VARKA İLE GÜLŞAH
Mekke'de Hayyı Benî Şeyba isimli bir kavmin, Hilâl ve Hüman isminde iki reisi bulunmaktadır. Bir gece, bu iki kahramanın aynı anda çocukları olur. Birisinin adı Varka, diğerininki Gülsah konur. İki amca çocuğu yedi yaşına kadar birlikte büyür. Yedi yaşından sonra ise, Varka'nın silahşörlük öğrenmesi maksadıyla bunlar birbirinden ayrılır. Ancak ayrılığı kabul etmeyen Gülşah ve Varka birlikte Silahşörlük eğitimini sürdürürler. Evlilik çağına gelince de bunları evlendirmeye karar verirler.
Artık bundan sonra çile ve eziyetler başlar. Düğün gecesi Gülşah Amr isimli bir lâin tarafından kaçırılır. Varka sevgilisini kurtarmak isterken, Amr ile çarpışmaya giren babasını kaybeder. Daha sonra Varka, Gülşah'ı Amr'ın elinden kurtarır. Bu sefer de annesi (Gülşah'ın) Varka fakir düştüğü için, kızını vermek istemez. Çünkü, çok yüklü miktarda süt hakkı istemektedir. Varka'nın ise, bunu karşılayacak gücü yoktur.
Varka kendisinden istenen süt parasını bulmak üzere Yemen Padişahı olan dayısından yardım almak üzere ayrılır. Ancak bu sefer de dayısının Anter isimli bir düşmana esir düştüğünü ve asılmak üzere olduğunu görür. Dayısını kurtarır. Dayısından gerekli yardımı da aldıktan sonra memleketine döner. Ancak, Gülsah'ın annesi ve babası onu Muhsin Şah isimli çok zengin birine vermişlerdir. Varka'ya da kızlarının ayrılığa dayanmayarak öldüğünü söylerler. Varka bu duruma inanarak kırk gün boyunca yemeden içmeden, Gülsah'ın mezarı diye gösterilen, fakat içinde bir koyun leşi gömülü mezarın başında ağlar. Kırkıncı günün sonunda, Gülşah'ın bir sır ortağı vasıtasıyla gerçeği öğrenir. Bu sefer Şam'a doğru yola çıkar. Yolda haramilerle karşılaşır ve ağır yaralanır. Onu baygın bir şekilde Muhsin Şah bulur ve sarayına getirir.
Burada çeşitli durumlarda sonra, Gülşah'a kavuşur Varka, onun bir başkasıyla nikahlı olmasını kabullenemeyerek oradan ayrılır. Yolda bir tabibin derdinin dermanı, dost vaslıdır, demesi üzerine, Allah'a yalvararak ruhunu kabzetmesini ister. Duası kabul edilerek oracıkta ruhunu teslim eder.
Varaka'nın öldüğünü öğrenen Gülşah, mezarının başına gelerek, hançerle kendisini öldürür. Onu da aynı mezara gömerler. Bir gazadan dönen Hz. Peygamber ve sahabeler o şehre gelmiştir. Bu hadiseyi öğrenir ve mezarı görmek ister. Sahabelerin ricası üzerine, Hz. Peygamber Allah'a yalvararak !bu iki âşıkın dirilmesini ister. Allah peygamberimizin duasıı kabul eder ve iki âşık dirilir. Nikâhlarını da gene Hz. Peygamberimiz kıyar.