TÜRK ÖĞRENCİLERİN YABANCI ÜLKELERDE ÖĞRENİMLERİ HAKKINDA YÖNETMELİK



Bakanlar Kurulu Kararı
: 29/1/1993-93/4074

Resmî Gazete
: 22.2.1993/21504

Düzeltme
: 17.3.1993/21527 RG


Ek ve Değişiklikler:
1) 15/8/1994-94/ B.K.K. (3.11.1994/22100 RG)
2) 12/7/1996-96/8371 B.K.K. (8.8.1996/22721 RG)
3) 25/1/2001-2001/1972 B.K.K. (21.2.2001/24325 RG)





BİRİNCİ KISIM
Genel Hükümler

Amaç

Madde 1- (Değişik : 15/08/1994-94/6032 B.K.K.) Bu Yönetmeliğin amacı, üniversitelerin öğretim elemanı ve kamu kurum ve kuruluşlarının yetişmiş personel ihtiyacını karşılamak üzere Millî Eğitim Bakanlığı veya uygun göreceği kurum tarafından yapılan sınavla lisans üstü, 492 sayılı KHK uyarınca lisans öğrenimi için resmî-burslu öğrenci olarak yurt dışına gönderilenler ile kendi hesaplarına özel öğrenci olarak öğrenim yapacakların yurt dışındaki öğrenimlerine ilişkin esasları düzenlemektir.

Kapsam

Madde 2- (Değişik : 15/08/1994-94/6032 B.K.K.) Bu Yönetmelik yurt dışında örgün öğretim kurumlarında lisans ve lisans üstü düzeyde öğrenim yapacak resmî-burslu öğrenciler ile özel öğrenci olarak kendi hesaplarına ilk, orta, lisans ve lisans üstü düzeyde öğrenim yapacak öğrencilerin uymaları gereken esasları kapsar. Ancak, kamu kurum ve kuruluşlarının yurt dışında okutmak istedikleri öğrenciler hakkında 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 223 üncü maddesi hükümleri uygulanır.

Dayanak

Madde 3- Bu Yönetmelik, 1416 sayılı Ecnebi Memleketlere Gönderilecek Talebe Hakkında Kanun ile 3797 sayılı Millî Eğitim Bakanlığının Teşkilât ve Görevleri Hakkında Kanun hükümlerine göre hazırlanmıştır.

Tanımlar

Madde 4- Bu Yönetmelikte geçen;

Bakanlık; Millî Eğitim Bakanlığını,

Büyükelçilik ve konsolosluk; Türkiye Cumhuriyeti büyükelçiliği ve Türkiye Cumhuriyeti konsolosluklarını,

Müşavirlik; Eğitim müşavirliğini,

Ataşelik; Eğitim ataşeliğini,

Yüksek Öğretim, Orta öğretime dayalı en az dört yarıyılı kapsayan her kademedeki eğitim-öğretimin tümünü,

Lisans; Orta öğretime dayalı en az sekiz yarıyıllık bir programı kapsayan yüksek öğretimi,

Lisan Üstü; Yüksek lisans, doktora, tıpta uzmanlık ve sanatta yeterlilik öğretimini,

Öğrenci; Yurt dışında öğrenim yapmak üzere Millî Eğitim Bakanlığınca öğrenciliği tanınan kişiyi,

(Değişik : 15/08/1994-94/6032 B.K.K.) Resmî-burslu öğrenci; 1 inci madde esaslarına göre seçilerek yurt dışına zorunlu hizmet karşılığında lisans ve lisans üstü düzeyde öğrenime gönderilen ve masrafları Bakanlık veya ilgili kurumlarca karşılanan öğrenciyi,

Resmî-burssuz öğrenci; Resmî-burslu statüde öğrenim yapmakta iken çeşitli nedenlerle bursu kesilen ve öğrenimini kendi imkânları ile sürdüren öğrenciyi,

Özel öğrenci; Yurt dışında öğrenimleri süresince her türlü masrafları, kendi imkânları veya özel kuruluşlar tarafından karşılanan öğrenciyi,

Esas öğrenim; Yurt dışında dil öğreniminden sonra başlayan ve daha önce tamamlanan öğrenim düzeyinin üstünde bir öğrenim ile o ülkenin eğitim sisteminin gereği olarak yapılan hazırlık veya tamamlama öğrenimini,
ifade eder.

İKİNCİ KISIM
Başvuru Süresi ve Şekli, İstenilen Belgeler, Öğrenimle İlgili Hükümler

Başvuru Süresi

Madde 5- Özel öğrencilerin başvuruları her yıl bir Haziran'da başlar ve ertesi yıl otuz Nisan'a kadar on bir ay süre ile devam eder.

Başvuru Şekli

Madde 6- Özel öğrenciler, Bakanlıkça hazırlanacak başvuru dilekçesine öğrenciliklerinin tanınmasıyla ilgili gerekli belgeleri ekleyerek yurt dışında müşavirlikler veya ataşelikler, bunların bulunmadığı yerlerde konsolosluklar vasıtasıyla, yurt içinde kendileri doğrudan Bakanlığa başvurabilirler.

İstenilen Belgeler

Madde 7- Özel öğrencilerin öğrenciliklerinin tanınmasıyla ilgili gerekli belgeler her yıl Bakanlıkça belirlenir.

Öğrenciliği Tanıma

Madde 8- Bir kişinin özel öğrenciliğinin Bakanlıkça tanınabilmesi için ilgilinin 7 nci maddeye göre her yıl tespit edilecek belgeleri tamamlaması ve Devlet memuru olması şarttır.

İlk ve Orta Öğretimde Öğrencilik Tanıma

Madde 9- Yurt dışında bulunan işçilerin, yurt dışında yerleşik Türk ailelerinin ve sürekli görevle yurt dışında bulunanların ilk ve orta öğretime devam edecek olan çocuklarının öğrenciliklerinin tanınmasıyla ilgili işlemleri, Yurtdışı Eğitim Öğretim Genel Müdürlüğü ile bölgesi içinde bulundukları eğitim müşavirliği veya ataşeliğince, bunların bulunmadığı yerlerde ise konsolosluklarca yapılır.

Yüksek Öğretimde Öğrencilik Tanıma

Madde 10- Yurt dışında lisans ve lisans üstü seviyede öğrenim yapacakların öğrenciliklerinin tanınmasıyla ilgili işlemler Yükseköğretim Genel Müdürlüğü ile bölgesi içinde bulundukları eğitim müşavirliği veya ateşeliğince bunların bulunmadığı yerlerde konsolosluklarca yapılır.

Zorunlu Hizmeti Bulunanlar(1)

Madde 11- (Değişik : 15/08/1994-94/6032 B.K.K.) Yurt dışında resmî-burslu statüde öğrenim yapmaya hak kazanan öğrenciler ile özel öğrenciliğinin tanınması için başvuruda bulunanlardan, daha önceki öğrenimlerinden dolayı veya herhangi bir nedenle zorunlu hizmetle yükümlü olanlar, zorunlu hizmetini yaptığını, parasal karşılığını ödediğini, taksitle ödemede anlaştığını belgelendirmek zorundadır.

Özel öğrenciliğini tanıtmak isteyenlerden, daha önce burs almadığı halde, yasalar gereğince zorunlu hizmeti bulunanların bu hizmetlerini ertelettirdiklerini belgelendirmeleri gerekmektedir.

Geçici Belge Düzenleme

Madde 12- Öğrenciliklerinin tanınması için yurt dışından başvuruda bulunanlara, öğrencilik tanıma işlemleri tamamlanıncaya kadar müşavirlikler veya ateşeliklerce, bunların bulunmadığı yerlerde konsolosluklarca bir defaya mahsus olmak üzere, altı ay süre ile askerlik ve pasaport işlemlerini yaptırabilmeleri için ilgili mercilere verilmek üzere öğrenci olduklarına dair belge düzenlenir. Bu gibilere izin belgesi düzenlenmez.

Dosya Açtırma

Madde 13- Yurt dışında öğrenim yapacak öğrenciler, öğrenim yerlerine gitmeden önce, Bakanlığın belirleyeceği işlem ve belgeleri tamamlamak; öğrenim yerlerine vardıklarında, müşavirlik veya ataşeliğe, bunların bulunmadığı yerlerde konsolosluğa varış tarihlerini bildirerek adlarına dosya açtırmak zorundadırlar.

Dosyası açılan öğrencilerin bütün işlemleri (pasaport, askerlik, izin v.b.) müşavirlik veya ataşeliklerce, bunların bulunmadığı yerlerde konsolosluklarca yapılır.

Özel öğrenciler, öğrenciliklerinin tanındığı tarihten itibaren altı ay içerisinde müşavirliğe veya ataşeliğe, bunların bulunmadığı yerlerde konsolosluğa başvurarak dosya açtırmadıkları takdirde öğrenci tanıtma fişleri dosyaları kapanmak üzere Bakanlığa iade edilir.

Dil Öğrenimi

Madde 14- Öğrencilere dil öğrenimi için bir yıl süre verilir. Dil öğrenimi için verilen bu süre, vaktinde haber verildiği ve müşavirlik, ataşelik veya konsoloslukça kabul olunup Bakanlıkça uygun görülen bir özüre dayandığı takdirde altı ay uzatılabilir. Öğrenim yapmak istedikleri ülkenin dili ve edebiyatı ile ilgili bir bölümden mezun olan fakülte veya yüksek okul mezunları, o ülkede lisans üstü seviyede öğrenime başlamak zorundadırlar. Ancak seviye tespit sınavına tâbi tutulacağını belgelendirenlere bu sınava girme hakkı tanınır.

Hazırlık Öğrenimi

Madde 15- Lisans üstü öğrenim yapmak üzere yurt dışına gidenlerin bulundukları ülkenin eğitim sistemi dikkate alınarak, esas öğrenimlerine başlayabilmeleri için okullarınca gerekli görülen hazırlık veya telâfi öğrenimi yapmalarına izin verilir.

Öğrenim Süresi

Madde 16- (Değişik : 21/2/2001-2001/1972 B.K.K.) Resmî-burslu öğrencilerin lisans düzeyindeki öğrenimlerini programlarında gösterilen normal süreler, yüksek lisans düzeyindeki öğrenimlerini iki, doktora düzeyindeki öğrenimlerini de üç yıllık normal süreler içerisinde tamamlamaları esastır. Ancak, Bakanlıkça lisans düzeyindeki öğrenimini normal süresi içerisinde tamamlayamayan öğrenciye geçerli mazerete dayalı olarak bir yıl resmî burslu, bir yıl da resmî-burssuz statüde; yüksek lisans düzeyindeki öğrenciye altı ay resmî-burslu, altı ay da resmî-burssuz statüde; doktora düzeyindeki öğrenciye ise bir yıl resmî-burslu, bir yıl da resmî-burssuz statüde süre uzatımı verilebilir. Gerekli görülmesi hâlinde hazırlık veya telâfi öğrenimi için bir yıl süre verilebilir.

Ancak, orta öğretim ve yüksek öğretim sistemleri yapı ve işleyiş farklılıkları nedeniyle yukarıdaki sürelere uygunluk göstermeyen ülke üniversitelerinde öğrenim gören öğrenciler için bu süreler kazanılmış hak sayılmaz; öğrencilerin lisans üstü öğrenim süre ve plânları, ilgili ülkedeki dış temsilcilikten alınacak ayrıntılı bilgiler doğrultusunda Bakanlıkça farklı belirlenebilir.

Özel öğrencilere de yukarıda açıklanan süreler aynen verilir. İki ve üç yıllık yüksek öğrenim kurumlarına devam eden özel öğrencilere de bu oranlara uygun uzatım süresi verilir.

Askerliğini yapmış, askerlikten muaf ve askerlik yükümlülüğü olmayan öğrencilere aynı düzeyde ancak bir defa daha öğrenim yapma izni verilebilir.

Öğrenim Plânı

Madde 17- Esas öğrenimlerine başlayan resmî-burslu öğrenciler, üç ay içerisinde öğrenim plân taslaklarını müşavirliğe veya ataşeliğe, bunların bulunmadığı yerlerde konsolosluğa gönderirler. Müşavirlik, ataşelik veya konsolosluklar öğrenim plân taslaklarını tasdik edilmek üzere Bakanlığa gönderirler.

Yıl Sonu Öğrenim Durumu Formu

Madde 18- Müşavirlikler, ataşelikler veya konsolosluklar her yıl en geç Aralık ayı sonuna kadar resmî-burslu ve özel öğrencilerin yıl sonu öğrenim durum formunu doldurarak Bakanlığa gönderirler.

İzin

Madde 19- Resmî-burslu öğrencilerin iki aya kada olan sömestr tatilleriyle ilgili izinleri, müşavirlikler, ataşelikler veya konsolosluklarca verilir. Bunun dışında, süresi ve amacı ne olursa olsun her türlü izin müşavirlik, ataşelik veya konsolosluğun teklifi üzerine Bakanlıkça verilir.

Dal, Okul ve Ülke Değişikliği

Madde 20- Özel öğrencilerin öğrenim dalının, öğrenim kurumunun ve öğrenim gördüğü ülkenin değiştirilmesi, müşavirliğin, ataşeliğin veya konsoloslukların iznine bağlıdır. Bu değişikliklerde sömestr kaybı olmaması esastır. Ancak, değişikliğin zorunlu görüldüğü hallerde, en fazla iki sömestrelik kayba izin verilebilir. Uygun görülen değişiklikler, müşavirlikler, ataşelikler veya konsolosluklarca yapılır ve Bakanlığa bu konuda bilgi verilir. Ancak resmî-burslu öğrencilerin öğrenim plânlarının, öğrenim gördükleri ülkelerin, okulların ve dalların değiştirilmesi konularında Bakanlığın ve ilgili kurumların izni alınır.

ÜÇÜNCÜ KISIM
Resmî-Burslu Öğrencilerle İlgili Malî Hükümler

Sınav Esasları

Madde 21- (Değişik : 15/08/1994-94/6032 B.K.K.) Resmî-burslu öğrencilerin seçme sınavları ile ilgili esaslar, her yıl Bakanlıkça kurulan bir komisyonca kararlaştırılır ve o yıl için tespit edilen esaslar hazırlanan sınav kılavuzunda açıklanır.

(Ek : 15/08/1994-94/6032 B.K.K.) Yapılan sınav sonucunda resmî-burslu öğrenciliğe aday olanlar tam teşekküllü bir hastahaneden sağlık kurulu raporu almak zorundadırlar.

Resmî-Burslu Öğrencilerle İlgili Ödenekler

Madde 22- Resmî-burslu öğrencilerin aylık ödenekleri, yollukları, öğrenim, tedavi ve diğer giderleri, her yıl yeniden düzenlenen ödeme esaslarıyla ilgili tebliğe göre ödenir.

İzinsiz Ayrılmalarda Bursun Kesilmesi

Madde 23- İzin almadan, resmî ve hafta sonu tatilleri haricinde, öğrenim yerinden ayrılan resmî-burslu öğrencilerin izinsiz oldukları süre zarfındaki bursları kesilir.

Yurt İçi Aylığı

Madde 24- Resmî-burslu öğrencilerin yurtta izinli olarak bir yılda iki aydan fazla kalmaları hâlinde, üçüncü ayın başından itibaren kendilerine yurt içi aylığı ödenir.



DÖRDÜNCÜ KISIM
Öğrencilikle İlişik Kesme ve Diğer Hükümler

Askerlik Sebebiyle İlişik Kesme

Madde 25- Öğrenimlerine başarı ile devam ettikleri halde askerlikle ilgili kanunlarda belirlenen yaş sınırı sonuna gelenlerin, öğrenimini tamamlayanların ve öğrenimden vazgeçenlerin öğrencilikle ilişikleri kesilir.

Devamsızlık veya Başarısızlık Sebebiyle İlişik Kesme

Madde 26- Öğrenim kurumuna devam etmeyen, öğrenim durumunu belgelendirmeyen ve üst üste iki yıl başarısız duruma düşen öğrencilerin öğrencilikle ilişiklerinin kesilmesi; müşavirlikler, ataşelikler veya bunların bulunmadığı yerlerde konsolosluklar tarafından Bakanlığa teklif edilir ve Bakanlıkça bu kişilerin öğrencilikle ilişikleri kesilir.

Mevzuata aykırı Hareketlerden Dolayı İlişik Kesme

Madde 27- (Değişik : 15/08/1994-94/6032 B.K.K.) Yurt dışında öğrenimde bulunan öğrencilerden;

a) Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlığı veya öğrencilik onur ve saygınlığını kıracak harekette bulunanların,

b) Mevzuata göre ülke için zararlı sayılan fiil ve hareketlerde bulunan veya bu çeşit faaliyetlere katıldıkları belirlenenlerin,

c) Öğrenim gördüğü kurumun kurallarına aykırı hareketinden dolayı öğrenim kurumuyla ilişiği kesilenlerin,

d) Bölgesinde bulunduğu müşavirliğin, ataşeliğin veya konsolosluğun talimatını dinlememekte ısrar edenlerin,

e) Bu Yönetmelik hükümlerine aykırı hareket edenlerin,

f) (Ek : 15/08/1994-94/6032 B.K.K.) Öğrenciliğin dışında bir işle meşgul olanların

(Değişik : 15/08/1994-94/6032 B.K.K.) Müşavirliğin, ataşeliğin veya konsolosluğun teklifi üzerine Bakanlıkça öğrencilik tanıma işlemleri ortadan kaldırılır.

Statü Değişikliği

Madde 28- Müşavirlikler veya ataşelikler, durumları 1416 sayılı Kanunun 20 nci maddesine uyan özel öğrencilerden resmî-burslu statüye geçmek isteyenlerin başvurularını, bu konudaki görüşlerini de bildirerek Bakanlığa intikal ettirirler. Bunların özel öğrencilik statüsünden resmî-öğrenci statüsüne geçebilmeleri ile ilgili gerekli değerlendirme Bakanlıkça yapılır.

Staj İzni

Madde 29- Uluslar arası proje, araştırma çalışması veya üniversite bünyesinde yeni teknolojilerle ilgili bir çalışma yaptıklarını belgelendiren öğrencilere, bir yılı geçmemek üzere öğrenim sonu staj izni verilebilir.

Bir Üst Öğrenim İzni

Madde 30- (Değişik : 25/01/2001-2001/1972 B.K.K.) Resmî-burslu öğrencilerden yurt dışına gönderiliş amaçlarının üzerinde bir öğrenim yapmak isteyenlerden öğrenimleri sırasında süre uzatımı almamış olanlara, adına öğrenim yaptığı kurumun görüşü alınmak suretiyle Bakanlıkça izin verilebilir.

Ancak, öğrenimini en fazla altı ay süre uzatımı alarak tamamlamış olanlardan bir üst öğrenim için karşılıksız olmak koşuluyla okullarından bütün öğrenim ve yaşam giderlerini karşılayacak şekilde burs, asistanlık ücreti gibi maddî kaynak sağlamış olanlara da adına öğrenim yaptığı kurumun görüşü alınmak suretiyle Bakanlıkça resmî-burssuz statüde izin verilebilir.

Belge Düzenleme

Madde 31- Öğrenimlerine başarı ile devam ettiklerini belgelendiremeyen öğrencilere müşavirlikler, ataşelikler veya konsolosluklarca herhangi bir öğrenci belgesi düzenlenmez.

Öğrenim Yerinden Ayrılış ve Dönüş

Madde 32- Resmî-burslu öğrenciler, öğrenim yerlerinden ayrılışlarını ve dönüşlerini müşavirlik, ataşelik veya konsolosluğa bildirmek zorundadırlar.

İlişik Kesmenin Bildirilmesi

Madde 33- Bakanlıkça bir öğrencinin öğrencilikle ilişiğinin kesildiği bildirildiğinde müşavirlik, ataşelik veya konsoloslukça bu husus öğrenciye bildirilir. Ayrıca Bakanlıkça askere sevk tehiri devam edenlerin durumları hakkında ilgili bakanlığa bilgi verilir.

İlgili Kurumlara Bilgi Verilmesi

Madde 34- Resmî-burslu öğrencilerden bursu kesilenlerin veya yurda geri çağırılanların durumları hakkında ilgili kurumlara bilgi verilir.

Askere Sevk Tehirlerinin Uzatımı

Madde 35- Lisans üstü öğrenim yapan öğrencilerin sevk tehirlerinin uzatılması ile ilgili işlemleri müşavirliklerin, ataşeliklerin veya konsoloslukların teklifi üzerine Bakanlıkça yapılır.

Yürürlükten Kaldırma

Madde 36- Bakanlar Kurulunun 19/08/1958 tarihli ve 4/10672 sayılı Kararı ile yürürlüğe konulan Türk Öğrencilerin Yabancı Memleketlerde Okumaları ile İlgili Yönetmelik yürürlükten kaldırılmıştır.

Ek Madde 1- (Ek : 12/07/1996-96/8371 B.K.K.) Bakanlık, özel öğrencilik tanıma görevini, eğitim müşavirlikleri, eğitim ataşelikleri veya bunların bulunmadığı yerlerde konsolosluklara devredebilir.

Ek Madde 2- (Ek : 21/2/2001 -1972 B.K.K.) 3797 sayılı Kanunun 4307 sayılı Kanunla değişik 19 uncu maddesinin (ı) bendinin birinci alt bendi uyarınca seçilen resmî-burslu öğrenciler, dil öğrenimlerine başlamadan önce, üç haftadan az olmamak üzere düzenlenecek uyum programına alınırlar. Bu süre Bakanın uygun görmesi hâlinde dört aya kadar uzatılabilir.

Geçici Madde 1- (Ek : 15/08/1994-94/6032 B.K.K.) 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 223 üncü maddesi ile öngörülen yönetmelik hazırlanarak yürürlüğe konuluncaya kadar bu Yönetmelik hükümleri uygulanır.

Yürürlük

Madde 37- Sayıştay'ın görüşü alınarak hazırlanan bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme

Madde 38- Bu Yönetmelik hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.


________________________________________

(1)Bu madde başlığı "Zorunlu Hizmet" iken, 15/8/1994 tarihli ve 94/6032 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir.