EŞREFOĞLU RUMİ

EŞREFOĞLU RUMİ

(?-1469)
Şâir, yazar. Asıl adı Abdullah’tır. Mısır’dan göçerek iznik’e yerleşen bir ailenin oğludur. İyi bir öğrenim gördükten sonra Bursa’ya gelmiş, Emir Sultan’ın hizmetine girmiştir. Onun tavsiyesi ile Ankara’ya giderek Hacı Bayram-ı Velî’ye Önce devriş sonra damat olmuştur. Kadiri tarikatının Eşrefiye kolunun kurucusudur. İznik’te öldü, tekkesine gömüldü. Hayatı halk arasında menkıbeleşmiş, bu efsâneler sonra*dan yazıya geçirilmiştir.
Yunus Emre’nin ilahilerine benzer şiirler söyleyerek onun yolunda yürümüştür. Din ve tasavvuf temasını işleyen şiirlerinde bâzan aruz, bâzan hece ölçüsünü kullanmıştır. Mensur eserinde de (Müzekki’n-nüfûs) tasavvufun prensip*lerini anlatmış, dervişlerine nefsi terbiye etme ve güzel ah*lâk sahibi olmanın yollarını anlatmıştır.

Eserleri:
1. Dîvan [elyazması nüshaları vardır. Önce Âsaf Halet Çelebi tarafından bir inceleme ile basılmış (1944), sonra Tercüman gazetesi 1001 Temel Eser diziside yayım*lanmıştır (1972).] 2. Müzekki’n-nüfûs (Nefisleri temizleyen demektir, mensurdur, tasavvuf konusunu işler, yeni yazı ile de neşredildi.) 3. Tarikat-nâme, 4. Fütüvvet-nâme, 5. Delailü’n-nübüvve, 6. İbret-nâme, 7. Mâziret-nâme, 8. Hayret-nâme, 9. Elest-nâme, 10. Nasihat-nâme, 11. Esrârü’t-tâlibîn, 12. Münâcât-nâme, 13. Tâc-nâme.
[Hayâtı ve menkıbeleri üzerine yazılan, Bursalı Mehmed Veliyyüddîn’in Menakıb-ı Eşref-zâde’si, Abdullah Uçman ve Önder Akıncı tarafından yayımlandı (1976).]