Hayat Başarısı İçin Sosyal Beceri

Sosyal Beceri Eksikliği Nedir?

Bireyler doğumdan itibaren karşılaştıkları problemlerle başa çıkabilmeleri için bir takım becerilere ihtiyaç duyarlar. Karşılaştığımız problemleri çözebilmek için ise beceriye ihtiyaç duyduğumuz bu alanlardan biri de sosyal alandır. İletişim becerilerimiz, empatik olabilmemiz, duygularımızı ifade edebilmemiz sosyal alan da ihtiyaç duyduğumuz becerilerdendir. Sosyal beceri, bireylerin birbirleriyle kurdukları ilişkilerde başarılı olabilme becerisidir.

Bazı bireylere baktığımızda kendi istekleriyle yalnız olmayı tercih ederlerken bazıları ise kendi istekleri dışında yalnız kalmaktadırlar. Problemi anlayabilmek için burada ki ayrımı iyi yapabilmekte fayda var.

Becerikli Çocuk İletişim Sorunu Yaşamıyor

Doğumdan sonra bebeklerin karşılaştıkları ilk sosyal ortam aileleridir. Öncelikle anne ile iletişime giren bebeğin hayatına baba da dâhil olur. Böylelikle sosyal ortam oluşmaya başlar. Aileden sonra ise çocuğun büyümesiyle okul hayatı çocuk için önem taşıyan diğer bir sosyal ortamdır. Okul her ne kadar akademik faaliyetler anlamında bir değer taşısa da çocukların sosyal yönden gelişimlerinde büyük önem taşımaktadır. Çünkü çocuk arkadaşlarıyla kurdukları iletişimlerde sosyal becerilerini kullanır. Birbirleri hakkında değerlendirmeler yaparlar. Bazen yapılan bu değerlendirmeler acımasız olabilir ve bu çocukların canını daha çok acıtabilir. Bunun sebebi sosyal becerinin çocuğun duygusal dünyasını da etkilemesidir.

Çocuklar arasındaki ilişkiler incelendiğ
inde okulda bazı çocuklar popülerken bazıları sessiz ve utangaç bazıları ise reddedilen çocuklardır. Reddedilen çocuklar için okul ortamının gerektirdiği sosyal beceriler oldukça zorlayıcıdır. Bu çocuklar bazı durumlarda dikkat çekebilmek için uygun olmayan davranışlarda bulunabilirler.

Sosyal Beceri ve İletişimin Önemi

Sosyal beceri yalnızca iletişim kurma ve bu iletişimi sürdürme değil, kurulan iletişimin amaçları doğrultusunda başarılı sonuçlar elde edebilme yeteneğini de içermektedir. Yapılan araştırmalara göre arkadaşlar arasında kurulan iletişimler, sohbetler ve sosyal ilişkiler çocuklarda ki benmerkezci düşünmeyi azalttığı görülmüştür. Aynı zamanda empati becerisinin gelişiminde de akranlarla kurulan ilişkilerin etkili olduğu belirlenmiştir.

Sosyal becerisi gelişebilmiş çocuklar kendileri ve arkadaşları arasında iletişimi anlayabilir, kendi yeterliliklerini görebilir ve kendini değerlendirebilir. Sosyal beceri olarak anlattığımız bu alanın bir takım temel öğeleri olduğunu görmekteyiz. Bu alanlar;

İletişim becerisi çocukların nerede nasıl konuşacaklarını, kiminle nasıl konuşacaklarını, espri anlayışlarını içeren bir öğedir. Aynı zamanda iletişim becerileri sözel mesajların yanı sıra sözel olmayan mesajları da içermektedir. Sosyal beceri alanında problem yaşayan çocuk sözel olmayan mesajları anlamakta güçlük çekebilir.

Bu alanda yaşanılan zorluklar sebebiyle çocuklar zaman zaman agresif ve öfkeli hareketlerde bulunabilirler.

Selamlaşma bir iletişime girerken bu iletişimi başlatan önemli unsurlardan biridir. Sosyal beceri eksikliği yaşayan çocuklar selam verirken göz kontağı kurmaz, ses tonunu doğru kullanamaz, uygun yüz ifadelerini yapamaz.

Empati kurabilme önemli olan diğer bir öğedir ve iki boyutu vardır. Bunlar karşımızdaki bireyin düşüncesini ve bu düşüncesiyle ilgili olarak ne hissettiğini anlayabilmektir. Sosyal becerisi yüksek olan çocuklar empati kurabilmede başarılı olurlar ve böylece arkadaşları arasında istenen kişi haline gelirler.

Problem çözme becerisi bireyin problemlerle baş ederken nasıl bir yol çizeceğini belirler. Sosyal beceri eksikliği olan çocuklar problemleri çözmede anlaşmazlıklarla karşılaşabilirler.

Özür dilemek yapılan bazı hatalardan sonra cesaret ve özgüven gerektiren bir durumdur. Sosyal becerisi eksik olan çocuklar özür dilemekte zorluk çekerler ve hatta özür dilemekten kaçınırlar. Çünkü çocuk özür dilemeyi bir zayıflık göstergesi olarak görürler.


Sosyal beceri eksikliği olan çocuklar;

Uzun süreli arkadaşlıkla kuramazlar,
Popüler değildirler.
Sözel olamayan mesajları kullanmakta ve anlamakta zorlanırlar.
Yetişkinlerle olan iletişimi iyi değildir.
Konuşma başlatmada ve sürdürmede sıkıntı yaşarlar.
Empati kurmada zorlanırlar.
Konuşma tarzları rahatsız edici olabilir ve aynı zamanda zaman zaman öfkeli davranışlarda bulunabilirler.
Duygularını ifade etmede zorlanırlar.


Peki, bu durumun çocuklar üzerindeki etkileri nelerdir?

Öncelikle arkadaşlık kurmada ve bu arkadaşlığı sürdürmekte sıkıntı yaşarlar. Arkadaşlık kuramayan çocuklar psikolojik açıdan da problem yaşamaya başlayabilir. Bazı ortamlarda dışlanmalara maruz kalabilirler. Duygusal olarak olumsuz yönde etkilenirler.

Sosyal beceri nasıl geliştirilebilir?

Düzenli bir sosyal beceri çalışması içinde olan çocuklar doğru davranışları sergilediklerinde bunların ilk geri bildirimlerini olumlu olarak kendi arkadaşlarından alacaklardır. Bu olumlu geri bildirimlerde çocuğu motive edecektir.

Bu konuyla ilgili hikâyeler okunabilir ve daha sonra sosyal düşünme becerilerini desteklemek için “siz olsanız ne yaparsınız?” diye sorabilirsiniz.
Çocukları düşüncelerini ifade etmeleri için destekleyebilirsiniz.
Problem çözme becerisini geliştirmek için çeşitli dramalar gerçekleştirebilir, çocukları farklı roller verebilir böylece aynı zamanda empati kurabilme becerisini de geliştirebilirsiniz.
Onlardan arkadaşça ve arkadaşça olmayan davranışları bulmasını isteyebilirsiniz.
Ayrıca yeni tanıştığı bir çocuğa sorabileceği soruların neler olabileceği hakkında sohbet edebilir, ondan bu soruları bulmasını isteyebilir ve not edebilirsiniz.


.alıntı.