bu bilim adamları, sigara dumanının kendine özgü işaretini p53 geninde bıraktığını gösterdiler. Böylece sigaranın p53 genine hasar verdiği ve bunun akciğer kanserine sebep olduğu hiç bir şüpheye yer bırakmayacak şekilde kanıtlanmış oldu" dedi.

ntvmsnbc