Üstün Yetenekli Çocuklar

Üstün kabiliyetlilik(giftedness) :Beyin fonksiyonlarının yüksek düzeyde ve hızlı olarak çalışmasından ortaya çıkan, toplumun % 5 inde rastlanan üstün yetenek ve hüner özelliği.

Kabiliyet alanları:Üstün kabiliyetin ortaya çıktığı ve değişik yöntemlerle ölçülebildiği altı alan vardır.

· 1. yüksek zeka

· 2. mekanik hüner

· 3. yaratıcılık

· 4. sanatsal yetenek

· 5. fiziksel yetenek

· 6. liderlik kabiliyeti

Üstün kabiliyetli çocukların karakteristik özellikleri dört ana grupta incelenmektedir. bu gruplar:

· a) düşünme boyutu

· b) duygusal boyutu

· c) fiziksel ve fizikötesi boyutu

· d) sosyal boyutu

Üstün yeteneklilerin farklı düşünme özellikleri;

· 1- son derece çok sayıda bilgi sahibi olma ve bunları unutmama.

· 2- ileri düzeyde anlayış kabiliyeti, (leb demeden leblebiyi anlama)

· 3- alışılmadık seviyede farklı konularda ilgi ve merak, çok soru sorma

· 4- lisan kullanımında, kelime hazinesi ve dil yeteneğinde üstünlük

· 5- hızlı düşünme, çabuk sonuca ulaşma, hızlı ilerleme

· 6- esnek ve farklı düşünme

· 7- geniş çaplı bir sentez kabiliyeti

· 8- garip, alışılmadık ve farklı ilişkileri görebilme kabiliyeti

· 9- orijinal fikirler ve çözümler üretebilme

· 10- genelleme yapma, sonuçları hissetme, soyut düşünme ve alternatifler üretme konusunda erken ve hızlı gelişme.

· 11- inatçı, kararlı ve hedefe dönük ve hatta bazen maceracı davranışlar

· 12- disiplinli, bağımsız ve çoğu zaman isyankar davranışlar

· 13- çabuk sıkılma, yapacak bir şeyler arama, boş duramama

· 14- kompleks, karmaşık şeyleri tercih etme; tartışmalardan zevk alma

· 15- ilgi bekleme, onore edilmekten hoşlanma; çok konuşma

· 16- yerinde duramama, aşırı hareket


Üstün zekalı öğrencilerin duygusal yönden farklılıkları;


· 1- başkalarına karşı son derece duyarlılık, sizin ne düşündüğümüzü çabuk hissetmesi.

· 2- tuhaf bir mizah anlayışı.(bu bazen başkalarını kırabilir veya rahatsız edebilir)

· 3- farklı olduğunu kendi hissettiği gibi başkalarına da hissettirmeye çalışma.

· 4- küçük yaşta beliren bir idealizm

· 5- hissi derinlik, duygusallık.

· 6- mükemmelcilik, (dolayısıyla kendini ve başkalarını beğenmeme)

· 7- belli derslerde olağanüstü bir başarı gösterme.

· 8- bilinmeyen, esrarlı konulara büyük bir alaka.

· 9- yüksek bir konsantrasyon kabiliyeti, ciddiyet.

· l 0- başkalarının ne diyeceğine pek aldırış etmeme.

· 11- tutku ile bağlandığı bir konuyu her yerde gündeme getirme.

Üstün zekalı öğrencilerin fiziksel ve fizik ötesi duyuları açısından farklılıkları


· 1- duyularda aşırı hassasiyet (renkler, sesler, kokular vs. üzerinde)

· 2- fiziksel ve entelektüel gelişmede farklı bir ilerleme hızı

· 3- başarılı olamadıkları fiziksel aktivitelerde yer almayı istememe, yarışmacı fiziksel aktivitelerden kaçınma.

· 4- güzel sanatlardan birinde gösterilen yüksek kabiliyet (belli bir eğitim almasa bile)

· 5- fizik ötesi olayları düşünme konusunda yaşıtlarına göre daha önceden ilgilenme, felsefi tavırlar, garip düşünceler.

· 6- şairane ifadeler, güzel ve edebi sözler

· 7- girişimcilik ve mücadele gerektiren konularda üretkenlik.

· 8- iç dünyasında derinlik ve bunun getireceği yalnızlık

· 9- teorik ve estetik değerlere önem verme.

· 10- aşk, sevk, istek ve içten gelen gayretin yüksek düzeyde oluşu.

· l l- sık sık düşüncelere dalma, hayal gücünün kuvvetli oluşu.


Üstün zekalıların sosyal açıdan farklı özellikleri


· 1- kendi istekleri yerine getirme ve kişilik konusunda erken gelişme.

· 2- sosyal problemlere güzel ve doğru çözümler önerme

· 3- liderlik, grup kurma, ekip oluşturma ve yönlendirme

· 4- sosyal problemleri doğru teşhis edebilme ve anlayabilme

· 5- toplumun adalet, güzellik, doğruluk gibi yüksek ihtiyaçları ile ilgilenme.

· 6- yüksek ahlaki özelliklere sahip olma

· 7- yüksek düzeyde bir adalet duygusu

· 8- kendine güven, kararlılık

· 9- kendinden büyüklerle arkadaşlığı tercih etme.

Yukarıda belli gruplar halinde incelenen özelliklerinin tamamını her üstün zekalı öğrencide göremeyebiliriz. kabul edilen görüşe göre üstün zekalı öğrenciler bu 4 sahadan birinde yada birkaçında çok üstün bir performans sergileyebilmektedirler. sahip oldukları üstün özellikleri, iyi bir çevrede güçlü bir eğitimde değerlendirebilenler, yıllar sonra toplumun karşısında birer dahi olarak çıkabilmektedir.

Üstün yetenekler üzerindeki araştırmaların önemi

Tarih boyunca milletlere önderlik etmiş, buluşlar yapmış, her sahada üstün eserler ve faaliyetler sergilemiş üstün kabiliyetlerin çok iyi değerlendirilmeleri, yetiştirilmeleri, sayı ve üretkenliklerinin artırılması konusunda son yıllarda büyük bir ilgi alanı oluşmuştur.. şüphesiz ki toplumların ilerlemeleri bütün millet fertlerini içine alan ortak bir gayretle mümkün olabilir. bununla birlikte liderlerini bulamayan veya onara sahip çıkamayan toplumların da yönlerini doğru olarak tespit etmeleri, yeni buluşlar ve icatlarla seviye kazanmaları mümkün değildir. terazinin bir kefesine toplumun bütün kesimlerini içine alan bir genel eğitimi koyarsak, diğer kefesine de o toplumu her sahada ileriye götürecek ve % 5'i oluşturan kabiliyetli insanları koyabiliriz.


Bir şirketin kendisini ileriye götürecek liderlere ve dahilere ne kadar ihtiyacı varsa, böylesi üstün kabiliyetlerin de kendilerine uygun özel bir eğitime oldukça doğal ihtiyaçları vardır. nasıl ki zeka özürlü insanları normal sınıflara yerleştirmek bu çocuklara büyük bir haksızlık olabiliyorsa, üstün yetenekli olanlara özel bir eğitimin vermemek de ayni derecede bir cinayettir. bunlara uygun bir eğitim verebilmenin ilk şartı, bu tür yetenekleri çok küçük yaşlardan itibaren doğru tespit edebilmeye dayanır. üstün yeteneklerin keşfi kadar, bu yeteneklerin özel yöntemlerle geliştirilmesi ve yönlendirilmesi, toplumda bir azınlık teşkil eden kabiliyetli gençler için hem bir hak hem de bir ihtiyaçtır. burada deha araştırmalarının önemi ortaya çıkmaktadır.

Özellikle gelişmiş ülkelerin bu konuya büyük önem vermeleri her sene milyonlarca dolar para harcamaları yüzlerce kitap, binlerce makale, onlarla dergi, çıkartmaları da bizi bu konuda harekete sevk etmektedir.

Üstün kabiliyetli öğrencilerin belirlenmesi

1. üstün kabiliyetli olan öğrenciler anne-babaları yada öğretmenleri tarafından keşfedilebilirler. bunlardan öğrenilecek bilgiler belirli bir form oluşturularak kuru merkezde kaydedilmelidir. bu formda; - öğrencinin kısa özgeçmişi, bebekliği, okul öncesi vs. - ailesinin sosyoekonomik ve kültürel durumu - çocuğun arkadaşlarından alınacak bilgiler vs. vs. yer almalıdır - çocuğun öğretmenlerinden alınacak bilgiler.

2. zeka testleri : bu testler yüzyıla yakındır kullanılmakta olup, insanın kabiliyetlerinden belli bir bölümünü ölçmekte kullanılmaya devam edilmektedir. öğrencinin geleceği adına tahminde bulunmada zeka testlerinin etkisi % 20 civarındadır. bununla birlikte bu testlerin değişik formlarının vazgeçilemez bir kullanımı sürmektedir. zeka testleri grup halinde uygulanabildikleri gibi, bireysel (daha tutarlı ama masraflı) uygulama imkanları da vardır.bu testlerde 115 puan ve yukarısı alanlar incelemeye alınırlar. 10 yaşında bir çocuğun 115 alması, 11.5 yaş zekaya 130 alması, 13 yaş zekasına 150 alması ise 15 yaş zekasına sahip olması demektir.

3. akademik kabiliyet testleri a) Anadolu liseleri sınavları b) fen liseleri sınavları c) ilkokulda ve orta-lisede bilgi seviyesini ölçen basari testler


4. yaratıcılık testleri a) torrance'in 4 testi b) divergent thinghing test c) ipat'in yaratıcılık testi d) diğer testler

5. kişilik testleri a) ipat'in 6-8, 8-12, 12-18 yaş kişilik analizine dayanan testler b) kuder ve benzeri testler (ilgi ve eğilimleri ölçen testler)


6. sanatsal yetenek testleri a) meiser sanat testleri b) creative product scales wayne state university c) mülakat sınavı (uzmanlarından oluşan bir heyetçe yapılır)

7. liderlik testleri fundermental interpersonal relations orientation behaviour

Bu yedi grupta yer alan testlerin ve bilgilerin genel bir değerlendirilmesi sonucunda bir öğrencinin üstün yetenekleri ortaya çıkartılır ve onun özel bir eğitime ihtiyacı olup olmadığı belirlenebilir.bütün bunların dışında ortaokul seviyesine gelmiş bir öğrenci fizik, kimya, matematik, resim, sanat, edebiyat, tiyatro vs. gibi belirli dallarda yapılan yarışmalarda gösterdiği özel başarılarla da belirlenebilir.

alıntıdır...

üstün zekalı ve özel yeteneklilere uygun etkinlik

nagihan durgu Nickli Üyeden Alıntı

üstün zekalı ve özel yeteneklilere uygun etkinlik

Milli Eğitim Bakanlığının bu konudaki projesinden sizin için biraz etkinlik seçtim. uzun olmasına aldanıp es geçmeyin. mutlaka okuyun. benim çok hoşuma gitti. umarım işinize yarar.:


Özel yetenekli Çocukların Öğretmen ve Ailelerine Yönelik Birlikte Yapılabilecekleri Etkinlikler
Özel yetenekli çocukların yetenek, ilgi ve ihtiyaçlarına cevap verme konusunda
ailesine ve öğretmenlerine çok büyük görevler düşmektedir. Çünkü onlar yaşıtlarından daha fazla, ayrıntılı ve derinlemesine öğrenmek isterler. Bu sebeple aşağıdaki örnekler gibi etkinlikler uygulamak, bu tip özellik taşıyan çocuğa sahip aileler ve öğretmenlerin çocuğa ihtiyaçları doğrultusunda destek vermelerine imkân sağlayabilir.

 Karşılaştırma ve zıtlık: Kitaptaki iki karakter, tanıdığı iki insan, iki televizyon
şovu, iki köpek arasındaki benzerlik ve farklılıkların neler olduğunu sormak.

 Farklı yollarla gruplama yapmak: Sevdiği televizyon şovları, tanıdığı
insanları, oyuncakları, içecekleri, günün saatleri, duyguları, kıyafetleri, farklı
geometrik şekilleri gruplama konusunda farklı yollar bulmasına olanak vermek.

 Çocuklara bilgisayar kullanmayı öğretmek: Dinozorlar, facemaker (yüz
yaratma) gibi bazı programlar bu çocuklar tarafından zevkle kullanılmaktadır.

 Farklı oyuncaklar: Değişik manipülatif oyuncaklar sunmak ve bu
materyallerle özgün tasarımlar üretmesine fırsat vermek.
Farklı düşünme becerileri: Basit mantıksal yapbozlar ve labirentler sunarak
kritik düşünme ve problem çözme becerilerini öğretmek.

 Tahmin etme becerisini geliştirmek: Bir televizyon şovunda "Sonra ne
olacak?", kitapta, insanların yaşamı konusunda "Ne düşünüyorsun?" veya "Bu
çocuk kızgın mı?", "Sence ne düşünüyor?" gibi tahminlerde bulunmasını
istemek.

 "Eğer olursa": "Dışarıda çimlerin üstüne bir parça ekmek bırakırsak" veya
"Büyükannene mektup göndermek istesen" veya "Eğer insanlar uçabilseydi",
"bütün arkadaşlarına kızsaydın ne olurdu?" tipinde sorular sormak.

 Karışıp değişen hayvanlar: Birkaç tane hayvan seçmesini isteyip bazılarının
özelliklerini değiş tokuş etmesini istedikten sonra ortaya çıkan yeni tür hayvanı
çizmesini veya plastirinden modelini yapmasını veya onunla ilgili bir hikâye
yazmasını istemek.

 Bilim, doğa ve çevre ile ilgili kitaplar okumak: Bu çocuklar bilim, doğa ve
çevre hakkındaki kitaplardan genellikle çok hoşlanırlar.

 Teybe öykü, gözlem vb. kaydı yapmak: Çocuğa taşınabilir küçük bir teybin
ve mikrofonun nasıl kullanıldığını anlatarak ya bir hikaye ya bir şarkı ya da ev
veya okulun etrafında bir gezi yapıp daha sonra dinlediğinde neler gördüğünü
hatırlayabilmesi için gördüklerini kaydetmesini istemek.

Çocuklar İçin Rahatlama Teknikleri

 Çocuğa zihnini bir noktada yoğunlaştırarak rahatlamasını öğretebilirsiniz.
Örneğin açık bir zihin, tamamen kendine dönük bir şekilde, bütün dış
uyaranlardan uzak, kendi içinde bir tutarlılık ve rahatlık sağladıktan sonra,
içindeki düşünceleri yönlendirmeye izin verilebilir.

 Bir rahatlama pozisyonunda nefes alışları sayma, çift etkiye sahiptir. Bu
egzersiz hem rahatlamayı hem de pek çok fikrin peşinde koşan zihnin biraz
daha kontrol altında tutulmasına yardımcı olur. Çocuğun birden başlayarak 10’a
kadar nefes alıp verişini saymasını sağlayın. Bu egzersize çocuk kendini taze
hissedinceye kadar devam edebilir. Aile çocuğa nefes alış verişleri sırasında
eğer zihninde birtakım düşüncelerin varlığında yeniden 1’den başlayarak
saymasını önerebilir.

 Çocuğun rahatlaması için farklı bir fiziksel etkinliklerden yararlanılabilir. Onun,
yatar ya da oturur bir durumda gözleri kapalı ve rahatlamaya hazır bir pozisyon
almasını sağlayabilirsiniz. Daha sonra tüm kaslarını, ayaktan başa olacak
şekilde teker teker kasıp daha sonra da serbest bırakmasını isteyebilirsiniz.
Böylelikle çocuk, farkında olmadan gündelik hayatında vücudunun bir noktasını
istemsiz olarak kastığında bu duyguyu hatırlayarak derhal gevşeyecektir.

Yaratıcı Drama

Dünyada uzun bir süreden beri bir eğitim modeli olarak kullanılan drama doğal
olan, yaşantıya ve deneyime dayanan, yapılandırılmadan oynanan ve çocuk gözüyle oyun diye nitelendirilebilen bir modeldir. Yaratıcı dramanın bir öğrenme yolu olarak en önemli özelliği zihinsel, sosyal ve psikomotor yeteneklerle bütünleşmiş olmasıdır. Her öğrenme şeklinde bulunan pek çok beceri, yaratıcı dramaya katılım yoluyla elde edilir.Yaratıcı drama etkinliklerinde çocuk diğerleriyle birlikte düşünür, hisseder ve hareket eder. Yaratcı dramada oyun diye isimlendirilebilen hayal gücüne dayanan yapının oluşması söz konusudur. Bu oyun, çocuğun kendi yaşantılarından yaratılabileceği gibi çocuk hikayeleri de kullanılabilir. Yaratıcı drama hem zihinsel hem de kişilik özelliklerinin oluşturulmasında temel eğitim modeli olarak karşımıza çıkmaktadır. Drama yoluyla çocuk, kendi yaşantılarından yola çıkarak daha büyük keşifler yapar. Drama etkinliklerine aktif olarak katılarak yeni ve farklı öğrenme yolları bulur. Yaratıcı dramaya katılım yoluyla çocuk dil ve iletişim becerilerini, problem çözme becerisini ve yaratıcılığını geliştirir, olumlu benlik tasarımı, sosyal açıklık, sempati oluşur, değer ve tutumları anlayabilir.

Yaratıcı Drama Etkinlikleri
Yaratıcı drama etkinliklerinin özüne bakıldığında değişik oyun biçimleri olduğu
görülmektedir. Fakat önemli olan bu oyunları özel yetenekli çocukların eğitim amaçlarına uygun düzenleyebilmektir.

 Hareket çalışmaları: Erken yaşlarda çocuk kendi yaşantıları ve hareketleriyle
öğrenir. Bu öğrenme yolu da çocuğun vücudunu tanıması ve vücut parçalarının
görevlerini ve işlevlerini keşfetmesiyle mümkün olur. Çocuğun hareketleri
sık sık tekrarlaması, yaparak öğrenmesi bakımından gereklidir.

 Pandomim çalışmaları: Çocukların sözcük kullanmadan fikirlerini
hareketler, mimikler ve bazen de sesler ilave ederek ifade etmesi gözlem
yeteneklerinin artmasına ve çevresindeki kişilerin hareketlerine daha duyarlı
olmalarına imkan verir. Ayrıca pandomim ortamı içinde geçmiş yaşantılarını
hatırlamak için dikkatlerini yoğunlaştırırlar, gördükleri bilgiyi anımsamaya
çalışırlar ve zihinsel olarak bütün bunları resimleyip şekillendirirler.

 Rol oynama ve doğaçlama çalışmaları: Bu tip bir çalışmada özel yetenekli
çocuk, içinde yaşadığı toplumu ve o toplumu oluşturan bireylerin rollerini tanır.
Karakterlerin farklı özelliklerini ortaya çıkarır ve onları canlandırır, olaya
bazen mizah katar. Zaten şakacılık, çocuğun yapısında olan bir özelliktir ve bu
tip çalışmalarla kendiliğinden bu ortaya çıkar.

 Dramatizasyon çalışmaları: Dramatizasyonda çocuk bir hikaye içinde sunulan
olay ve durumları oynar. Oynarken de hikayenin nasıl gelişeceğine veya
biteceğine kendileri karar verirler. Böylece her seferinde değişik bir gelişme ve
sondan söz edilebilir. Kuklalarla yapılan dramatizasyon çalışmaları ise
çocukların hayal gücünü kullanmalarını sağlar, dinleme ve iletişim
becerilerini geliştirir.

Drama Etkinlikleri 1:
Örnek 1
Yaş Grubu: 60 -72 Aylık Çocuklar
Araçlar: “Kırmızı Fili Gördünüz mü?” adlı hikaye kitabı, renkli kurdelelerIsınma52
Lider, çocuklara “Çocuklar şimdi el ele tutuşup kocaman bir halka olalım.” der. Halka olunduktan sonra yere oturulur. Lider “Çocuklar ben sizlerin adını bilmiyorum, siz de benim adımı bilmiyorsunuz. Şimdi sizlerle hem oyun oynayalım hem de adlarımızı öğrenelim. Adımızı, kaç defada söylüyorsak elimizi birbirine o kadar vurarak söyleyeceğiz. Örneğin, benim adım Ay-sel. Kaç defada söylüyorum? İki defada. O zaman adımı söylerken iki defa elimi çırpacağım. Önce ben yapayım, sonra hep birlikte yapalım.” yönergesini verir. Bütün
çocuklar için tekrarlanır. Ortaya değişik renklerde kurdeleler konur (az sayıyla başlanır, sayı artırılır). Lider, çocuklara “Şimdi biri dışarı çıkacak biz de bu kurdelelerden birini alacağız, arkadaşımız geldiğinde eksik olan renkteki kurdelenin hangisi olduğunu söyleyecek.” der, ilgiye göre oyun devam ettirilir.Oyun / Doğaçlama “Kuşlar nasıl hareket eder, nasıl ses çıkarır? Şimdi hep beraber ayağa kalkıyoruz, herkes kuş oluyor. Evet çok güzel kuşlar oldunuz. Şimdi de herkes kedi olsun, balık olsun, fil olsun, tekrar kuş olalım.” denir ve çocukların hayvan taklitleri yapması sağlanır. Lider Ferit
Avcı’nın “Kırmızı Fili Gördünüz mü?” adlı hikayesini (T.C. Kültür Bakanlığı Yayınları:1829, Çocuk Kitapları Dizisi: 167, Ankara, 1996) kitaptan çocuklara okur.

KIRMIZI_FiLi_GoRDuNuZ_Mu.docx


Lider, çocuklara “Fil dışarı çıktığında nerelere gitmiş olabilir? Acaba kimlerle karşılaşmış? Dışarıda da yağmur yağıyormuş, acaba dışarıda neler yaşamış? Eve döndüğünde üzgündü ve yorgundu. Neden üzülmüş olabilir? Üzülmemesi için file neler söyleyebiliriz?” gibi sorular yöneltir. Alınan yanıtlar doğrultusunda öykünün devamı oluşturulur. Lider “Çocuklar şimdi biz bu filin başına gelenleri oynayalım, verdiğim kurdeleye göre de hangi hayvan olacağımıza karar verelim. Filin rengi, kuşun rengi, farenin rengi, kedinin rengi, zürafanın rengi, balinanın rengi ne olsun (çocuklardan yeni kahramanlar da gelebilir, onlar da oyuna dahil edilir)?” der. Renkler belirlendikten sonra değişik renklerde kurdeleler çocuklara verilir, bileklerine bağlanır. “Şimdi omzuna dokunduğum kendisinde hangi rengin olduğunu ve hangi hayvan olduğunu söyleyecek. Evet şimdi filin başından geçenleri oynayabiliriz”. Bu sırada, minder, sandalye ve benzerlerinden yararlanılarak filin yaşadığı ev, odadaki hayvanların olduğu çerçeve çocuklarla birlikte düzenlenir. Çocukların hikayeyi tamamlamalarına göre ortamda başka düzenlemeler de yapılabilir. Çocukların hepsi (yani her bir hayvan) çerçeve içindeki yerlerini alırlar ve doğaçlamaya geçilir.
Değerlendirme
Doğaçlamalar bittikten sonra çocuklarla halka şeklinde oturulur. Lider, çocuklara
“Neleri beğendiniz, beğenmediğiniz şeyler oldu mu?” gibi sorular yöneltir. Doğaçlamada sırasında ortaya çıkanlara göre sorular çeşitlendirilebilir.
Örnek 2
Yaş Grubu: 60-72 Aylık Çocuklar
Araçlar: Büyük mavi bir örtü
Isınma
Üzgün, mutlu duygusal yüz ifadelerinin olduğu kartlar gösterilir. Bu ifadeler üzerine konuşulur. Çocuklardan onları mutlu eden bir şey düşünmeleri ve bunu hareketleri ile göstermeleri istenir. Üzgün ifadesi için de aynı şey yapılır.
Oyun / Doğaçlama
Büyük bir mavi örtü yere serilir, çocuklara “Burası bir deniz, şimdi hep birlikte
minderleri kullanarak bir gemi yapalım, ben gemiye çıkan merdivenleri yapıyorum vs.” denir. Geminin yapımı bittikten sonra herkes geminin dışına çıkar. Lider “Ben bu geminin kaptanıyım ve birazdan güzel bir deniz yolculuğuna çıkacağız, çok değişik yerlere gideceğiz, şimdi herkes kendisine bu gemide yapabileceği bir meslek düşünsün. Düşünenler hareketleri ile mesleklerini göstersinler. Uygun bulduklarım benimle bu deniz yolculuğuna gelecekler” der. Çocukların hepsi mesleklerini gösterir ve gemiye binerler. Bütün çocukların gemiye binmeleri sağlanır. Lider “Herkes işinin başına, gemi denize açıldı, artık gemiden inemeyiz”
der. Daha sonra “Deniz dalgalanmaya başladı, dalgalar gittikçe büyüyor, gemi sallanmaya başladı” gibi yönergeler kullanılır (deniz olarak kullanılan mavi örtü sallanır). Lider “Şimdi gemimiz bir adaya yaklaşıyor” der. Adada bir inceleme gezisi yapılır, ağaçların içinden yürünür, mis gibi kokan çiçeklerin olduğu bir yere gelinir. Değişik hayvanlarla karşılaşılır.
Gemide yiyebilmek için değişik yiyecekler toplanır. Lider “Artık gemiye dönme zamanı geldi” der. Yolda dönerken lider “Burada uçamayan bir kuş var. Bu kuş neden uçamıyor, neler yapılabilir?” der. Gelen öneriler değerlendirilir. Lider “Evet çocuklar gemimize geldik, herkes işine dönsün” der ve yolculuğa bir süre devam edilir. Liderin yönergeleri ile gemi karaya yanaşır ve herkes gemiden iner.
Değerlendirme
Herkes mavi örtünün çevresine oturur. Adaya neden gittiğimiz, kuşun kanadının neden kırılmış olabileceği, oyun sırasında en çok ne zaman üzüldükleri, ne zaman mutlu oldukları vb gibi sorular sorulur.

Örnek 3
Yaş Grubu: 60-72 Aylık Çocuklar (6 Yaş grubu)
Araçlar: İp ya da karton, üzerinde şekillerin olduğu kartlar
(Çocukların anne ya da babalarından birinin bu etkinliğe katılmaları sağlanır)
Isınma
Lider “Herkes annesinin ya da babasının elini tutsun” der (ebeveyni gelmeyen çocuk varsa büyüklerden birinin elini tutsun denilebilir). “El ele tutunca küçük gruplar olduk, şimdi kocaman bir balon olalım (yetişkin, çocuk sıralamasına dikkat edilir). Balonumuz hava kaçırıyor (yavaşça küçülünüz), üfleyerek şişirelim (hızlı-yavaş çeşitlemeleri yapılır)” der. Lider bir top gösterir ve “topu sırayla herkes eline alacak, ve anne babasının adını söyleyip yanındakine verecek” der (annemin adı Selma gibi). “Şimdi müzikle dans edeceğiz, müziği kapattığımda çocuklar kendi anne-babalarının dışında bir eş bulacaklar” (çalışma her defasında başka bir yetişkinle eş olacak şekilde devam ettirilir).54
Lider “En son eş olduğunuz kişinin kim olduğuna dikkat edin, müziği kapattığımda herkes en son eş olduğu kişiyi bulup eşinin ellerine elleri ile vursun” der (bir kaç kere tekrarlanır)
Oyun / Doğaçlama
Lider çocuklara “Bakın burada bir gökkuşağı var” der (gökkuşağı için bir ip ya da
kartondan hazırlanmış gökkuşağından yararlanılabilir). “Herkes gökkuşağının altından kendi anne ya da babası ile birlikte geçecek ama gökkuşağının bazı istekleri var. Eğer bu istekler yerine getirilmezse gökkuşağının altından geçilemeyecek. Gökkuşağının altından geçen çocuklar anne ya da baba, anne ya da babalar ise çocuk olacaklar” yönergeleri verilir. Gökkuşağı eşlerden “bir hayvan taklidi yapmaları, aynı anda çift ayak üzerine zıplamaları, gösterilen şeklin adını söylemeleri (kartlara hazırlanmış kare, üçgen, daire vb. şekiller)” gibi
isteklerde bulunur. Eşler geçtikten sonra “çocuklar gökkuşağının altından geçince anne ya da baba olmuşlardı, şimdi bu anne-babalar çocuklarına banyo yaptırsınlar, saçını tarasınlar, istedikleri bir oyunu oynasınlar, anne/babalar mutlu, üzgün, kızgın, korkmuş ifadelerini kullanarak heykel olsun, çocuklar da heykelleri incelesinler ve ne hissettiğini söylesinler” gibi yönergeler verilir.
Değerlendirme
Lider grubu gözlemleyerek uygun bir zamanda “Şimdi herkes eşi ile minderlere
otursun” der. “Neler yapmaktan hoşlandınız? Gökkuşağının altından geçerken neler hissettiniz? Anne-babalara “çocuk olmak nasıldı? Çocuklara “Anne baba olmak nasıldı? Anne/babanızla en çok neyi hangi oyunu oynamaktan hoşlandınız?” gibi sorularla hem çocukların hem de katılan anne ya da babaların düşünceleri alınır.
Örnek 4
Yaş Grubu: 60-72 Aylık Çocuklar
Araçlar: Büyük pembe bir örtü, oyuncak kaplumbağa
Isınma
Çocuklara “Şimdi el ele tutuşalım ve bir balon olalım, balonumuz küçük, haydi
şişirerek kocaman bir balon yapalım. Şimdi de havası kaçıyor, fısssss... Üfleyerek tekrar şişirelim” diyerek balon oyunu oynanır. Oyun bittikten sonra halka şeklinde oturulur. Lider “Bugün kaplumbağamla sizi ziyarete geldik. Kaplumbağam sizlerle tanışmak istiyor, onu
eline alan adını söylesin” der.
Oyun / Doğaçlama
Lider “Şimdi hepimiz gökyüzündeki bulutlarız, gökyüzünde dolaşıyoruz, dolaşırken diğer bulutlara çarpmıyoruz” der. Lider “Hafiften rüzgar esmeye başladı, rüzgar bulutları sürüklemeye başladı”, “Rüzgar gittikçe hızlanıyor, bulutlar da gökyüzünde daha hızlı
ilerliyor, birbirlerine çarpmamaya çalışıyorlar” gibi yönergeler kullanır. Lider çocuklara “Bulutlar ileride gördükleri pembe dünyaya doğru ilerlemek istiyorlar (lider daha önceden55 pembe bir örtüyü sınıfın uygun bir yerine asmıştır) ama rüzgar bulutların ilerlemesini engelliyor. Bulutlar ilerlemeye çalışıyor, rüzgar bulutların ilerlemesini engellemeye devam
ediyor”. Bir süre devam edilir. Lider “Bulutlar, hep birlikte sessizce rüzgarı dinleyelim. Ben duyuyorum, eğer istediği şeyleri yaparsak bizim mavi dünyaya gitmemize yardımcı olacağını söylüyor. Acaba rüzgar bizden ne istiyor?” der ve çocuklardan (bulutlardan) gelen yanıtlar dikkate alınarak rüzgarın istekleri yapılır. Lider de bu arada “Rüzgar, tek ayak üzerinde durmamızı istiyor, tek ayakla sıçrayarak gitmemizi istiyor, çift ayakla sıçrayarak gitmemizi istiyor” der ve çocukların söylenen yönergeye uygun hareket etmelerini sağlar. Lider “Rüzgar artık esmiyor, bulutlarımız çok yorulmuşlar, yavaş yavaş pembe dünyaya doğru ilerlemeye devam ediyorlar. Bulutlar pembe dünyaya gelirler. Burada çok güzel oyuncaklarla karşılaşırlar ve bu oyuncaklarla oynarlar” der.
Değerlendirme
“Çocuklar oyunumuz süresince neler yaptık?”
“Bulut olunca ne hissetiniz?”
“Rüzgar esmeye başlayınca neler yaptınız?”
“Pembe dünyada hangi oyuncaklarla oynadınız?
gibi sorularla çocukların süreç boyunca yaşadıkları konuşulur
Örnek 5
Yaş Grubu: 60-72 Aylık Çocuklar
Araçlar: Eski gazeteler, lego, boya kutusu, kalem, beyaz karton
Isınma
Çocuklarla halka olunur. Lider çocuklara “Ben ne yaparsam siz de aynısını
yapacaksınız” der. Lider eli ile burnunu tutma, ayağını tutma, ileriye bir adım atma, geriye bir adım atma gibi hareketler yapar. Sonra çocuklardan bir hareket yapmalarını, yapılan bu hareketi diğer çocukların tekrarlaması istenir. Halka şeklinde oturulur, ortaya beyaz bir karton ve üzerine de bir tane pastel boya kutusu, bir tane lego, bir tane kalem konur. Lider
“Çocuklar şimdi isteyen bir kişi gelecek, bu malzemelere dikkatli bir şekilde bakacak, sonrada dışarı çıkacak. Başka bir gönüllü kişi de bu malzemelerde bir değişiklik yapacak. Dışarıda olan gelip değişikliğin ne olduğunu söyleyecek ve düzeltecek” der. Gönüllü olanlar dışarı çıkar, kalan çocuklardan gönüllü olanlar da bir değişiklik yaparlar.
Oyun / Doğaçlama
Lider ortaya eski gazeteler koyarak “Çocuklar, şimdi bu gazeteleri yırtıyorsunuz, evet herkes buradaki gazeteleri yırtacak” der. Çocuklar verilen gazetelerin hepsini yırttıktan sonra “Şimdi bunların üzerine oturalım” der. Lider çocuklara “Oturduğumuz yerde neler var, biz şu anda nelerin üzerinde oturuyoruz” denilerek çocukların dikkatleri az önce yırtmış oldukları gazetelere çekilir. Sonra da “Burası neresi, burada neler var, başka neler olabilir?” gibi sorular sorulur. Yanıtlara göre sorular çeşitlendirilir. Oluşturulan öykü canlandırılır.
Canlandırma sırasında ortamda düzenlemeler yapılabilir, araç-gereç kullanılabilir.
Değerlendirme
Sonra çocuklara kağıt ve boya kalemleri verilir. “Sizden oynadıklarımızla ilgili bir
resim yapmanızı istiyorum” denir. Resimler üzerinde konuşulur. Lider “Burayı artık temizlememiz gerekiyor, nasıl temizleyebiliriz?” der ve çocuklardan gelen öneriler doğrultusunda sınıf temizlenir.

Üstün Zekâlı ve Özel Yeteneklilere Uygun Araç Gereçler
Üstün zekânın ve özel yeteneğin tanımlanması konusunda, ailenin ve öğretmenin çok bilinçli olması, çocuğunun hangi alanda yeteneği olduğunu gözlemlemesi gerekir. Şu öneriler yapılabilir:

 Çocukla birlikte yapılan etkinlikleri çeşitlendirerek erken çocukluk çağındaki
çocuğun ilgi alanları belirlenebilir.

 Yaşıtlarının kullandığı eğitim araç gereçleri yetersiz geldiğinde, kendisinden
yaşça büyük çocukların kullandığı ilgi alanlarına uygun araç gereçlerle desteklenebilir.( Hazır sayı doğrusu, doğal sayıları öğretmek için üretilen
oyuncaklar, kesirli sayıları öğretmek için üretilen malzemeler bunlardan
bazılarıdır.)

 Aile ortamı mümkün olduğunca demokratik olabilir.

 Aile içinde ortak bir karar verilirken çocuğun da fikri sorulabilir.

 Çocuğa sorumluluk verilebilir.

 Çocuğa farklı oyuncaklar sunularak elindeki materyalle farklı tasarımlar
üretmesine fırsat verilebilir.

 Çocuğa bilim, doğa, çevre ile ilgili kitaplar okunabilir.

 Klasik müzik dinleterek çocuğa müzik zevki aşılanabilir.

 Yaratıcı malzemelerle yemek pişirmesine fırsat tanınabilir.

 İpucu vererek resim yaptırılabilir.

 Çocuğun kendi hayali süper kahramanını belirlemesini isteyip o kahraman ve
özellikleri hakkında konuşulabilir.

 Müzelere, sanat galerine götürerek çocuğa sanat zevki aşılanabilir.

 Evdeki basit aletleri matematik aracı gibi kullanıp temel matematik
hesaplamaları yapılabilir.

 Çeşitli konular hakkında görüşü alınarak, 'Sence nasıl olmalı' şeklinde sorularla
tahmin becerisi geliştirebilir.

bilgilriniz ve sunumlarınız için teşekkür ediyorum