Portfolyolar (Gelişim Dosyaları)
Portfolyolar, çocuk hakkında genel bir değerlendirme yapabilmek için çok sayıdaki ve çok çeşitli alanlardaki gelişimsel ürünleri ve sonuçları içeren çocuğa ait özgeçmişim dosyasıdır. Çocuğun belli bir zaman periyodu içindeki gelişimsel durumuna ait özellikleri ve değişimleri yansıtan çok boyutlu gelişim dosyasıdır. Çocukların gelişimlerinin, ilerlemelerinin, öğrenmelerinin belgelenmesi
esastır.
Portfolyolar, çocukların eğitim dönemi sonunda sergilenmek için toplanmaz, eğitim sürecinin içinde uygulamalarla beraber geliştirilir. Portfolyo, sürecin sonu değil, sürecin kendisidir.
Geleneksel anlayışta çocukların değerlendirilmesi yıl sonunda gerçekleşirken portfolyolar değerlendirmeyi öğrenme süreci içinde bütünleştirir. Gelişimin belgelenmesi esastır.
Portfolyonun en önemli özelliği, belli bir amaca yönelik olarak hazırlanması ve sistematik olmasıdır.
Portfolyo çocuğun kendi kendini değerlendirmesinde yardımcı olan bilinçli seçimlerin bir araya getirilmesinden oluşur. Aksi taktirde portfolyo gerçek anlamını içermez, hedefine ulaşamaz ve bir faaliyet yığını olmaktan öteye gidemez.
Portfolyo, bazı hatalı uygulamalarda olduğu gibi, sadece çocuğun yıl içinde yaptığı sanat çalışmalarının toplandığı bir faaliyet dosyası değildir.
Portfolyolar, çocuğun kendini yansıtması açısından da son derece objektif verileri kapsar.
Çocuğun kendisi hakkında karar verilmesine yardımcı olacak çok sayıda özel mesajlarla doludur. Ancak, portfolyonun anlamlandırılması yani bundan bir sonuca varılması portfolyonun oluşturulması kadar önemlidir.
Portfolyonun oluşturulmasında çocuğun aktif katıl›mı esastır.
Portfolyo içindeki ürünlerin büyük bir kısmı, çocuk tarafından seçilmiş ve dosyaya konulmuş olmalıdır. Çocukların kendi çalışmaları hakkında duygu ve düşüncelerini belirtmeleri kendi kendilerini yönetme becerilerini geliştirdiği gibi, öz değerlendirme becerilerini de geliştirir.
Çocuklar, portfolyoları için seçim yaparken neden-sonuç ilişkilerini somut olarak örneklerler.
Seçenekleri eleme, karar verme, inisiyatif kullanma , kendi sorumluluğunu alma, kararlarının sonuçlarını kabul etme, ayrıntılara odaklanma gibi üst düzey zihinsel ve sosyal becerileri kullanma ve geliştirme şansı bulurlar.
Portfolyo, çocuğun bireysel bir çalışması gibi görünse de aslında öğrenme sürecinin bir yansımasıdır ve çocuğun öğretmeniyle, arkadaşlarıyla ve ailesiyle etkileşimlerinin, paylaşımlarının da somut örneklerini yansıtır. Bu nedenle portfolyo çocuğun kişisel gelişiminin sosyal boyutunu da gösterir. Özellikle portfolyonun sunulma aşaması, üst düzey zihinsel, sosyal becerileri ve dil
becerisini gerektirir.
Çocuğun portfolyosunu anne ve babasına anlatması, sürecin en son ve en
üst becerisidir.
Portfolyo sunumları ailelerin çocukları ile gurur duyması için birçok neden içeriyorsa da asıl önemli olan, çocuğun kendindeki gelişimi ve değişimi görerek kendisiyle gurur duymasını sağlayabilmektir.
Portfolyolar, çocuğu tanımak ve çocuğun kendini tanıması için kullanılan en
güdüleyici araçlardan biridir.
Portfolyoda hangi ürünlerin toplanacağı, bunların nasıl düzenleneceği, nasıl sunulacağı soruları da önemlidir.
Etkili bir portfolyo, sadece çocuğa ait bilgileri içermez.
Portfolyo, çocuğun etkileşimde bulunduğu öğretmeni, anne-babası ve arkadaşlarıyla ilgili dokümanları da kapsamalıdır.
Aşağıda, etkili bir portfolyoda bulunması beklenen bilgilere ve dokümanlara örnekler verilmiiştir:
a) Aileye ait bilgi formları,
b) Öğretmenin çeşitli durum ve zamanlarda topladığı gözlem bilgileri,
c) Çocuğa ve aileye ait anekdotlar,
ç) Standart test ve gelişimsel kontrol listelerinin sonuçları,
d) Öğretmenin çocukla ilgili kısa ve uzun vadedeki planları,
e) Çocuğa ait kişisel bilgiler,
f) Fotoğraflar,
g) Video kayıtları,
¤) Çocuğun seçtiği sanat çalışmaları,
h) Çocuğun sorduğu sorular, bazı sorulara verdiği ilginç cevaplar,
›)Projeler,
2006 Okul Öncesi Eğitim Programı kitabı s. 95-96
Kısaca yanlış uygulamalara meydan vermeden program kitabımızın yeterince incelenmesi gerekmektedir.
o halde:
1. Çocuk herhangi ilgi duyduğu bir alanda sunum aracı seçiyor.Bu bir resmi olabilir, bir merak ettiği, araştırdığı, veri topladığı konu olabilir. küçük yaş grubunda ise, sınıfını, sınıfındaki köşeleri, bir grafiği, arkadaşlarını bile ailesine tanıtabilir,
2. Belirlenecek bir tarihte Portfolyo sunumunu çocuk ailesine yapıyor. Ancak bu sunumu arkadaşlarının da bulunduğu sınıf ortamında mı, yoksa sadece ailesi ve kendisinin bulunduğu bir ortamda mı gerçekleştirildiği ile ilgili açıklık program kitabında yer almıyor.
3. Sunum aile ya da öğretmen tarafından video kaydı, fotoğraflama biçiminde kayıt edilebilir. Böylece portfolyo sunumu belgeli hale dönüşeceğinden ileriki yaşantısında o gün bir anı olarak saklanır.
Bütün bu çalışmaların ise çocuğa güven kazandıracağı, dil gelişimini destekleyeceği, sosyal alan becerilerini güçlendireceğini söylememe gerek bile yok.
Hepinize kolay gelsin.