3-6 Yaş Çocuklarının İşbirliğini Öğrenmesi
Üç yaşındaki çocuklar işbirliğinin gerekliliğini anlamakta zorlanırlar. Üç buçuk yaşındaki çocuklar beraber oynamayı gerektiren etkinlikler başlatmaya başlarlar. Dört yaşındakiler ise birbiriyle işbirliği yapmaktan hoşlanırlar. Anasınıfı çağı çocukları işbirliğinin değerini anlarlar.
Çocukların işbirliğini başarabilmeleri için kendi istek ve ihtiyaçlarını anlamaları ve bunları ifade etme yeteneğine sahip olmaları gerekmektedir.
5 ve 6 yaş çocukları; grup etkinliklerine katılırken adil olmaya önem verirler.
4 yaş çocukları; projeler oluşturarak, örneğin hep birlikte araba yıkama oynama gibi, oynarlar. Birbirlerinin oyuncaklarını kullanırken izin isterler, aynı zamanda oyuncakları birbiriyle paylaşırlar. Birbirleriyle işbirliği içinde oynamaktan zevk alırlar.
3 yaş çocukları ise ben-merkezcidir. Paylaşmayı yeni yeni anlamaya başlamaktadırlar. Hep birlikte “iyi ki doğdun” şarkısını söylemeye katılırlar ama grup etkinliklerine katılmayla ilgilenmezler.
Çocuklar; 3,5 yaşında beraber oynamaya başlarlar. 4 yaşında problem çözmek için beyin-fırtınası yapmaya başlarlar. Beraberce bir çözüme ulaşırlar. Bir problemi çözmeye 15 dakika kadar uğraşırlar. İşbirliğini teşvik etmek için öğretmenin çocukların beraber çalışmalarını teşvik edecek etkinlikler planlaması yararlıdır. Ayrıca işbirliğini teşvik edici oyuncaklar sağlamalıdır.
Örneğin, beraberce araba sürmek gibi, beraberce kayığı sallamak gibi… Çocukların birbirine yardım etmesi teşvik edilmelidir. Çocukların beraberce problem çözmesi sağlanmalıdır. İşbirliği davranışları model olunmalıdır. Yapılanlar ifade edilmelidir örneğin, Ali ve ben dolmuşumuza herkesi alıyoruz kimler biniyor gibi.
5-6 yaşındakiler beraberce büyük bir kutuyu blok köşesine taşırlar. Somut deneyimler edinerek işbirliğinin önemini anlarlar. Beş ve 6 yaşındakilerde işbirliği gelişirken öz-saygı önemlidir. Çocuklar grubun ihtiyaç ve ilgilerine odaklanmayı öğrenirler.
Çocuklar değerli görüldüklerinde başkalarına değer verebilirler. Kabul gördüklerinde başkalarını kabul ederler. Kendi katkılarının gruba önemli olduğunu hissettiklerinde daha çok katkıda bulunurlar ve işbirliği yaparlar. Kendini kabul daha fazla mutlu hissetmelerini sağlar. İşbirliği yapabilmek için çocukların kendini ifade etmesi, başkalarını dinleyebilmesi, kendi ihtiyaç ve duygularını ifade edebilmesi gerekir. Ana sınıfı çocukları bunları yapabilecek sözel becerilere sahiptir. İşbirliği hakkında konuşabilirler, bir grup etkinliği planlayabilirler, bir problem olduğunda iki tarafı da dinleyip, çözüm oluşturabilirler.
Beş ve 6 yaş çocukları için adil olmak önemlidir. Grup kurallarını severler ve onlara uyarlar. Kendileri kuralları beraberce koymayı isterler.
Yapılabilecekler;
İşbirliğine dayalı projeler oluşturun.
Herkesin kazanacağı işbirliğine dayalı oyunlar oynayın.
Siz bolca dinleyin, çocuklar bolca konuşsunlar.
Problemleri çözerken onların görüşlerini alın, beraberce çözümler üretmelerini sağlayın, onların cevaplarına saygı duyun.
İşbirliğine dayalı davranışları açıkça tanımlayın ve işbirliği gösterildiğinde, bu davranışlarını kutlayın.
Beraberce başardıklarını bir çizelge halinde yazın.
.alıntıdır.