ısı sıcaklık konusuyla ilgili orjinal oyun bulmam lazım final notum bu konudan lütfen bana yardım edin
ısı sıcaklık deyince maddenin halleriyle ilgili güzel bir drama buldum ama işinize yarar mı bilmem. ekteki dosyayı bir inceleyin:
grup_alternatif_kimya.pdf<br></br>
bir de bunlara bakın:
başka siteden alıntı..
HAVA BASINCI
Malzemeler:
Bir pet şişe, sıcak su ve çaydanlık
Peki yukarda ki deneyle ne öğreneceğiz?
Hava ısındığı zaman, havayı oluşturan moleküllerin hareket enerjisi yani kinetik enerjisi artar. Bulundukları kabın her yüzeyine çarparak o yüzey üzerinde bir basınç oluştururlar. İnik bir topu güneşe koyduğumuzda şişmesi veya araba tekerleğinin kışın hareket etmeden önce inik fakat hareket ettikçe , sürtünme sonucu açığa çıkan ısı ile şişmesi bu olaya dayanır.Dünya yer küresini saran bir atmosfer vardır. Bu atmosfer dünya üzerindeki her cisme bir basınç uygular .Biz bu basınca atmosfer basıncı diyoruz.
Yukarıdaki deneyi şöyle yapıyoruz. Çaydanlıkta ısıttığımız suyun bir kısmını pet şişenin içine döküyoruz. Daha sonra tüm kısımların bu sıcak sudan etkilenmesi ve içerdeki havanın ısınıp hareketinin artmasını sağlıyoruz. Bu sayede içerdeki basınç artmış ve oda koşullarında pet şişe içinde bulunması gereken hava moleküllerinden daha az bir hava molekülünün pet şişe içinde kalmasını sağlıyoruz. Daha sonra pet şişenin ağzını kapattığımız zaman pet şişe içinde kalan hava miktarı dolayısıyla basıncı azalmış oluyor. Dış basınç olan atmosfer basıncı içerdeki havanın basıncından büyük olduğu için , iki basınç eşitleyinceye kadar pet şişeye baskı uygular. Dolayısıyla pet şişe büzülür, hacmi de azalır. Pet şişenin iç basıncı bu sayede atmosfer basıncına eşit hale gelir.
Şu soruların cevabını bulup , sınıf arkadaşlarımıza soralım:
İçi tam olarak su dolu bir bardağın, ağzına kağıt kapatıp hızla ters çevirdiğimizde bardaktaki suyun dökülmeme sebebi ne olabilir ?
Yukarıdaki aynı deneyi deniz seviyesinde ve deniz seviyesinden 100 metre yukarda yapmış olsaydık aynı fiziksel değişimi pet şişede gözlemleyebilir miydik?
ISINAN HAVA GENİŞLER
Deneyin yapılışı :
Cam boruyu veya pipeti tıpanın deliğinden geçirin. Eğer delik ile pipet veya cam borunun arasından hava kaçma imkanı varsa bunu mum damlatarak önleyin.Sonra bunu şekildeki gibi şişenin ağzından geçirin.Ve su dolu kabın içine cam borunuzu veya pipetinizin ağzını şekildeki gibi yerleştirin. Isınan havanın ısınınca genişlediğini doğrusu tüm ısınan maddelerin genişlediğini biliyoruz ama bunu ispat etmemiz gerekli. Cam şişeyi elinizle ısıtın bir miktar gaz çıkışı gözlersiniz. Daha fazla gaz çıkışı görmek istiyorsanız cam şişeyi şekildeki gibi bir mumla da ısıta bilirsiniz. Böylece ısınan havanın genişlediğini deneydeki gaz çıkışı ile görmüş olduk.Burada hava basıncıda artmıştır. Bunun sebebi hava moleküllerinin ısınınca hareket enerjisinin artmasıdır.
TERMOMETRE
Sıcaklığı ölçen araçlara termometre diyoruz. Evimizde, sınıfımızda, arabamızda sıcaklığı ölçmek için termometre bulundururuz. Bu sayede bulunduğumuz çevrenin sıcaklığını öğrenir. Yaşantımızı buna göre planlarız. Şimdi basit bir termometrenin nasıl yapıldığını ve çalışma şeklini öğrenelim.
1 lt lik bir kola şişesine dolduracağımız sudan biraz fazla suyu bir sürahide bir kaç damla mürekkeple karıştıralım.
Daha sonra şişeye takacağımız plastik veya mantar tıpaya cam veya plastik (pipet olabilir) boruyu şekildeki gibi geçirelim.
Tıpaya geçirdiğimiz boruya şekildeki gibi 7cm e 13 cm boylarında kestiğimiz beyaz kartonu şekildeki gibi bantla yapıştıralım.
Şişeye daha önce hazırladığımız mürekkepli suyu da koyduktan sonra şişede hiç hava kalmayacak şekilde tıpayı geçirelim.
Tıpadaki delikle içine soktuğumuz boru arasında boşluk kaldı ise buraya mum damlatabiliriz. Bir damlalığın yardımı ile Mürekkepli suyumuzdan biraz alıp mürekkepli su seviyesi şekildeki seviyeye gelinceye kadar borunun en üstünden damlatalım.
Bu seviyeye kadar mürekkepli su koyduktan sonra suyun buharlaşıp termometremizin hassasiyetini bozmaması için 1 damla yağı borudaki mürekkepli suyun üzerine damlatalım. Şimdi termometremiz hazır.
Bildiğimiz üzere sıvılar ısınınca genişler soğuyunca hacmi küçülürler. Termometre de çalışırken bu gerçekten yararlanır.
Hava sıcaklığına bir termometreden bakın ve bu değeri borunun içindeki su seviyesinin karşısına yazın. Hazırladığınız düzeneği buzdolabın da 2 saat kadar termometre ile bekletip yaptığınız termometrede işaretleyin Bu aradaki farkı bölerek ortalama sıcaklıkları belirleyin. İşte basit bir termometre yapmış olduk.
Bu olay gerçek termometreler de cıva kullanılarak yapılır.
TOPRAK, SUDAN DAHA ÇABUK MU ISINIR?
Bu deney için aynı büyüklükte iki tencere, kuru toprak, su ve bir termometre sağlayıp. Kuru toprağı tencerenin birine, suyu diğerine koyalım.
İkisi de aynı ağırlıkta olsun. Bunları bir süre gölgede bekleterek sıcaklıklarının aynı olmasını sağlayalım. Sonra her iki tencereyi güneşe bırakıp. Ara sıra toprağın sıcaklığını ölçelim. Toprak yeter derecede ısınınca hem toprağın hem de suyun sıcaklığını ölçüp. Aynı zaman içinde hangisi daha çok ısındığını defterine not edelim.
Eğer hangisini daha çabuk soğuduğunu öğrenmek istersek her iki tencereyi de güneşten çekip soğumaya bırakýp termometre ile sıcaklıklarını karşılaştırabiliriz.
Rabbim...
Benliğimin gururundan uzak eyle beni...
AMIN...