En güzeli teneffüs değil midir?

Çocuklar biraz temiz hava alır, enerjilerini harcar, futbol ya da seksek becerilerini geliştirirler.

Ama okullarda teneffüs zamanı artık eskisi gibi değil. Okullar, oyun zamanlarını ve sanat derslerini gözden çıkarma pahasına daha erken yaşlarda okuma ve matematik becerileri üzerine yoğunlaşıyor.

Ama ya yanlış yapıyorsak?


Araştırmalar anaokulunun sonunda okumayı öğrenmenin çocuklar için uzun vadede bir faydası olmadığını ve oyuna dayalı, çocuk merkezli okul öncesi programların okulun ilk altı yılında daha fazla akademik başarı sağladığını gösteriyor. Araştırmalar aynı zamanda, hareket eden çocukların okulda daha iyi performans gösterdiğini ortaya koyuyor.

Hayır. Ne yazık ki bazı okullar daha fazla ders yapabilmek için teneffüs saatini azaltıyor. Danimarka’da ise çok farklı bir yaklaşım var ve Danimarkalılar buna orman anaokulu diyorlar.

Bir orman anaokulunu ilk kez, Danimarka’da, Gløstrup’a gittiğimde görmüştüm. Bu okullarda sınıfların duvarları, çocukların öğrenmeyi, gelişmeyi çocukların dışarıda öğrenip gelişmesi ve çocukluklarını yaşaması için metaforik olarak yıkılmış durumda. Orada okul öncesi çocukların her gün tek parça harika kar kıyafetlerini giyerek dışarıda oynamalarını izledim, çünkü İskandinavya kışı bile bu çocukları içeride tutamıyordu! Bu ufak insanların ağaçlara boylarınca tırmanıp, küçük testerelerle ağaç dallarını kesmelerini ilk gördüğümde yüreğime iniyordu neredeyse. Ziyaretimin son günlerine doğru ise, zamanda geriye giderek çocukluğuma dönmeye ve bir orman anaokuluna gitmeye hazırdım.


Danimarkalıların temiz hava felsefesi bir orman anaokulunun günlük programına da yansıyor.

Çocuklar günün büyük bir kısmını etrafta koşturarak, ağaçlara tırmanarak, yenecek şeyler yetiştirip yemek hazırlayarak, kamp ateşi yakarak, elma toplayarak ve diğer açık hava etkinlikleriyle uğraşarak geçiriyorlar. Kopenhag’ın hemen kuzeyindeki Kongens Lyngby’da bulunan Stockholmsgave Centrum orman anaokulunun yöneticisi Søren Markeprand’a göre, Danimarka’da insanlar “doğanın ve açıkhavada olmanın çocuklar için sağlıklı ve iyi olduğuna inanıyor.”
Bu, bu okullara gösterilen ilgiden de anlaşılabilir. Dünyanın her yerinde bu okullardan bulunurken, Danimarkalı okul öncesi çocukların yüzde onundan fazlası bu doğa anaokullarına gidiyor.


Güvenlik konusunda ise Markeprand, on beş yıldır orman çocuk bakım merkezlerinde çalıştığını ve bugüne kadar hiçbir ciddi kazayla karşılaşmadığını söylüyor. Diyelim bir çocuk parmağını kesti, hemen pansumanı yapılıyor ve bu, çocuk için öğretici bir tecrübe olarak görülüyor.


Okul yöneticileri çocukların mümkün olduğunca alan ve özgürlüğe ihtiyaç duyduğunu düşünüyor.
Yetişkinlerin müdahalelerinden uzak kaldıklarında çocukların hayal güçleri ve öz saygıları gelişiyor, karşılaştıkları durumları kendi başlarına halledebilme konusunda kendilerine güvenleri artıyor.


Markeprand orman anaokulundaki çocukların, geleneksel sınıflardaki çocuklara göre sosyal açıdan daha yetkin, çevreleriyle daha uyumlu, daha meraklı ve hem fiziksel hem de zihinsel açıdan daha sağlıklı olduklarına inanıyor.

Hâlâ şüphesi olanlar için, bu konuda bazı veriler bulunuyor. OECD’nin (Ekonomik İşbirliği Ve Kalkınma Örgütü) yakınlarda yayınladığı bir rapora göre, Danimarkalı öğrenciler, daha az “sıkı” okulöncesi eğitim programları olmasına rağmen matematik ve fen derslerinde örneğin Amerikalı öğrencileri geride bırakıyorlar. Dahası, Danimarka uzun bir süredir dünyanın en mutlu ülkesi olarak görülüyor ve bu da sonucu değiştirmiyor.

Bu yüzden, belki artık İskandinavyalılardan bir iki şey öğrenmemizin vakti gelmiştir. Hiç değilse okullarımızdaki teneffüsler yine eskisi gibi olabilir. Çocukların dışarıda oynamaya ve çocukluklarını yaşamaya ihtiyaçları var ve bu aynı zamanda onların sınıftaki performanslarını da geliştirebiliyor.

Markeprand’ın söylediği gibi: “Bence çocukların, eğlenen, neşeli ve dünyayı keşfedip tecrübe kazanabilecekleri harika bir çevreye sahip çocuklar olabilmeleri için özgür olmaları gerekiyor.

Kaynak: eğitimpedia
Ever heard of 'forest kindergarten'? It's a fresh approach to early education.